2. Gastroenterologia - ChL-C, WZJG Flashcards

1
Q

IBD

A

inflammatory bowel disease
nieswoiste zapalenia jelit

*charakterystyczne zwiększenie stężenia kalprotektyny w KALE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

choroba Leśniowskiego - Crohna - cechy charakterystyczne

A
  • perforacje, przetoki, włóknienia, zwężenia pp
  • ziarniniakowy przebieg pełnościenny (też bł. mięśniowa
  • może zajmować cały pp
  • zmiany odcinkowe
  • przebieg wieloletni, remisje i zaostrzenia

*rzadko krew w stolcu

(+) ASCA
(-) pANCA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

choroba Leśniowskiego - Crohna - etiologia

A

etiologia wieloczynnikowa

  1. mutacje genu NOD2
  2. wzrost TNFalfa i innych cytokin prozapalnych
  3. palenie tytoniu bardzo pogarsza!
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

objawy ogólne ChLC

A

gorączka, osłabienie, utrata masy ciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

choroba Leśniowskiego - Crohna - postać klasyczna (5)

A
1zajęcie końcowego odc. j. krętego:
2-ból brzucha
3-biegunka
4-wyczuwalny guz w prawym dole biodrowym (tam ten się lokalizuje)
5*zespół złego wchłaniania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

zespół złego wchłaniania

A
  1. biegunka tłuszczowa
  2. niedokrwistość
  3. awitaminoza
  4. hipoproteinemia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

choroba Leśniowskiego - Crohna - gdy zajmie okolice odbyty to jakie objawy?

A
  • owrzodzenia
  • szczeliny
  • ropnie
  • przetoki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

najważniejsze badanie obrazowe

A

ILEOKOLONOSKOPIA

  • wycinki z całej długości jelita
  • aftowate owrzodzenia
  • brukowana błona śluzowa (owrzodzenie z obrzękiem)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kryteria rozpoznania ChLC

A

nie ma jednoznacznych:

  1. odcinkowe zmiany w obrazie endoskopowym j. grubego
  2. zapalenie ziarniniakowe w badaniu hist.-pat.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

inne choroby, które zajmują jelito kręte

A
  1. gruźlica jelit - podobny obraz hist-pat dlatego różnicujemy badaniem mikrobiologicznym
  2. ostre zapalenie jelita cienkiego (nagłe, może przypominać zap. wyrostka, wywołane przez Yersinia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

inne choroby, które zajmują jelito grube

A
  1. WZJG
  2. rak j. grubego
  3. zespół jelita drażliwego
  4. niedokrwienne zapalenie j. grubego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

gdzie przetoki?

A

ChLC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

zajęcie odbytnicy, gdzie częściej?

A

WZJG - bo tam się zawsze zaczyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

polipy rzekome, gdzie częściej?

A

WZJG - pojedyncze pola zmienione zapalnie, a pomiędzy nimi widać błonę nie zmienioną - dlatego to polipy rzekome

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

zwężenie jelit, gdzie częściej?

A

ChLC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

farmakoterapia ChLC - INDUKCJA REMISJI

A

1) GKS - podstawa indukcji remisji (naszym celem jest dojście do remisji i stopniowe odstawianie aż do całkowitego)
- niska aktywność choroby BUDEZONID p.o. (aktywność miejscowa)
- gdy bardziej rozległa postać PREDNIZON/PREDNIZOLON
- duża aktywność choroby HYDROKORTYZON/METYLOPREDNIZOLON

*SUPLEMENTACJA Ca i wit. D3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

farmakoterapia ChLC - LECZENIE PRZEWLEKŁE

A

leki immunosupresyjne - podtrzymywanie remisji

  • AZATIOPRYNA
  • MERKAPTOPURYNA
  • METOTREKSAT
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

farmakoterapia ChLC - leki biologiczne

A

mogą być stosowane zarówno w indukcji remisji jak i w jej podtrzymaniu, gdy ciężki przebieg

  • INFLIKSIMAB
  • ADALIMUMAB
  • WEDOLIZUMAB
  • USTEKINUMAB
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

JAKA DIETA ChLC

A

żywienie dojelitowe z dietą elementarną: aminokwasowa lub polimeryczna, bezresztkowa

  • wspomaga gojenie błony śluzowej
  • u dzieci możliwa EEN jako indukcja remisji
20
Q

EEN

A

leczenie żywieniowe
całkowite żywienie enteralne, które może być stosowane u dzieci z łagodną i umiarkowaną ChLC w celu indukcji remisji (przez 6-8 tyg., gdy nieskuteczne to potem GKS p.o.)

-u dorosłych oprócz farmakoterapii, nigdy zamiast, chyba że nie zgodzili się na leki

21
Q

jakie czynniki należy wyeliminować podczas leczenia?

A

takie, które mogą wywołać zaostrzenie:

  • NLPZ
  • stres
  • zaprzestanie palenia

*suplementacja w celu wyrównania niedoborów B12, D3, Ca, elektrolity, albuminy, płyny

22
Q

leczenie objawowe

A
  1. p-bólowe: metamizol, tramadol

2. p-biegunkowe: loperamid, difenoksylat + atropina

23
Q

leczenie operacyjne ChLC kiedy?

A
  1. nagłe - całkowita niedrożność, masywny krwotok, perforacje
  2. pilne brak poprawy po 7-10 dniach leczenia zachowawczego ciężkiego rzutu zapalenia j. grubego
  3. wybiórcze:
    - przetoki
    - rozległe zmiany okołoodbytowe
    - podejrzenie lub stwierdzenie neo
    - opóźnienie rozwoju fizycznego z zahamowaniem wzrastania u dzieci
    - infekcyjne powikłania wewnątrz brzuszne
24
Q

leczenie operacyjne ChLC - jakie?

A
  1. j. cienkie - częściowe resekcje, poszerzenia zwężeń
  2. okrężnica - hemikolektomia
  3. rozległe zajęcie okrężnicy - kolektomia z zespoleniem krętniczo-odbytniczym lub proktokolektomia z wytworzeniem stałej ileostomii
25
Q

rak jelita grubego - które IBD bardziej predysponuje?

A

WZJG

26
Q

pozajelitowe powikłania ChLC

A
  • palce pałeczkowate
  • kamica żółciowa
  • zakrzepica/zatorowość
  • zapalenie spojówek/tęczówki
  • rumień guzowaty
  • osteoporoza
  • SPONDYLOARTROPATIE SERONEGATYWNE
27
Q

WZJG

A
  • PROWADZI DO OWRZODZEŃ JELIT
  • proces ograniczony do błony śluzowej - nie uszkadza błony mięśniowej
  • zajmuje pp w sposób wstępujący - od odbytnicy
  • początek 20-40 r.ż. lub po 60 r.ż.

(+)pANCA
(-)ASCA

28
Q

WZJG - etoplogia

A

-genetyka (defekty bariery nabłonkowej) - zwiększona reakcja zapalna na Ag bakteryjne przedostające się w głąb jelita

  • czynniki środowiskowe: skład mikrobioty jelitowej
  • wzrost ilości bakterii produkujących siarczki
  • większe ryzyko u niepalących
  • wycięcie wyrostka robaczkowego w młodym wieku jest czynnikiem protekcyjnym!!!
29
Q

WZJG - najważniejszy objaw

A

BIEGUNKA z krwią: im większa rozległość zmian tym więcej wypróżnień i więcej krwi

  • osłabienie
  • utrata m.c.

w cięższym przebiegu:

  • odwodnienie
  • tachykardia
  • ból brzucha
  • gorączka
30
Q

WZJG - co musimy wykluczyć (4) i jakie badania

A

kał na pasożyty
kał posiew
kał w kierunku toksyny clostridiowej

  • biegunkę bakteryjną (Salmonella, Campylobacter, Shigella, Yersinia)
  • infekcja Clostridium
  • nowotwory
  • zapalenie uchyłków
31
Q

WZJG - co w ciężkim rzucie w RTG?

inne obrazowe

A

MEGACOLON TOXICUM - ostre rozdęcie okrężnicy (gdy średnica poprzecznicy >6cm)

-stan zagrożenia życia

TK, MRI, USG - pogrubienia ścian i zanik haustracji

32
Q

WZJG jakie endoskopowe

A

fibrosigmoidoskopia (wchodzenie tylko do esicy, nie wymaga oczyszczania jelit, nie trzeba wchodzić daleko jak pacjenta boli - lepsze w ciężkim rzucie)

KOLONOSKOPIA - ocena rozległości zmian, screening onkologiczny!!!

33
Q

WZJG - rozpoznanie

A

1) charakterystyczny obraz endoskopowy j. grubego

2) wynik badania hist-pat wycinków błony śluzowej

34
Q

jak oceniamy ciężkość rzutu WZJG?

A

wg kryteriów TRUELOVE’A i WITTSa:
***lekki
<4 wypróżnień (mała ilość krwi, bez gorączki, bez anemii, bez tachykardii)

***umiarkowany
trochę tak, trochę tak

** ciężki
6 i więcej wypróżnień (dużo krwi, gorączka >37,8
C, tachykardia >90, HGB<10,5, wysokie parametry zapalne)

35
Q

WZJG - rozległość (3)

A
  • zapalenie odbytnicy
  • postać lewostronna (do zgięcia śledzionowego)
  • postać rozległa (zajęcie proksymalne od zgięcia śledzionowego lub całe)
36
Q

WZJG leki

A

pochodne 5-ASA
-SULFASALAZYNA
-MESALAZYNA p.r., p.o.
(suplementacja kw. foliowego)

-GKS hydrokortyzon p.r.!
budezonid p.o. (działanie miejscowe w jelicie)
prednizon p.o.
hydrokortyzon i.v.

-suplementacja Ca i wit. D3

raczej drugi rzut, gdy pacjent nie reaguje:

  • immunosupresja
  • leki biologiczne
37
Q

WZJG leczenie ostrego rzutu lekkiego - indukcja remisji

A

*rzut lekki - ambulatoryjnie

zmiany tylko w odbytnicy (czopki MESALAZYNA +/- hydrokortyzon p.r.

38
Q

WZJG leczenie ostrego rzutu umiarkowanego - indukcja remisji

A

hospitalizacja
-zajęcie lewostronne
eliminacja mleka, podaż białka, kcal, przetoczenie krwi:
*zmiany tylko w odbytnicy (czopki MESALAZYNA +/- hydrokortyzon p.r.
*postać lewostronna i rozległa - MESALAZYNA p.r. + mesalazyna/sulfasalazyna p.o. w razie braku poprawy GKS!

39
Q

WZJG leczenie ostrego rzutu ciężkiego - indukcja remisji

A

hospitalizacja (dużo kupy, dużo krwi, musimy wszystkie posiewy kału żeby powykluczać)

  • RTG jamy brzusznej
  • sigmoidoskopia z wycinkami

zachowawcze: płyny, elektrolity POTAS, krew, albuminy, żywienie pozajelitowe!!!!)

GKS i.v. (lub cyklosporyna gdy nie możemy GKS)

  • **ocena poprawy po 3-4 dniach, gdy brak poprawy - KOLEKTOMIA
  • profilaktyka p-zakrzepowa
40
Q

leczenie podtrzymujące WZJG

A

MESALAZYNA p.o. (postać lewostronna i rozległa) i/lub p.r. (zapalenie odbytnicy)

nietolerancja 5-ASA, częste i wczesne nawroty: AZATIOPRYNA, MERKAPTOPURYNA

41
Q

WZJG operacja

A

zgorzelinowe zapalenie skóry - jedyne powikłanie nie jelitowe, które jest wskazaniem do operacji

1) usunięcie okrężnicy z odbytnicą (PROKTOKOLEKTOMIA) z ileostomią (wyjście na brzuchu)
2) usunięcie okrężnicy i zespolenie jelita krętego z odbytnicą
3) proktokolektomia (usunięcie wszystkiego) z wytworzeniem zbiornika (pouch) z końcowego fragmentu j. krętego i zespolenie go z kanałem odbytu

42
Q

WZJG - powikłania

A

1) megacolon toxicum (krótka próba intensywnego leczenia do 48h) -> potem kolektomia
2) rak j. grubego (ryzyko się zwiększa z czasem trwania choroby, przy młodym wieku i gdy towarzyszy PSC)
3) PSC - pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
4) spondyloartropatie seronegatywne
5) rumień guzowaty
6) zgorzelinowe zapalenie skóry
7) zapalenie spojówek/tęczówki
8) zakrzepica, zatorowość
* większość powikłań pozajelitowych związana z rzutami i dobrze reaguje na GKS, poza PSC

43
Q

kiedy remisja?

A

gdy 3 lub mniej wypróżnienia bez domieszki krwi/ dobę oraz brak zmian w endoskopii

44
Q

nieinwazyjne monitorowanie przebiegu

A

badanie stężenia kalprotektyny w kale

45
Q

co gdy nie możemy odróżnić CU od ChLC?

A

rozpoznajemy nieokreślone zapalenie okrężnicy

46
Q

czym grozi uszkodzenie ściany jelita?

A

hipoalbuminemia (enteropatia z utraty białka)