Borstvoeding Flashcards
Waarom lage cijfers Nederland
Sterke koemelkindustrie en kort bevallingsverlof.
Effect op afweer
- Aspecifiek: complement, chemotactische factoren, hormonen en groei factoren, antivirale factoren
- Specifieke afweer: imuunglobulines, sIgA, IgM, IgG
- Probiotica
- Lactoferrine werkt goed tegen bacteriën
Bij moeder met virus: wel doorgaan met borstvoeding vanwege antistoffen.
Microbioom effect
Het microbioom speelt een cruciale rol. Bij borstvoeding is er een gunstiger profiel, het is meer divers. Er zitten meer bifidogene bacteriën in die beschermen tegen infecties en rol hebben bij afweer. Heeft ook een effect op hersenfunctie. Helpt ook bij vertering.
PROBIT trial
enige gerandomiseerde studie op gebied van borstvoeding en gevolgen. Interventie hieruit: alle kinderen minimaal 6 maanden volledig borstvoeding.
Immuunglobulines
Baby krijgt veel IgG mee van de moeder, maar neemt na de geboorte snel af. sIgA is maximaal in de periode waarin babys nog geen IgG zelf maken en vult het gat dus op.
DOHaD effect
De programmering van de gezondheid wordt in de eerste 1000 dagen vastgelegd. Welke melk je krijgt heeft invloed op je gezondheid. De omstandigheden waarin iemand geboren wordt zijn bepalend voor hoe iemand later leeft.
Minder cardiovasculaire risicofactoren
- Obesitas
- Bloeddruk
- Retinavaten
- Insuline ongevoeligheid, glucose, DM2
- Lipiden profiel
- Carotis intima media dikte
Er is sprake van een dosis-effect.
Hersenontwikkeling
Zit in de lange keten vetzuren (LU-PUFA’s). Bouwstenen zijn voor hersenen en retina van groot belang.
IQ
Onafhankelijk effect, maar kan ook liggen aan omgeving etc dus geen harde conclusie
Atopisch astma en eczeem
geen duidelijk bewijs voor effect op astma. Tegenstrijdige studies. Het geldt wel voor eczeem (atopische dermatitis). Er is een beschermend effect als het familiair is.
Moeder en kind relatie
Gunstig effect op gedrag en ontwikkeling kind. Minder postnatale depressies en psychoses.
Prematuren
Gunstig effect. Dit kan door melk afkolven (begeleiding), sondevoeding (buidelen), zelf drinken. Er worden minder infecties gezien bij kinderen met borstvoeding.
Het zorgt ook voor een flinke afname voor necrotiserende enterocolitis (grote reden voor doodsoorzaak). Kinderen komen na ontslag ook minder vaak terug en er is een betere hersenontwikkeling.
Samenstelling moedermelk
100.000 verschillende stoffen
* Macro (vetten, koolhydraten, eiwitten)- en micronutrienten (vitamines, mineralen, zouten, …elementen)
* Immunologische componenten
* Groeifactoren, hormonen
* Enzymen
Compositie van moedermelk varieert met de behoefte van het kind. Eiwitgehalte neemt af met zwangerschapsduur en tijd. Zwangerschapsduur is dus ook van belang. Moeder die te vroeg bevalt heeft heel veel eiwitten in de melk! Geen portie moedermelk is dus gelijk, over de dag is het ook verschillend.
Colostrum
Vroege melk, extreem rijk aan immunoglobulines en eiwitten
Aanvullingen
- Vitamine K bij borstvoeding (1e 3 maanden)
- Vitamine D (ook bij flesvoeding, tot min 4 jaar)
aanvulling prematuur
Prematuur: fortifier voor groei en preventie rachitis (extra eiwit en extra calcium en fosfaat). Aangevulde moedermelk is beter dan kunstvoeding.
Als een moeder niet voldoende melk heeft (kinderen <30 weken), dan kan donormelk gegeven worden. Er treedt dan minder necrotiserende enterocolitis op. Donormelk is 1e keus voor alternatief voor eigen melk.
Hoe werkt lactatie
- Melkklieren: actief en passief transport van stoffen naar de melk
- Opslag in alveoli
- Uitstroom via melkgangen
Prolactine
komt vrij door prikkeling tepel. Het komt uit de hypofyse voorkwab. De melkproductie neemt toe.
o Medicamenteus: Domperidon = prokineticum. Prolactine neemt toe > melkproductie omhoog.
Kan lang QT veroorzaken!! Strikte voorwaarden om dit te geven.
Oxytocine
komt vrij bij zien/horen/voelen kind. Hypofyse achterkwab. Geeft een toeschietreflex en een bindingsgevoel.
o Kun je toedienen met een neusspray.
nadelen bv
Sociale bezwaren
Maternale complicaties
- Tepelkloven
- Verstopping
- Mastitis/abcedering
Komt vaak door borstvoedingstechniek. Advies is ontlasten, WEL doorgaan met borstvoeding.
Stille ondervoeding aan de borst
Het is een vicieuze cirkel door te weinig melk of onvoldoende kracht. Advies is bijvoeden met gekolfde melk. Begeleiding door lactatiekundige belangrijk.
Geen contra-indicatie (infectie)
- Gangbare virale infecties
- HIV bij therapietrouw en lage viral load
- COVID 19
Wel contra-indicatie (infectie)
- Borstlesies: TBC, varicella, HSV
- HTLV, Haemorrhagische koortsen
- HIV met viral load
Contra-indicaties borstvoeding
- Enkele psychofarmaca (lithium) en antidepressiva (neonaat beperkte eliminatie)
- Overmatig alcoholgebruik
- Chemotherapeutica
- Harddrugs en hoge dosis methadon
Spiegel van moeder is vaak veel hoger dan van het kind, alleen bij bovenstaande alsnog gevaarlijk.