2. Nefrologia - AKI, PChN, OŚZN Flashcards

1
Q

OŚZN

A

ostre śródmiąższowe zapalenie nerek (cewkowo-śródmiąższowe)

-prowadzące do odwracalnego zaburzenia jej funkcji wydzielniczej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

OŚZN co jest zajęte?

A

śródmiąższ - czyli wszystko co nie jest kłębuszkami; kanaliki, cewki, oraz to co pomiędzy nimi: elementy tkanki łącznej,fibroblasty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

OŚZN - czym spowodowane? (4)

A

reakcja immunologiczna - reakcja nadwrażliwości typu opóźnionego - po ok. 3 tygodniach od zadziałania czynnika

- nadwrażliwość na czynniki, najczęściej na leki - zwłaszcza NLPZ!!, leki dostając się do światła kanalika stają się haptenami, które wywołują reakcję
inne przyczyny:
- infekcje ogólnoustrojowe
-sarkoidoza
-idiopatyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

OŚZN - objawy (4)

A

reakcja nadwrażliwości typu opóźnionego - po ok. 3 tygodniach od zadziałania czynnika

  1. ból w okolicy lędźwiowej - stan zapalny i naciąganie, rozpieranie torebki nerkowej
  2. upośledzenie funkcji nerki - AKI (SKĄPOMOCZ)
  • WYNIKAJĄCE Z REAKCJI ZAPALNEJ - wydzielania czynników prozapalnych, cytokin:
    3. gorączka
    4. osutka plamisto-grudkowa

inne:
krwiomocz, obrzęki, NT, bóle stawów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

OŚZN - co charakterystyczne dla etiologii NLPZ

  • co innego w moczu (3)
  • co w krwi (2)
A

białkomocz nerczycowy (w innych może być niewielki/umiarkowany)

  • krwinkomocz
  • leukocyturia
  • eozynofiluria - wskazuje nadwrażliwość jako przyczynę zapalenia
  • w krwi:
  • eozynofilia
  • wzrost parametrów nerkowych - kreatynina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

OŚZN - rozpoznanie

A

na podstawie objawów klinicznych:
był zdrowy pacjent, który dostał pogorszenia funkcji nerek, a w wywiadzie niedawno zaczął przyjmować nowy lek -> dodatkowo są u niego objawy nadwrażliwości (gorączka, osutka)

*gdy wątpliwości to biopsja nerki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

OŚZN - co w biopsji?

A

nacieki zaplne

  • limfocyty T
  • monocyty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

OŚZN - leczenie, powikłania

A

zależy od przyczyny:

  • leczenie infekcji
  • odstawienie leku (czasem pomaga GKS)
  • 50% całkowite przywrócenie funkcji nerek
  • u części upośledzenie czynności nerek
  • u kilku leczenie nerkozastępcze
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

AKI - co to i def.

A
ostre uszkodzenie nerek, definiowane jako:
*wzrost kreatyniny o:
min. 0,3 mg/dl w 48h
lub
min. 1,5 mg w 7 dni

*albo jako spadek diurezy:
<0,5 ml/kg/h utrzymujący się przez 6h

*jest to proces bardzo dynamiczny, dlatego do diagnozy nie używamy GFR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

AKI - klasyfikacja ciężkości

A

stopień 1

  • kreatynina wzrost 1,5-1,9x w stosunku do wyjściowego lub wzrost o 0,3 mg/dl
  • diureza < 0,5 ml/kg/h przez 6-12h

stopień 2

  • kreatynina wzrost 2,0-2,9x w stosunku do wyjściowego
  • diureza < 0,5 ml/kg/h przez >12h

stopień 3

  • kreatynina wzrost 3x w stosunku do wyjściowego lub kreatynemia min. 4,0 mg/dl lub rozpoczęcie leczenia nerkozastępczego
  • diureza < 0,3 ml/kg/h przez >24h lub bezmocz przez więcej niż 12h
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

AKI - przyczyny, podział

A
  • przednerkowe - zaburzenia dopływy (choroby serca, gdy mały SV, hipowolemie - wymioty, biegunki, diureza osmotyczna, do przestrzeni trzeciej- OZT, zapalenie otrzewnej, oparzenia, hipoalbuminemia), zaburzenia naczyniowe - np. sepsa gdzie rozszerzenie naczyń, tak samo leki hipotensyjne; lub skurcz naczyń nerkowych i obniżenie przepływu przez nerki(leki immunosupresyjne - cyklosporyna, takrolimus), A i NA, HIPERKALCEMIA, ZABURZENIA AUTOREGULACJI przepływu- NLPZ, ACEI, ARB
  • nerkowe - zaburzenia budowy, filtracji (mikroangiopatie zakrzepowe np.HUS, TTP), SLE, twardzina, KZN; tutaj też leki - np. kontrast jodowy, aminoglikozydy, CISPLATYNA , BIAŁKO MONOKLONALNE - SZPICZAK MNOGI- one niszczą cewki
  • zanerkowe - związane z odpływem moczu z nerek - zastój uszkadza nerkę, rak, jatrogenne - np podwiązanie moczowodu, przerost prostaty
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

AKI - 4 fazy

A
  1. WSTĘPNA - od zadziałania czynnika do uszkodzenia nerek
  2. SKĄPOMOCZU, BEZMOCZU - u 50% (10-14 dni)
  3. WIELOMOCZU
  4. ZDROWIENIA - powrót do pełnej funkcjonalności (kilka miesięcy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

AKI - badania krwi - mocznik, kreatynina, K+ i gazometria

A

b. wysokie (bo nerka nie filtruje)
- kreatynina
- mocznik / BUN (blood urea nitrogen)
- HIPERKALIEMIA (bo nerki wydalają K+
- W GAZOMETRII - kwasica metaboliczna (bo nerka powinna resorbować i produkować nowe HCO3-, i wydalać H+ - a nie robi tego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

zespół zmiażdżenia

A

prowadzi do AKI, bo:

np. po wypadku, komórki uszkodzonych miocytów wyrzucają zawartość swojej cytoplazmy -> uwalnia się mnóstwo fosforu (HIPERFOSFATEMIA)
- WOLNY FOSFOR ŁĄCZY SIĘ Z Ca2+ - odkłada się w tkankach
- spadek Ca2+
- wzrost mioglobiny (uszkadza nerki gdy jej za dużo, trochę podobna do Hb)
- wzrost kinazy kreatyninowej - CK - może wskazywać właśnie na ten zespół

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

AKI - ciężar właściwy z przednerkowym i nerkowym - gdzie IZOSTENURIA?

A
  • przednerkowym (mało osocza, więc nerka zagęszcza mocz bo chce zatrzymać jak najwięcej płynów)
  • nerkowym - nerka nie zagęszcza bo zniszczona, niski ciężar właściwy IZOSTENURIA (gęstość względna moczu równa 1,010-1,012 kg/l. Jest to gęstość względna odbiałczonego osocza.)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

AKI - jaki Na+ i osmolarność moczu w przednerkowym?

A

(+)RAAS -> zatrzymywanie Na+ (mało sodu w moczu w przednerkowym, duża jego osmolarność, dużo mocznika i kreatyniny; prawidłowo w nerkowym Na+, osmolarność mniejsza i mocznik, kreatynina też w mniejszej ilości)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

AKI - zanerkowe jakie najlepsze badanie

A

USG

18
Q

AKI/PChN:

1) wywiad - jaki to pacjent?
2) wielkość nerki
3) dynamika wzrostu kreatyniny
4) morfologia
5) gospodarka wapniowo-fosforanowa
6) badanie dna oka

A

1) młody 30 latek/ cukrzyk starszy, obciążony
2) duża/ mała
3) duża/ mała, ciągle rośnie ale przez długi czas
4) - /niedokrwistość
5) HIPERFOSFATEMIA
6) -/cukrzyca czy NT

19
Q

odwodnieni pacjenci z AKI przednerkowym, co musimy natychmiast zrobić?

A
odstawić leki takie jak:
-diuretyki
te poniżej zaburzają autoregulację w tętniczkach nerkowych:
-NLPZ
-ACEI
-ARB
20
Q

wskazania do leczenia nerkozastępczego w AKI

A

kliniczne:

  • przewodnienie (obrzęk płuc), nie dający się wyleczyć diuretykami
  • encefalopatia mocznicowa (zab. świadomości, drgawki)
  • mocznicowe zapalenie osierdzia

biochemiczne:

  • hiperkaliemia >6,5 mmol/l
  • kwasica metaboliczna pH<7,2
  • inne zab. elektrolitowe
  • kreatynina >10 mg/dl
  • mocznik >200 mg/dl
21
Q

nefropatia kontrastowa - co to i jak zapobiegać? (4)

A

wzrost kreatyniny 1-3 dni po podaniu środka cieniującego

  1. nawadniać przed i po podaniu środka
  2. 24h przed i przez 48h po odstawić leki, które mogą zaburzać funkcjonowanie nerek: SCEI, ARB, diuretyki
  3. 48h przed badaniem odstawić METFORMINĘ, ewentualnie przejść na insulinę
  4. oznaczyć kreatyninę przed i po badaniu
22
Q

nefropatia kontrastowa - kto w grupie ryzyka?

A
  1. starszy wiek
  2. cukrzyca
  3. GFR <60 ml/min/1,73m2
  4. uszkodzenie wątroby
  5. leki nefrotoksyczne
  6. szpiczak
  7. dużo podanego środka
23
Q

PChN- def.

A

zaburzenie czynności LUB budowy nerek, które utrzymuje się >3 mc. i ma znaczący wpływ na nasze zdrowie

MÓWI TO O TYM, ŻE GFR MOŻE BYĆ W NORMIE, A PACJENT MOŻE NP. IZOLOWANY KRWINKOMOCZ Z ERYTROCYTAMI LUB WAŁECZKI ERYTROCYTARNE, KTÓRE MA >3 MC. I TO JUŻ BĘDZIE PCHN

*praktycznie każda choroba, która dotyka nerki może być przyczyną PChN

  • GFR <60 ml/min/1,73m2
  • albuminuria: >30 mg/d lub ACR >30 mg/g
24
Q

PChN - najczęstsza przyczyna

A

nefropatia cukrzycowa

KZN, nefropatia nadciśnieniowa, AKI, cewkowo-śródmiąższowe ZN

25
Q

PChN - co się dzieje gdy nerka przestaje prawidłowo funkcjonować?

A
  1. zab. wydalania h2o i elektrolitów -> przewodnienie (NT, przeciążenie obj. LK), zab. elektrolitowe (hiperkaliemia, hiponatremia - bo rozcieńczenie sodu dużą ilością osocza)
  2. nie wydalane produkty przemiany materii - gromadzenie toksyn mocznicowych, w tym mocznik (encefalopatie, zap. opłucnej, osierdzia, świąd, skazy krwotoczne - uszkodzenie płytek krwi)
  3. zab. RKZ - nerka powinna resorbować i produkować HCO3- a wydalać H+, tak się nie dzieje - KWASICA METABOLICZNA -> typowo jest to kompensowane przez ODDECH KAUSSMAULA
  4. NIEDOKRWISTOŚĆ (z powodu zaburzeń produkcji EPO oraz krótszym czasem życia RBC - niszczenie przez mocznik) - normocytarna i normobarwliwa
26
Q

PChN - zab. gospodarki Ca2+-fosforanowej

A

prawidłowo nerka aktywuje D3 oraz wydala fosforany, gdy jest niewydolna to nie robi tego
-hipo D3 (niski poziom wapnia) oraz hiperfosfatemia (który też powoduje niski poziom wapnia)

hipokalcemia i hiperfosfatemia -> pobudzenie przytarczyc do produkcji PTH
WTÓRNA NADCZYNNOŚĆ PRZYTARCZYC - nadmiar PTH wywołany inną przyczyną, chorobą

*PTH uwalnia Ca2+ z kości, co przy niskim D3 i hiperfosfatemii powoduje OSTEODYSTROFIĘ NERKOWĄ - uszkodzenie kości

27
Q

PChN a układ rozrodczy

A

PChN zmniejsza poziom FSH i LH (hipogonadyzm hipogonadotropowy) - czyli wynikający z niskiego poziomu gonadotropin
*rzadkie lub brak miesiączek, zmniejszony popęd seksualny, impotencja

28
Q

PChN - leczenie

A

OGÓLNIE:
1. Lecz choroby współistniejące.
2. Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych
-zaprzestanie palenia tytoniu oraz regularny wysiłek fizyczny.
3. Unikaj leków nefrotoksycznych.
4. Zapobiegaj zakażeniom poprzez szczepienia:
Leczenie żywieniowe

Leczenie farmakologiczne

  1. Leczenie białkomoczu stosuj ACEI lub ARB
  2. Leczenie nadciśnienia tętniczego [tiazydy nie gdy GFR<30
  3. Leczenie hiperlipidemii: cel – zmniejszenie ryzyka sercowo naczyniowego - STSTYNY GDY DUŻE TO RYZYKO, oraz zwiększenie spożycia olejów rybnych. . Nie łącz statyny z fibratem (ryzyko rabdomiolizy!).
  4. Zwalczanie kwasicy: zmniejszenie kwasicy uzyskuje się przez ograniczenie podaży białka w diecie do ilości zalecanych i stosowanie p.o. wodorowęglanu sodu (Alkala T, AlcaNeff).
  5. Leczenie zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforanowej i nadczynności przytarczyc:
    - WIT. D3
    - ograniczenie spożycia P
    - octan wapnia/sewelamer
  6. LECZYMY NIEDOKRWISTOŚĆ - Hb 10-11,5 g/dl
    podaż Fe, leków pobudzających produkcję EPO (rhEPO)
29
Q

GFR G2

A

niewielki zmniejszenie: 60-89

30
Q

GFR G2

A

niewielki zmniejszenie: 60-89

31
Q

inne od GFR badanie, które pozwala nam klasyfikować PChN

A

ALBUMINURIA fizjologicznie nie ma jej w moczu;
pierwszy parametr to dobowa utrata z moczem (mg/24h), a drugi to (ACR-wskaźnik albumina/kreatynina)
A1 <30 i <30
A2 30-300 i 30-300
A3 >300 i >300

32
Q

inne od GFR badanie, które pozwala nam klasyfikować PChN

A

ALBUMINURIA fizjologicznie nie ma jej w moczu;
pierwszy parametr to dobowa utrata z moczem (mg/24h), a drugi to (ACR-wskaźnik albumina/kreatynina)
A1 <30 i <30
A2 30-300 i 30-300
A3 >300 i >300

33
Q

powikłania leczenia EPO

A

NT, indukcja stanu prozakrzepowego

34
Q

leczenie nerkozastępcze

A

przygotowywanie pacjenta gdy GFR 15-20

leczenie nerkozastępcze powinno się rozpocząć, zanim rozwiną się objawy mocznicy i powikłania narządowe
skazania do rozpoczęcia leczenia nerkozastępczego to:
1) objawy mocznicy (mocznicowe zapalenie osierdzia, mocznicowa skaza krwotoczna, encefalopatia lub neuropatia mocznicowa, przewlekłe nudności i wymioty)
2)przewodnienie lub nadciśnienie tętnicze nie poddające się leczeniu
3)rozwijające się niedożywienie białkowo-kaloryczne.

*W niektórych przypadkach leczenie dializami rozpoczyna się wcześniej ze względu na wskazania kliniczne, takie jak niewydolność serca z niepoddającym się kontroli przewodnieniem lub niedożywieniem.

35
Q

kiedy przeszczep nerki?

A

W każdym przypadku rozważ możliwość przeszczepienia nerki od żywego dawcy (osoby spokrewnionej), jako metody pierwszego wyboru

36
Q

HEMODIALIZA

A

wykonywana zwykle 3 × tydz., trwa 4–5 h
Naczynia kończyny z przetoką naczyniową można nakłuwać tylko w trakcie hemodializy lub w sytuacjach ratowania życia. Nie mierz ciśnienia tętniczego na kończynie z przetoką.

37
Q

DIALIZA OTRZEWNIWA

A

najczęściej stosowaną techniką jest ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa. Chory pozostaje w domu i samodzielnie lub z pomocą przeszkolonej osoby wymienia kilkakrotnie w ciągu doby płyn dializacyjny w jamie otrzewnej. Stosunkowo częstym powikłaniem jest zapalenie otrzewnej, którego pierwszym objawem zwykle jest mętny płyn dializacyjny wypływający z jamy otrzewnej, a klinicznie ból brzucha, nudności i wymioty oraz objawy otrzewnowe. W każdym przypadku hospitalizacji pacjenta leczonego dializami otrzewnowymi należy się skontaktować z ośrodkiem prowadzącym to leczenie.

38
Q

DIALIZA OTRZEWNIWA - JAKIE POWIKŁANIE?

A

najczęściej stosowaną techniką jest ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa

  • Chory pozostaje w domu i samodzielnie lub z pomocą przeszkolonej osoby wymienia kilkakrotnie w ciągu doby płyn dializacyjny w jamie otrzewnej.
  • Stosunkowo częstym powikłaniem jest zapalenie otrzewnej, którego pierwszym objawem zwykle jest mętny płyn dializacyjny wypływający z jamy otrzewnej, a klinicznie ból brzucha, nudności i wymioty oraz objawy otrzewnowe. W każdym przypadku hospitalizacji pacjenta leczonego dializami otrzewnowymi należy się skontaktować z ośrodkiem prowadzącym to leczenie.
39
Q

cewnik Tenckhoffa

A

cewnik do dializy otrzewnowej

40
Q

Zatorowość cholesterolowa

A

● livedo reticularis (sinica marmurkowata) – objaw ten trudniej zauważyć, gdy
pacjent leży, znacznie lepiej jest widoczny w pozycji stojącej
● zespół sinych palców u nóg (blue toe syndrome)
● owrzodzenia – najczęściej zlokalizowane na stopach
● martwica.