ZO4. Atherosclerose Flashcards
TC/HDL ratio
totaal plasma cholesterol/HDL cholesterol; hoe hoger deze ratio hoe groter het risico op atherosclerose
plaques
hebben bijna altijd een fibreuze kap en ontstaan altijd in de intima laag van de arteriewand
excentrische plaque
er is nog een gedeelte van de zijkant van het vat zonder plaque
concentrische plaque
de plaque bevindt zich geheel rondom de doorgang van het bloedvat
3 stadia atherogenese
- fatty streak
- fibreuse plaque
- gecompliceerde laesie
fatty streak
ophoping cholesterol esters
- lipiden nog intracellulair
fibreuse plaque
ontstaat uit een fatty streak, ophoping cholesterol gaat door > lipid core omgeven door stevige kap = atheroom
gecompliceerde laesie
fibreuze cap wordt door macrofagen en T-lymfocyten aangetast > plaque instabiel doordat kap dun wordt > scheuren > stolsel > bloedvat afgesloten
atherosclerose in preparaten herkennen
letten op verdikte (gele/witte) gebieden, ulceratie, dikte van de wand en doorsnede van het vat
- plekken rond de ostia zijn het meest kwetsbaar
- als lambina elastica interna niet meer zichtbaar is met kleuring voor elastische vezels > vergevorderd stadium atherogenese
hoe verlaat cholesterol het lichaam?
via gal of afstoting van cellen
bijdrage atherogenese
IDL en LDL sterk, VLDL soms, chylomicronen niet, HDL is beschermend
VLDL
vervoer triglyceriden en cholesterol vanuit de lever naar elders
chylomicronen
vervoer van cholesterol uit de voeding naar de lever
IDL
ontstaat in de circulatie uit VLDL door verwijdering triglyceriden
LDL
ontstaat in de circulatie uit IDL, vervoert cholesterol naar weefsels en bloedvaten; kan cellaag passeren
HDL
neemt cholesterol weer op uit weefsels en bloedvaten; kunnen endotheellaag passeren
normaal cholesterol
5 mmol/L
Hyperlipidemie bevordert atherosclerose omdat
- meer LDL kan infiltreren in de vaatwand
- Er kan meer oxidatieve modificatie plaatsvinden
- Minder relaxatie van de vaatwand
Regressie atherosclerose
cholesterolesters kunnen worden gehydrolyseerd tot cholesterol> via eiwit ABCA1 uit de foamcel met fosfolipiden gepompt worden > HDL brengt cholesterol terug naar lever
ziekte van Tangier
mechanisme van cholesterol terugkeer naar lever werkt niet goed door te weinig HDL > stapeling cholesterol in vaatwand
culprit lesion
instabiele plaque met dunne fibreuze kap met duidelijke infiltratie van ontstekingscellen, proliferatie van gladde spiercellen en een te grote lipid core > vaak geen sprake van vernauwing lumen
ontsteking plaque
in plaque enzymen, worden metalloproteinases aangemaakt die extracellulaire eiwitten afbreken > fibreuze kap zwakker > ruptuur makkelijker = plaque instabiliteit
cholesterolsynthese remmers
statines
cholesterolresorptieremmers
plantensterolen, ezetimibe en colestyramine
statines
kunnen maag- en darmklachten en spierpijn veroorzaken
plantensterolen
vaak toegevoegd aan halvarine of zuivelproducten
ezetimibe
remt cholesterol transport in de darm
colestyramine
galzuurbindende hars, dat de glazuur heropname in distale darm remt, kan darmklachten veroorzaken
