RZS Flashcards
Co to ?
układowa choroba tkanki łącznej o przewlekłym przebiegu
*symetryczne zapalenia stawów
+
inne objawy
Jakie postaci wyróżniamy
Seropozytywna
*obecne RF i/lub ACPA
Seronegatywna
Szczyt zapadalności
4-5 dekada
M<K (1:3)
Charakterystyczny objaw
Sztywność poranna >1 h
Ból i obrzęk stawów
Ograniczenie ruchomości
Jakie stawy najczęściej ?
*śródręczno-paliczkowe
*międzypaliczkowe BLIŻSZE
*nadgarstkowe
*śródstopno-paliczkowe
*kolanowe
Jakie objawy ogólne
Stan podgorączkowy
Utrata masy ciała
Leczenie
Modyfikujące przebieg choroby
I rzut (samodzielnie lub z innymi):
*Metotreksat
(w trakcie conajmniej 5 mg kwasu foliowego)
Rozważ na początku przez 3-6 msc GKS (żeby rozwinął się efekt MTX)
Objawowo
*NLPZ
Jakie badanie obrazowe?
RTG
*obrzęk tk miękkich
*nadżerki
*geody (torbiele podchrzęstne w tk kostnej)
*zwężenia szpary stawowej
*osteoporoza przystawowa
666
minimum 6 tyg trwa
6pkt w skali ACR/EULAR
po 6 msc leczenia pierwsza ocena
Jakie czynniki ryzyka
Palenie papierosów
Genetyka
Infekcje
Zaburzenia immunologiczne
Typowy przebieg
skryty - rozwija się w ciągu kilku tyg
(rzadziej w ciągu kilku/kilkunastu dni)
70 % dzieci -charakter fazowy zaostrzenia i remisje + stałą progresja niszczenia stawów
(może samoistnie ulec ograniczeniu)
Inne odchylenia w stawach
Ulnaryzacja placów rąk
Podwichnięcia dłoniowe paliczków
Łabędzie palce
Butonierkowate
Teleskopowe
może Torbiel Baker (dołu podkolanowego)
Objawy pozastawowe - serce i płuca
*Zapalenie wsierdzia ,mm sercowego, osierdzia
(wiele innych zmian sercowych)
*Włóknienie płuc
*Zarostowe zap oskrzelików
*Zap śródmiąższowe płuc i opłucnej
*Guzki
Objawy pozastawowe - ukł moczowy i nerwowy
*śródmiąższowe/ odmiedniczkowe zap nerek
*amyloidoza wtórna
*zap naczyń nerkowych
*białkomocz
*neuropatie
*zespół cieśni nadgarstka
*ucisk RK
Objawy pozastawowe - Narząd wzroku
Zap nadtwardówki / twardówki/naczyniówki
Z. Sjogrena
Objawy pozastawowe - ukł krwiotwórczy i limfatyczny
Limfadenopatia
anemia
splenomegalia
Objawy pozastawowe - inne
Guzki reumatoidalne
Zapalenie tt
Pioderma zgorzelinowa
Objaw Reynauda
Rumień dłoniowy w obrębie kciuka i kłebika
Diagnostyka
wzrost OB, CRP, fibrynogenu
spadek HB
w/s PLT
w WBC
RF (w klasie IgM) - odczyn Waalera-Rosego lub wiązania lateksu
ACPA (większa swoistość)
Kryteria ACE/EULAR
Ilość i wielkość stawów
Serologia
Wskaźniki fazy ostrej
Czas trwania objawów
Inne leki modyfikujące przebieg choroby -Konwencjonalne poza MTX
*sulfasalazyna
*cyklosporyna
*leflunomid
*związki złota
*Hydroksychlorochina
Inne leki modyfikujące przebieg choroby - Celowane
Tofacytynib
inh JAK 1 i JAK3
Baricytynib
inh JAK 1 i JAK2
Inne leki modyfikujące przebieg choroby - Antycytokinowe
Adalimumab
Golimumab
Infliksymab
Certolizumab
Etanerept
Tocylizumab
Anakinra
Inne leki modyfikujące przebieg choroby - nieantycytokinowe
Abatacept
CTLA-4
Rituksymab
Leczenie w ciąży
zwykle w 1 trymestrze łagonieje ale nasila się po porodzie
(nie ma wpływu na powikłania ciąży)
Trzeba leczyć
*sulfasalazyna
*azatiopryna
*cyklosporyna
*(hydroksy)chlorochina
Prednizon - w zaostrzeniach
NLPZ lub Paracetamol -objawowo
(te same leki podczas karmienia)
NIE można metotreksatu ani cyklofosfamidu
