Toczeń rumieniowaty układowy - SLE Flashcards

1
Q

Co to ?

A

Choroba układowa tk łącznej o podłożu autoimmunologicznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakie są swoiste autoprzeciwciała

A

anty-dsDNA

anty-SM

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Epidemiologia

A

M<K (1 : 6-10)

gł w wieku prokreacyjnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Etiologia

A

Nieznana

Czynniki:
^środowiskowe
^genetyczne
^hormonalne
^immunologiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Objawy - przebieg

A

Zaostrzenia i remisje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Objawy ogólne

A

*spadek kg

*wzrost T

*osłabienie

*męczliwość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Postacie skórne

A

ACLE - ostra skórna postać TR

SCLE - podostra

CCLE - przewlekła

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Objawy ACLE

A

*Rumień na twarzy w kształcie motyla
[nie zajmuje fałdów nosowo-policzkowych]
(postać ograniczona)

*Rumień na odsłoniętych częściach ciała
(postać uogólniona)

Oba po ekspozycji na UVB

Dotyczy 60-80% chorych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Objawy SCLE

A

*Pierścieniowate z Przejaśnieniami w środku wykwity rumieniowo-grudkowe

*Zmiany łuszczycopodobne

[gł ramiona, szyja, klp]

po ekspozycji na UVB

bez blizn
(ale mogą teleangiektazje i przebarwienia)

20% chorych
Przeciwciała anty-Ro

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Objawy CCLE

A

Najczęściej Toczeń krążkowy (DLE)

*Zmiany rumieniowo naciekowe
^dobrze odgraniczone
^z rogowaceniem mieszkowym

^zwykle owłosiona skóra głowy, twarzy, szyi i małżowin usznych (postać ograniczona)

^ gdy poniżej karku ( postać uogólniona)

Pozostawia blizny, przebarwienia

25% chorych
Zwykle brak przeciwciał i objawów narządowych

(są też inne postacie CLE)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Inne objawy

A

Objawy Raynauda - 15-40%

Owrzodzenia bł śluzowej jamy ustnej (też nosowej)

Łysienie niebliznowaciejące

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Objawy - Układ oddechowy

A

*Choroby śródmiąższowe (wraz z włóknieniem)

*Nadciśnienie płucne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Objawy ukł oodechowy

A

*Nieinfekcyjne zapalenie wsierdzi
^typu Libmana-Sacksa
^gł zastawka mitralna i aortalna (wyrośla –> niedomykalność, zwężenia)

*Zap mm sercowego

*Wtórne/Złośliwe ↑BP

*Przedwczesna miażdżyca i ChW

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Objawy - Ukł pokarmowy

A

Dysfagia

OZT

Zap/Zakrzepica naczyń krezki
Jałowe zap otrzewnej

Choroba wrzodowa

Hepatomegalia

Niedokrwienie jelit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy - ukł nerwowy

A

TIA
Udar (N i Kr)

Drgawki

Z. Guillaina-Barrego
Miastenia

Zaburzenia f poznawczych i świadomości
Depresja
Objawy psychotyczne (rzadko)

Jałowe ZOMR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Objawy - nerki

A

Nefropatia toczniowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Objawy - hematologiczne

A

Limfadenopatia

Splenomegalia
wtórna TTP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Objawy - ukł ruchu

A

Wędrujący ból mięśni i stawów (też zapalenie)
^>2/3 chorych
^najczęściej stawy rąk i kolanowe

Artropatia Jaccouda
^zajęcie struktur okołostawowych
^zniekształcenie stawów rąk i stóp (podobnie do RZS, ale nie ma nadżerek kostnych)

Jałowa martwica kości
Zanik mięśni
Osteoporoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Diagnostyka

A

*Wzrost OB i CRP

*Anemia chorób przewlekłych (ACD)

*Leukopenia(+ spadek limfocytów)
/
Leukocytoza ( w zakażeniu lub przez GKS)

*Wzrost parametrów nerkowcych
+
spadek GFR
+
Białkomocz, krwinkomocz, czasem leukocyturia
[Z. nerczycowy]

*Hipergammaglobulinemia
*spadek C3/C4

*wzrost ALT i AST (gdy zap wątroby)

*wzrost APTT (ale in vivo wzrost ryzyka zakrzepowego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Diagnostyka - przeciwciała

A

ANA >90% chorych

Swoiste
-anty-dsDNA
^korelują z akt choroby

-anty-Sm
^mała czułość (tylko u 20-30%)

czasem RF
————————————

APLA - przeciwciała antykardiolipinowe
^anty-B2GPI
^LA (antykoagulant toczniowy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kiedy biopsja nerki?

A

Podejrzenie zajęcia
^białkomocz >= 500 mg/d

^wskaźnik białko/kreatynina >= 500mg/g

^niewyjaśnione ↓GFR

Do określenia rodzaju Glomerulopatii (istotne dla leczenia i rokowania)

22
Q

Anty-dsDNA

A

Nerki

Neuropsychiatryczny

23
Q

Anty-RNP

A

Zap mięśni

24
Q

Anty-C1q

25
Anty-Sm
Nerki Neuropsychiatryczny Zap Osierdzia Włóknienie płuc
26
Anty-Ro
Toczeń noworodków Nadwrażliwość na światło Cytopenie Limfadenopatia Wrodzony całkowity blok serca SCLE
27
Rozpoznanie
*Obecność ANA w mianie >= 80 (kryterium wstępne) *Objawy kliniczne (>= 10 ACR/EULAR)
28
Kryteria ACR/EULAR - Domeny 8
*ogólnoustrojowa *skórna *zapalenie stawów *neurologiczna *zapalenie błon surowiczych *hematologiczna *nerkowa *domeny immunologiczne
29
Częstość zajętych układów
§ Zapalenie stawów 90% § Zapalenie skóry – 60% § Zapalenie kłębuszków nerek – 60-70% § Powiększenie węzłów chłonnych i śledziony – 60% à Związane z aktywacją limfocytów § Anemia – 60% à Bo krążące przeciwciała uszkadzają erytrocyty § Zapalenie wsierdzia – 50% § Zapalenie opłucnej – 40% § Zajęcie CSN – 20% § Zajęcie oka – 20% § Zajęcie wątroby – 20%
30
Domena ogólnoustrojowa
gorączka (>38,3°C)
31
Domena skórna
– łysienie bez blizn 2 – owrzodzenia w jamie ustnej 2 – podostry lub krążkowy toczeń skórny 4 – ostry toczeń skórny 6
32
Domena zapalenie stawów
zapalenie błony maziowej lub bolesność uciskowa w ≥2 stawach i sztywność poranna ≥30 min 6pkt
33
Domena neurologiczna
– majaczenie 2 – psychoza 3 – drgawki 5
34
Domena zapalenie błon surowiczych
– wysięk w jamie opłucnej lub w jamie osierdzia 5 – ostre zapalenie osierdzia 6
35
Domena hematologiczna
– leukopenia (<4000/µl) 3 – małopłytkowość (<100 000/µl) 4 – hemoliza autoimmunologiczna 4
36
Domena nerkowa
– białkomocz >0,5 g/24 h 4 – biopsja nerki: II lub V klasa toczniowego zapalenia nerek 8 – biopsja nerki: III lub IV klasa toczniowego zapalenia nerek 10
37
Domeny immunologiczne
przeciwciała antyfosfolipidowe 2 układ dopełniacza – małe stężenie C3 lub C4 3 – małe stężenie C3 i C4 4 wysoko swoiste autoprzeciwciała – anty-dsDNA 6 – anty-Sm 6
38
Leczenie
Przeciwmalaryczne [(Hydroksy)Chlorochina] ^ I rzut -podstawowe u wszystkich (gdy brak przeciwwskazań) ^ryzyko uszkodzenia siatkówki (konieczna kontrola okulistyczna) GKS ^indukcja ^podtrzymanie ^zaostrzenia ^miejscowo zmiany skórne Metotreksat, MM, Azatiopryna, inh kalcyneuryny ^II rzut ^I rzut gdy ciężkie zmiany narządowe Cyklofosfamid ^III rzut ^ + GKS + przeciwmalaryczne w zajęciu Nerek, serca, płuc, OUN Belimumab ^IV rzut lub częste nawroty Rytuksymab ^IV rzut
39
Leczenie dodatkowe
NLPZ ^zapalenie/ból mm i stawów ^zap bł surowiczych Kolchicyna ^zap osierdzia ASA+ hydroksychlorochina ^gdy APLA
40
Nefropatia Toczniowa
Jawna 50% W histpat u 90% Przyczyna: *odkładanie kompleksów immunologicznych w KN Najczęstsza manifestacja ^KZN klasy III i IV
41
Nefropatia Toczniowa - objawy
*Białkomocz (czasem Z. nerczycowy) *Krwinkomocz *Aktywny osad moczu (erytrocyty wyługowane lub dysmorficzne, wałeczki erytrocytarne, jałowa leukocyturia) *↑BP *KZN przewlekłe czasem RPGN
42
Rozpoznanie
Cechy uszkodzenia nerek Wykonaj Biopsje aby ^określić rodzaj glomerulopatii (istotne dla leczenia i rokowania)
43
Typy morfologiczne
Najlepsze rokowanie I i II typ Najgorsze IV (u 40-50%) > III jeszcze jest typ V i VI
44
Leczenie nefropatii
ACEI/ARB - gdy białkomocz lub ↑BP GKS i immunosupresyjne ^ III i IV ^V z towarzyszącym białkomoczem nerczycowym [I i II same w sb nie są wskazaniem] Nerkozastępcze ^w VI (bez immunosupresyjnego bo tu już zaawansowane stwardnienie kłębuszków >=90%)
45
Toczeń w ciąży
Niepowodzenia położnicze ^gdy APLA Poród przedwczesny lub obumarcie wewnątrzmaciczne IUGR --------------------------- Stan przedrzucawkowy ^ASA Toczeń rumieniowaty Noworodków
46
Toczeń a ciąża -Leczenie
GKS Leki przeciwmalaryczne NLPZ ( I i II trymestr) Azatiopryna Cyklosporyna Takrolimus
47
Toczeń noworodków
*u 3 % tylko *anty-Ro (SS-A) *anty-LA (SS-B) *rozwija się w ciągu 12 tyg po porodzie *zwykle ustępuje w ciagu 6 msc ---------------- Rzadko U1-RNP ^tylko skórne
48
Toczeń noworodków - objawy
Ukł krążenia *wrodzony blok AV III --> bradykardia Skóra *podobne do SCLE *oko szopa Wątroba (pancyto)Penie Splenomegalia Limfadenopatia Zajęcie OUN
49
Toczeń noworodków - leczeni
zwykle nie jest konieczne groźny jest AV III bo nieodwracalny zwykle --> wszczepienie stymulatora GKS, IVIG, immunosupresyjne (czasem) ^zajęcie wątroby ^obj hematologiczne
50
Toczeń polekowy
*podobne obj jak SLE *Ig anty -Histony *anty-dsDNA *najczęściej Prokainamid *>90 % ból mięśni i stawów Leczenie --> odstawienie leków, czasem NLPZ i przeciwmalaryczne gdy nie ustąpią oraz GKS gdy zap bł surowiczych
51
Rokowanie
Zapalenie nerek pogarsza rokowanie