Medische geschiedenis: technologie, diagnostiek en de arts-patiëntrelatie Flashcards
Jewson
bedgeneeskunde, ziekenhuisgeneeskunde, laboratoriumgeneeskunde
bedgeneeskunde (tot 1800)
bij patient thuis, verhaal van de patient en ervaring belangrijk, autonomie bij patient, holisme staat centraal, opkomst anatomie met een sterk religieus element, anatomische collecties pronkstukken voor god
ziekenhuisgeneeskunde (1800-1850)
holisme gaat over in lokalisatieprincipe, verschillende afdelingen in ziekenhuis, klinisch anatomische methode ontwikkelt, statistiek, aandacht voor orgaan laesies, pathologische anatomie, opkomst lichamelijk onderzoek, hulpmiddelen (stethoscoop), visuele cultuur belangrijk, arts-patient relatie veranderde
laboratorium geneeskunde (vanaf 1850)
meer ingezoomd naar de ziekte, gekeken naar bouwstenen en chemische stoffen van lichaam, histologie en fysiologie, mens = cellencomplex
zichtbaar maken inwendig lichaam
- visueel (microscoop (cellulaire pathologie komt op), endoscoop, rontgen)
- auditief (stethoscoop)
- numeriek en grafisch (thermometer, elektrocardiograaf)
- chemisch (laboratorium)
transformatie klinische praktijk
- oude belangrijke vaardigheden nemen af
- sterkte afhankelijkheid van techniek
- vervreemding tussen arts en patient
- kosten opdrijving
- overdiagnostiek
Reiser
neergang van lichamelijk onderzoek en gebruik maken van zintuigen in diagnostiek is onvermijdelijk en ook te rechtvaardigen
- arts-patient contact essentieel
specialisering
theoretisch: anatomische lokalisering, specialiteitsbeginsel
praktisch: beschikbaar nieuwe technologieën (rontgen, ECG)
institutionele context: moderne ziekenhuis (artsen en gezondheidszorg)
transformatie gezondheidszorg
moderne ziekenhuis ontstaat
technologische systemen: concentratie expertise, geld, industriele productie medische technieken, structureel verband geneeskunde en technische ontwikkeling, technoscience
schoolvergroting gezondheidszorg
surveillance medicine (rond 20e eeuw)
overheid ging bemoeien om gezondheid volk te bevorderen, volk moet gezond en efficient zijn > gezondheidsvoorlichtingen, bevolkingsonderzoeken
nu: sociale controle en medicalisering, infrastructuur, vroege opsporing > grenzen vervagen tussen ziek en gezond zijn
informational/e-scape medicine (21e eeuw)
informatietechnologie, evidence based medicine, patienten zoeken op internet, apps, enorme ontwikkeling biomarkers en imaging, meer verbanden moeten gelegd worden voor beter handelen
nu: focus op imaging ipv staat lichaam