1. Gastroenterologia Flashcards
obraz “ptasiego dziobu” w RTG z środkiem cieniującym
achalazja przełyku (kurcz wpustu)
achalazja przełyku czym grozi?
rakiem płaskonabłonkowym przełyku
achalazja przełyku diagnostyka (3)
- RTG z środkiem cieniującym
- endoskopia z biopsją (trzeba wykluczyć inne rzeczy w tym neo)
- MANOMETRIA PRZEŁYKU oceni brak perystaltyki
podstawa diagnostyki GERD
endoskopia -> cechy zapalenia przełyku związane z refluksem
(ale nie trzeba u pacjenta <40 r.ż. bez objawów alarmujących)
u nich można wstępnie zdiagnozować na podstawie objawów i zastosować IPP na 2 tygodnie -> kontrola (jeśli ustąpiły objawy to potwierdzenie, jeśli nie to endoskopia)
objawy alarmowe w refluksie, które wymagają pilnej panendoskopii
- odynofagia - ból związany z przełykaniem
- dysfagia - zaburzenia przełykania
- spadek m.c.
- krwawienie z GOPP (niedokrwistość, smoliste stolce)
złoty standard w GERD
24h pH-metria przełykowa z pomiarem impedancji (potwierdza lub wyklucza)
- wykonywana gdy pacjent zgłasza się z objawami pozaprzełykowymi, które mogą sugerować GERD)
- również gdy brak zmian zapalnych charakterystycznych dla refluksu przełykowego w gastroskopii
leczenie achalazji przełyku
- farmakologia
- CCB (nifedypina, diltiazem)
- azotany (nitrogliceryna) - endoskopowo:
- mechaniczne rozszerzenie balonem
- toksyna botulinowa
- miotomia endoskopowa - chirurgicznie (KARDIOMIOTOMIA metodą Hellera - podłużne nacięcie przełyku i wpustu)
GERD epidemiologia
M=K
przełyk Baretta M>K
przełyk Baretta czego ryzyko?
STAN PRZEDRAKOWY
gruczolakoraka przełyku (metaplazja przełyku) 100x wzrasta ryzyko
LINIA Z powinna być na wysokości wpustu, a ona wije się na przełyk
*monitorowanie zależy od stopnia dysplazji ocenianej w hist-pat
pierścień Schatzkiego
włóknisty, powoduje zwężenie oraz dysfagię
uchyłek Zenkera
- stanowi ok. 90-95% uchyłków przełyku
- osłabiona ściana gardła/przełyku tworzy zachyłek -> cofanie niekwaśnych kawałków pokarmu
objawy alarmujące w GASTROLOGII, wymagające pilnej diagnostyki:
- dysfagia
- odynofagia
- spadek masy ciała
- badalny guz przez powłoki brzuszne
- żółtaczka
- niedokrwistość mikrocytarna
- krwawienie z pp (smoliste stolce, domieszka świeżej krwii, krwiste lub fusowate wymioty)
- utrzymujące się wymioty
- ból wybudzający ze snu
objawy dyspepsji
- ból w nadbrzuszu
- wczesne uczucie sytości
- uczucie pełności poposiłkowej
rodzaje dyspepsji czynnościowej:
- zespół bólu w nadbrzuszu
- zespół zaburzeń poposiłkowych
zespół bólu w nadbrzuszu (EPS)
bólu i/lub pieczenie w nadbrzuszu występujące min. 1x/tydzień
zespół zaburzeń poposiłkowych (PDS)
wczesne uczucie sytości i/lub uczucie pełności poposiłkowej przez min. 3 dni w tygodniu
kiedy możemy rozpoznać dyspepsję?
gdy objawy trwają od min. 1 mc.
czy dyspepsja zwiększa ryzyko chorób organicznych?
nie
dyspepsja niezdiagnozowana
-osoby z objawami od niedawna lub niezdiagnozowane
*TEST UREAZOWY na H. pylori
(+) eradykacja (terapia poczwórna z bizmutem -> gdy ustąpienie objawów to diagnozujemy wtórną związaną z H. pylori, gdy nie ustępują (nawrót przed upływem 6-12mc.) -> DYSPEPSJA CZYNNOŚCIOWA
(-) DAJEMY IPP - gdy nie pomaga to PANENDOSKOPIA
dyspepsja niezdiagnozowana - dominują objawy bólu w nadbrzuszu i zgaga
wstępnie rozpoznajemy ChRP i dajemy IPP -> gdy nie pomaga -> PANENDOSKOPIA
DYSPEPSJA CZYNNOŚCIOWA
BRAK JEDNEGO SCHEMATU LECZENIA:
- zmiana trybu życia
- mniej stresu
- jedzenie częściej mniejszych ilości
- psychoterapia
- rzucenie palenia
FARMAKOTERAPIA: EPS: IPP, ant. rec. H2, leki zobojętniające PDS: leki prokinetyczne (itopryd) -leki rozkurczające gdy ból -AMITRYPTYLINA gdy inne nieskuteczne
DYSPEPSJA CZYNNOŚCIOWA możliwe przyczyny
- zmniejszenie motoryki żołądka
- zmniejszanie opróżniania żołądka
- zaburzenia żołądka i XII-cy
- wieloczynnikowe - heterogenne zaburzenia
- zaburzenie akomodacji żołądka (nagromadzenie w odźwierniku)
DYSPEPSJA CZYNNOŚCIOWA wtórna
leczenie przyczynowe
eradykacja H. pylori, terapia poczwórna z bizmutem
LECZENIE 1 WYBORU W POLSCE
*leczenie polega na stosowaniu IPP 2xdzień p.o. oraz antybiotyków +/- soli bizmutu przez 14 dni
- IPP
- CYTRYNIAN BIZMUTU
- METRONIDAZOL
- TETRACYKLINA
eradykacja H. pylori, terapia poczwórna BEZ bizmutu
ALTERNATYWNE LECZENIE DLA terapii poczwórnej z bizmutem
- IPP
- AMOKSYCYKLINA
- KLARYTROMYCYNA
- METRONIDAZOL lub TYNIDAZOL
rola PROSTAGLANDYN na błonę śluzową żołądka
- zwiększają wydzielanie śluzu i wodorowęglanów
- rozszerzają okoliczne tętniczki -> zwiększają śluzówkowy przepływ krwi (napływ wodorowęglanów, zwiększenie proliferacji nabłonka)
wrzody
ubytek przekracza blaszkę mięśniową błony śluzowej, towarzyszy im naciek zapalny i martwica skrzepowa
wrzody żołądka
M=K,
ból po posiłku
na krzywiźnie mniejszej oraz w części przedodźwiernikowej
wrzody XII-cy
M>K (3:1)
ból na czczo
na opuszce/ścianie przedniej
*nie zwiększa ryzyka rozwoju raka, nawet gdy o etiologii H. pylori
wrzody XII-cy - powikłania
- perforacja
- krwotok
- zwężenie odźwiernika
- > chlustające wymioty, objaw pluskania, powiększenie żołądka (odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe - hipowolemia, utrata HCl, hipokaliemia, hipochloremia, zasadowica metaboliczna, hiponatremia,)
podstawowe leki w chorobie wrzodowej
jeśli przyczyna H. pylori:
-eradykacja
jeśli przyczyna bardziej w NLPZach to przez 1-2mc.:
- IPP
- inhibitory rec. H2 (słabsze działanie, zjawisko tachyfilaksji) RANITYDYNA, FOMATADYNA,
jak zwalczamy zjawisko “nocnego przełamania”
IPP + inhibitor rec. H2
IPP d/n (4)
- SIBO (wzdęcie brzucha, wodniste lub tłuszczowe biegunki)
- hipomagnezemia gdy stosujemy > 1roku
- niski poziom B12 (kwaśne pH uwalnia B12 oraz umożliwia połączenie jej z czynnikiem Castle’a -> a tym samym przyswojenie)
- C. difficile -wątpliwe
wrzody leczenie
1) eradykacja H. pylori
2) farmakoterapia
* kontrolna gastroskopia po ok. 4-8 tyg. od pierwszej
*gdy terapia nieskuteczna (częste nawroty - min. 2x/rok lub wczesne nawroty po mniej niż 3 mc.)
podejrzewamy nowotwór, powikłania
H. pylori co powoduje:
ostre aktywne zapalenie błony śluzowej żołądka (hipergastrynemia, która pobudza kom. okładzinowe do wziększonej sekrecji HCl) ->
przewlekłe aktywne zapalenie błony śluzowej żołądka ->
(może rozwinąć się w niezanikowe zapalenie w przedodźwierniku, które nie prowadzi do neo) lub
STAN PRZEDRAKOWY: przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka (trzon i część przedodźwiernika, spadek HCl)->
STAN PRZEDRAKOWY: metaplazja jelitowa ->
dysplazja ->
NOWOTWÓR
powikłania infekcji H. pylori
- zapalenie
- wrzody
- nowotwory: RAK ŻOŁĄDKA TYPU JELITOWEGO, CŁONIAK ŻOŁĄDKA TYPU MALT
- pierwotna małopłytkowość immunologiczna (ITP) -mogą jej towarzyszyć też zakażenia (HIV, HCV, CMV, parwowirus B19)
- niedokrwistość z niedoboru B12 i żelaza
- zespół rozrostu bakteryjnego j. cienkiego (SIBO)