1. Hematologia - niedokrwistości Flashcards
Objawy niedokrwistości (9)
Wynikają ze zmniejszenia utlenowania tkanek i narządów, nasilenie objawów zależy od czasu w jakim się ta niedokrwistość rozwija!
- osłabienie
- łatwa męczliwość
- utrata koncentracji i uwagi (niedotlenienie OUN)
- bóle i zawroty głowy
- bladość skóry i błon śluzowych
- w anemii hemolitycznej - zażółcenie powłok
- niedokrwistość pokrwotoczna - duszność, tachykardia
- zwłaszcza u dzieci szmer nad sercem wynikający z hiperkinetycznego krążenia
- zwiększone przyjmowanie płynów u niemowląt
RBC norma dorośli
kobiety 3,5 - 5,2 mln/ul
mężczyźni 4,2 - 5,4 mln/ul
Hb - norma dorośli i w ciąży
kobiety 12 - 16 g/dl
ciąża 11-14 g/dl
mężczyźni 14 - 18 g/dl
stopnie niedokrwistości (wartości Hb w g/dl)
<6,5 zagrażająca życiu 6,5 - 8 ciężka 8 - 10 umiarkowana 10-12 (13,5 mężczyźni) łagodna
Ht - norma dorośli, co to i kiedy może być obniżony (3) i podwyższony (2)
frakcja objętościowa erytrocytów w pełnej krwi (jaki procent fiolki po odwirowaniu stanowią erytrocyty w stosunku do osocza)
- kobiety 37 - 47%
- mężczyźni 40 - 54%
- spada w ciąży, przewodnieniu, niedokrwistości
- wzrasta w odwodnieniu i czerwienicach
MCV - co to, normy i jakie jednostki?
średnia objętość krwinki (mean corpuscular volume)
82 - 92 fL (fentolitry - litr razy 10 do minus 15) - normocyt
<82 fL mikrocyt
>92 fL makrocyt
MCH - co to i norma
kiedy niskie
średnia masa Hb w erytrocycie (mean corpuscular hemoglobin)
27 - 31 pg (pikogramów)
-obniżone w niedokrwistościach z niedoboru Fe, talasemiach i niedokrwistościach chorób przewlekłych
MCHC - co to i norma
kiedy niskie
średnie stężenie Hb w erytrocytach (mean corpuscular hemoglobin concentration)
32 - 36 g/dl
-obniżone w niedokrwistościach z niedoboru Fe, talasemiach i niedokrwistościach chorób przewlekłych
RDW - co to
(RBC volume distribution width)
rozpiętość rozkładu objętości erytrocytów czyli rozpiętość MCV
- można zaobserwować różnice w wielkościach erytrocytów (ANIZOCYTOZĘ)
Kiedy może być wysokie RDW?
np. na początku niedoboru Fe, kiedy stare erytrocyty są prawidłowej objętości, ale nowe - te które powstają są malutkie - mikrocytarne
Retikulocyty norma
0,5 - 1,5%
20 tys. - 100 tys./ul
Świadczą o aktywności szpiku
kiedy wzrost retikulocytów? (7)
1) niedokrwistości hemolityczne
2) niedokrwistości pokrwotoczne
3) niedokrwistości niedoborowe po leczeniu
4) po splenektomii
5) przerzuty neo do kości (wyrzucają niedojrzałe rbc do krwi)
6) leczenie EPO
7) przeszczep komórek krwiotwórczych
kiedy spadek retikulocytów?
1) niedokrwistości aplastyczne (upośledzona produkcja)
2) nieleczona niedokrwistość z niedoboru B12
Objawy wynikające z niedoboru Fe (5)
1) dziwny apetyt - np na glinę, piasek
2) ból, pieczenie, wygładzenie powierzchni języka
3) pękanie kącików ust
4) suchość skóry
5) cienkie, łamliwe włosy (wypadające) i paznokcie (podłużne rowki)
Poikilocytoza
różne kształty erytrocytów
Anizocytoza
występowanie we krwi komórek krwi różnej wielkości
Bad. dodatkowe gdy niedokrwistość z niedoboru Fe u starszych albo kobiet okołomenopauzalnie
- panendoskopia - wykluczenie krwawienia, pobranie wycinków na test z H. pylori - który zmniejsza wchłanianie
- jakieś przeciwciało na celiakie (endomysium EmA lub anty-tGT anty transglutaminazie)
- badanie ogólne moczu - może być krwinkomocz
Suplementacja Fe, jak, ile, kiedy zmiany?
p.o. razem z wit.C, spożywanie alkaliów min. 2h przed i 4h po;
suplementacja do 3 mc. po normalizacji Fe i ferrytyny
- skok retikulocytozy już po ok. tygodniu,
- po ok. 2 tyg. Hb skoczy o około 1-2mg
dlaczego mikrocytarne?
bo 90% objętości erytrocytu zajmuje hemoglobina, niedokrwistości mikrocytarne świadczą o upośledzonej jej syntezie
kiedy dochodzi do obniżenia syntezy hemoglobiny?
- mało Fe trafia do szpiku
- upośledzone jest wytwarzanie hemu (n. syderoblastyczne)
- upośledzone jest wytwarzanie globiny (talasemia alfa i beta)
Hb= hem (biliwerdyna + 4Fe) + globina
