Autonome zenuwstelsel Flashcards
anabole functies
groei en herstel van weefsels
katabole functies
fight-flight response
netwerk vegetatieve functies
afferentie info via n. IX en n. X naar nucleus tractus solitarii > hypothalamus > efferente informatie richting eindorganen
sympatische neuronen
- thoracale en hoog lumbale wervels
- preganglionaire neuron is kort, postganglionaire neuron is lang. Pre schakelt snel over via grensstreng of nabij ruggenmerg gelegen ganglia naar post
parasympathische neuronen
- uit de hersenstam en sacrale wervels
- preganglionaire neuron is lang (vanuit de hersenstam lopen ze mee met nn. III, VII, IX en X), postganglionair dus kort en dichtbij te innerveren orgaan
oog, pupil
sym: mydriase (verwijding), para: miose (vernauwing)
speekselklieren
sym: secretie (licht), para: secretie
hartfrequentie
sym: omhoog, para: omlaag
longen
sym: bronchodilatatie, para: bronchoconstrictie
spijsverteringskanaal
sym: verlaagde mobiliteit, para: verhoogde mobiliteit
blaas, sfincter
sym: contractie, para: relaxatie
penis
sym: ejaculatie, para: erectie
clitoris, labia minora
sym: -, para: erectie, zwellen
parasympathisch zenuwstelsel
choline oiv acetyl CoA door CAT omgezet in acetylcholine > vesicles > synapsspleet > nicotine en muscarine receptoren
- preganglionair: acetylcholine bindt aan nicotinereceptoren
- postganglionair: bindt aan muscarine receptoren
sympatisch systeem
- preganglionaire gebruiken acetylcholine dat bindt aan nicotinereceptoren
- postganglionaire gebruiken noradrenaline dat bindt aan alfa en beta receptoren
typen acetylcholine receptoren
- nicotine: ligang gestuurd = inotripe receptoren, bij opening stroomt Na naar binnen en zorgt voor depolarisatie
- muscarine: G-gekoppeld: antagonist is atropine = metabotrope receptoren; werken via second messengers en kunnen K+ activeren > hyperpolarisatie
pupilreflex
prikkel > retina > ganglion > thalamus > pretectal nucleus > Edinger Westphal nucleus > n. oculomotorius > pupil > contractie m. sphincter pupillae > minder licht
parasym pupilreflex
- miose: vernauwing via m. sphincter pupillae
- accomodatie: vernauwing via m. ciliaris
- convergentie: beter zien van dichtbij
sym pupilreflex
- mydriase: pupilverwijding via m. dilatator pupillae
co-transmissie
meerdere neurotransmitters in vesicle;
- ATP kan aan purine receptor binden > snelle depolarisatie > opening Ca kanalen
- noradrenaline werkt trager > noradrenerge receptor > IP3 activeert receptor op ER > extra Ca
- neuropeptide Y bindt aan G eiwit-gekoppelde receptor > verhoogde intracellulaire Ca concentratie
innervatie hart para
via n. Vagus die SA en AV activeert
innervatie hart sym
via ruggenmerg, via grensstreng naar pacemakers en hartspiercellen
pacemakercel activatie
- depol door Ca
- repol door K
- diastolische depol door If
verlaging hartfrequentie (para)
- remming Ca en If
- stimulatie K
verhoging hartfrequentie (sym)
stimulatie If en Ca
excitatie-contractie koppeling
Ca opgenomen uit t-tubuli tijdens plateau > contractie en bindt aan RYR > calcium induced calcium released
tot wanneer duurt contractie
totdat Ca uit cytosol is weggepompt
effect sym op contractiliteit
b receptor stimuleert cAMP productie via Gs > Ca omhoog, contractiliteit ook
baroreceptoren
in sinus caroticus en aortaboog, snelle invloed hartslag en vaatweerstand
- vezels glomulus caroticum: n. IX en X
- fasische en tonische respons
- vasodilatatie, verlaging hartprestatie, bloeddruk daalt
volume receptoren
in atria en v. cava
- a type vezels (RA): activeren atriale contractie bij P-top
- b type vezels (v. cava): activatie bij diastole en contractie ventrikels
> hogere hartfrequentie, vasodilatatie nierarterie > circulerend bloedvolume omlaag door uitplassen
dysautonomie
autonome zenuwstelsel degeneratie: incontinentie, orthostatische hypotensie, impotentie, verlies transpiratievermogen en bewegingsstoornissen
- door stapeling van eiwitten > aggregaten onoplosbaar > gliacellen kapot
vergiftiging cholinesteraseremmers
zenuwgassen en insecticiden, parasympathicomimetica; symptomen: diaphoresis en diarree, urineren, miosis, bronchorroe en bronchospasme, emesis, lacrimatie, salvation en secretie
