1-3: Inngangur, bygging, vöxtur

Question 0

Hver eru stærðarhlutföll dreif- vs. heilkjörnunga?

Answer 0

Heil mun stærri, 10 til 100 mikrometrar í þvermál vs. 0,2 til 2.

Question 1

Hver eru skilyrði Kochs?

Answer 1

Örvera finnst í öllum tilfellum sjúkdóms, er hægt að einangra úr sýktum og rækta í hreinrækt, og veldur aftur sama sjúkdómi ef tilraunadýr er sýkt með henni.

Question 2

Plasmíð eru algengari í gram…

Answer 2

…neikvæðum bakteríum.

Question 3

Stærð ríbósóma í bakteríum?

Answer 3

70S, undireiningar 30S+50S.

Question 4

Stærð mítókondría baktería?

Answer 4

Trick question! Engar organellur í umfrymi baktería!

Question 5

Hvað er teichoic acids?

Answer 5

Polysaccharide í frumuveggjum Gram jákvæðra baktería, mögulega viðtaki fyrir bakteríufaga.

Question 6

Frumuhimna baktería - 3 atriði

Answer 6

Er tvöföld, með engin steról (þó steról í mycoplasma bakteríum sem hafa engan frumuvegg) og þjónar öndunarhlutverki (í stað mítókondría). Auðvitað líka flutningsprótín, ensím og jónapumpur.

Question 7

NAG og NAM eru…

Answer 7

…sykrur í frumuvegg baktería, krossbundnar af amínósýrum. Úr verður peptidoglycan.
NAG: N-acetylglucosamine
NAM: N-acetylmuramic acid.

Question 8

Hvort nota bakteríur D eða L form amínósýra í frumuvegg sína og hvers vegna?

Answer 8

Þær nota D formið, því erfiðara er að brjóta niður D. (Skyldi engan undra… xD!)

Question 9

Peptidoglycan fjölliður eru úr hverju og finnast hvar? Hvaða hlutverki gegnir það fyrirbæri?

Answer 9

Úr amínósýrum og sykrum, og finnast í frumuvegg baktería. Frumuveggurinn er einstakur fyrir bakteríuna (ergo - lyfjaskotmark!), veitir styrk og ákvarðar lögun hennar.

Question 10

Hver eru helstu hlutverk fimbria vs. flagellum?

Answer 10

Fimbria notar bakterían til að festa sig, flagellum notar hún til sunds.

Question 11

Munurinn á Gram jákvæðum vs. neikvæðum bakteríum?

Answer 11

Gram jákvæð baktería hefur tvöfalda frumuhimnu og þar fyrir utan frumuvegg úr peptidoglycani, teichoic acid og lipoteichoic acid. Litast blá/fjólublá.
Gram neikvæð baktería hefur allt þetta, en auk þess ytri frumuhimnu FYRIR UTAN peptidoglycan frumuvegginn. Á milli er millifrumuhimnubil. Litast rauð/bleik.

Question 12

Hvernig eru byggingarleg frávik mycobacteria og mycoplasma?

Answer 12

Mycobactera: Hafa vaxkennt lag úr mýkólic sýru o.fl. utan um peptidoglycan lagið - leiðir til lágrar eðlisþyngdar og þarf því að þeytivinda við meiri hraða en aðrar bakteríur. Hafa sýrufastan vegg.

Mycoplasma: Hafa ekkert peptidoglycan lag og því gagnast sýklalyf fyrir vegginn ekki.

Question 13

Hvaða ætt “swarmar” yfir agarskálar og hvernig?

Answer 13

Helst Proteus sp. og með flagellu.

Question 14

Monotrichous

Answer 14

1 flagella

Question 15

Lophotrichous

Answer 15

brúskur á öðrum endanum

Question 16

Amphitrichous

Answer 16

brúskur á báðum endum

Question 17

Peritrichous

Answer 17

flagellur utan um alla bakteríuna.

Question 18

Pili - GO!

Answer 18

Prótínþræðir - stuttir og minni en flagellur. Skapa viðloðun við yfirborð. Mótefni gegn pili geta hindrað viðloðun. E.coli hefur t.d. margar tegundir pili.

Question 19

Hvað er F-pilus?

Answer 19

Spes pilus sem er notaður í conjugation, þ.e. flutningi plasmíða (erfðaflutningi) milli baktería.

Question 20

Úr hverju er hjúpur/capsule og hvert er hlutverk hans?

Answer 20

Er úr glycocalyx fjölsykrum á ytra yfirborði. Hjálpa bakteríum með viðloðun við yfirborð (t.d. S. mutans við glerung tanna) og hindra phagocytosis - complement komast ekki í gegnum sykrurnar.

Question 21

Hvað eru lípópólýsakkaríð?

Answer 21

Eru aðeins í Gram neikvæðum bakteríum og geta virkað sem endotoxin og/eða pyrogen (efni sem veldur hita). Eru einkennandi fyrir hverja bakteríutegund.
Uppbyggð af lipid A, core polysaccariði og O Antigen.

Question 22

Sporar/dvalargrá myndast í tveimur bakteríu(ættum?) sem báðar eru gram…

Answer 22

…neikvæðar. Aldrei í Gram jákvæðum, enda eru sporar neikvæð fyrirbæri!! Bacillus og Clostridium.

Question 23

Staðsetning spora…

Answer 23

Central, subterminal og terminal. Hjálpar við tegundagreiningu.

Question 24

Hvað þola sporar? Hvað er til ráða?

Answer 24

Þola UV og gamma geislun, þurrk, lysozyme, háan hita, fæðuskort og sótthreinsiefni. Hindra þarf gróspírun í fæðu með nítrötum, sýru og söltum.

Question 25

Hverjir eru helstu mótefnavakar baktería?

Answer 25

Prótín og sykrur - KRÖFTUG antigen!
Yfirborð baktería (hjúpur, O antigen í LPS í frumuvegg, H antigen í flagellum, fimbriae). - oft antigen.
Toxin baktería - oft kröftug antigen.

Question 26

Lögun baktería - 6 týpur.

Answer 26

Coccus (streptococcus í keðju, staphylococcus í klösum), bacillus (streptobacillus í keðju), coccobacillus, vibrio (bogin), spirillum (eins og ormur eða alda) og spirochete (eins og gormur…).

Question 27

Röð aðgerða í Gramslitun.

Answer 27

Festing, crystal violet, joð (myndar útfellingar í frumu), aflitun með asetóni eða alkóhóli (eyðir ytri frumuhimnu gram neikvæðra), saffranin.

Question 28

Gram neikvæðir diplokokkar inni í hvítum blóðkornum í mænuvökva eru líklegast…

Answer 28

N. meningitidis.

Question 29

Gram jákvæðir keðjukokkar og gram neikvæðir fíngerðir stafir í hráka gætu verið…

Answer 29

Streptococcus pneumoniae og Hemophilus influenzae.

Question 30

Gram jákvæðir klasakokkar í hráka gætu verið…

Answer 30

Staph aureus.

Question 31

Hvernig fæst orka og hvað þurfa bakteríur til myndunar prótína, lípíða, kjarnsýra?

Answer 31

Orka fæst úr O2 öndun eða með loftfælnum ferlum eins og gerjun. Flestar nota bæði. Þurfa C H N O P S og snefilefni.

Question 32

Dæmi um efnaskipti sem nýtast til greiningar?

Answer 32

Katalasapróf - H2O2 hvarfefni verður að H2O og O2 og freyðir.
Oxidasapróf - hvarfefni blánar við oxun.
Kóagúlasapróf - Sermi hleypur í kökk er fibrinogen breytist í fibrin. Staph aureus er jákvæður.
Laktósagerjun í æti - t.d. E.coli - litabreyting á McConchy agar er vegna súrs pH.

Question 33

Helstu fasar vaxtarkúrvu eru:

Answer 33

Lag phase, exponential, stationary og decline phase.

Question 34

Dæmi um bakteríu sem ræktast ekki:

Answer 34

Treponema pallidum.

Question 35

Campylobacter ræktast við hvaða hitastig?

Answer 35

42 gráður á C.

Question 36

Legionella, Campylobacter og Bordatella þurfa…

Answer 36

…sérstök æti.

Question 37

Mycobacterium ræktast á löngum tíma? Rétt rangt?

Answer 37

Satt!

Question 38

Dæmi um loftfælna bakteríu:

Answer 38

Clostridium tetani.

Question 39

Tvær loftháðar bakteríur:

Answer 39

Mycobacterium tuberculosis og Pseudomonas.

Question 40

Hversu lengi eru sýni ræktuð?

Answer 40

Þvag í 18 til 24 klst. (E.coli og félagar eru snöggir)
Saur í 2-3 daga (Campylobacter, t.d.)
Berkjuskol fyrir berklaleit í 6 vikur (M. tuberculosis)
Naglskaf fyrir húðsveppaleit í 3 vikur.

Question 41

Í hverju felst Miles og Misra talningaraðferðin?

Answer 41

Bakteríulausn er þynnt í tíföldum þynningarröðum og ákveðnu magni sáð á fast æti.