Amyloidoza

Question 1

Co to?

Answer 1

grupa chorób, których wspólną cechą jest pozakomórkowe gromadzenie się w tkankach i narządach nierozpuszczalnych białek o budowie włókienkowej, zwanych amyloidem

Question 2

Etiologia

Answer 2

Nieznana

Question 3

Jakie rodzaje?

Answer 3

AL - pierwotna

AA- wtórna (reaktywna)

AB2M

LECT2

Rodzinna

Question 4

AL

Answer 4

*monoklonalne łańcuchy lekkie Ig

*objawy zależą od umiejscowienia narządowego i ilości złogów

Question 5

AA

Answer 5

*przy przewlekłym zapaleniu/ zakażeniu

[np. Gruźlica, trąd, przy stosowaniu narkotyków i.v. lub s.c., przewlekłe owrzodzenia lub odleżyny, rozstrzenie oskrzeli, HBV, HCV, Mukowiscydoza, choroby reumatyczne, choroby zapalne jelit i cekliakia, sarkoidoza]

objawy choroby podstawowej

zespół nerczycowy z postępującą niewydolnością nerek

biegunka i zespół upośledzonego wchłaniania,

rzadko objawy kardiomiopatii.

Question 6

AB2M

Answer 6

następstwo długotrwałej dializoterapii

prekursorem włókien amyloidowych jest β2-mikroglobulina.

zespół cieśni nadgarstka (zwykle pierwszy objaw),

ból i obrzęk stawów (zwłaszcza dużych),

patologiczne złamania kości.

Question 7

LECT2

Answer 7

źródłem włókien amyloidowych jest czynnik chemotaktyczny leukocytów 2 (LECT2)

zajmuje głównie nerki (prowadzi do postępującej przewlekłej choroby nerek o zwykle łagodniejszym przebiegu niż w amyloidozie AL i AA)

wątrobę;

najczęściej występuje wśród Latynosów, należy ją podejrzewać w przypadku ujemnych wyników oznaczeń markerów amyloidozy AL i AA.

Question 8

Rodzinna

Answer 8

występuje rzadko

większość postaci dziedziczy się jako cecha autosomalna dominująca

przyczyną są mutacje genów kodujących różne białka (najczęściej genu transtyretyny – amyloidoza ATTR).

w każdej rodzinie rozpoczyna się w podobnym wieku i

objawia neuropatią czuciową i ruchową (najpierw w kończynach dolnych)

i/lub

kardiomiopatią restrykcyjną (jedynym objawem zajęcia serca mogą być zaburzenia rytmu);

neuropatia wegetatywna objawia się zwykle biegunką i hipotensją ortostatyczną.

Question 9

Objawy nerkowe

Answer 9

zespół nerczycowy,

białkomocz,

niewydolność nerek;

Question 10

Objawy- serce

Answer 10

źle rokująca niewydolność serca

zaburzenia przewodzenia prowadzące do rozwoju arytmii;

Question 11

Objawy- ukł nerwowy

Answer 11

neuropatie i polineuropatie;

chorobę Alzheimera

Question 12

Objawy- Trzustka

Answer 12

cukrzycy typu II

Question 13

Objawy- inne

Answer 13

makroglosja

hepatomegalia

splenomegalia

Question 14

Diagnostyka

Answer 14

*Białkomocz
(najczęstszy pierwszy objaw; występuje w amyloidozie AA, AL i niektórych rzadkich postaciach rodzinnych),

*wzrost kreatyniny
*wzrost GGTP i ALP

*białko monoklonalne i wolne łańcuchy lekkie w surowicy lub w moczu (u 90% chorych z amyloidozą AL),

zwiększone stężenie markerów sercowych (troponiny, NT-proBNP) w przypadku kardiomiopatii,

markery stanu zapalnego – przyspieszony OB, zwiększone stężenie CRP i SAA w surowicy (w amyloidozie AA).

Question 15

Rozpoznanie

Answer 15

Rozpoznanie ustala się na podstawie

*obrazu klinicznego
*wyniku badania histologicznego
*immunohistochemicznego.

Question 16

Leczenie - AL

Answer 16

chemioterapia
auto-HCT

bez leczenie 1 rok przeżycia od rozpoznania

Question 17

Leczenie -AA

Answer 17

1) leczenie choroby podstawowej

2) leczenie swoiste

a) zmniejszenie wytwarzania białek prekursorowych włókien amyloidu → leczenie przeciwzapalne i immunosupresyjne (skuteczność niepotwierdzona)

b) hamowanie gromadzenia się amyloidu → kolchicyna
(+ew Cyklofosfamid)

[w przebiegu chorób reumatycznych stosuje się leki anty-IL-6 i anty-TNF]

Przeżycie ok 10 lat
[najczęściej śmierć przez NN]

Question 18

Leczenie - rodzinna ATTR

Answer 18

ortotopowe przeszczepienie wątroby
(w czasie których wszczepiany jest dodatkowo prawy lub lewy płat wątroby.)