Pokarmowy Flashcards
Podstawowy scemat eradykacji H.pylori
3 leki przez 7 dni:
- IPP
- 2 antybiotyki z : amoksycylina, metronidazol, klarytromycyna
Eradykacja H.pylori jesli oporna na klarytromycynę i metronidazol
- IPP
- amoksycylina / metronidazol w większej dawce
- doksycyklina
SU długotrwałego stosowanie leków hamujących wydzielanie HCl i zobojętniających
- hipergastrynemia
- kolonizacja bakteryjna GOPP
Inhibitory pompy
- omeprazol
- lanzoprazol
- pantoprazol
- rabeprazol
- ezomeprazol
- tenatoprazol
różnica w hamowaniu HCl w inhibitorach pompy i antagonistach H2
- inhibitory pompy hamują glównie wydzielanie stymulowane pokarmem
- antagoniści H2 hamują głównie wydzielanie spoczynkowe
różnica w mechanizmie hamowania IPP i ant H2
- IPP - kowalencyjne wiązanie z pompą, nieodwracalne działanie
- antg H2 - kompetycyjne, odwracalne blokowanie rec H2 na kom, okładzinowych
kiedy rozwija się pełnie działanie terapeutyczne IPP?
- po 3 dniach
- bo IPP blokują popmy aktywne, a nie wszystkie są aktywne w danej chwili
czy IPP hamują wydzielanie HCl na żądanie?
nie, bo do pelnej aktywności potrzebują 3 dni
metabolizm IPP
- CYP 2C19 (oprócz rabeprazolu)
- on aktywuje klopidogrel, więc możliwe że IPP osłabiają jego działanie
IPP- zastosowanie
- ch, wrzodowa
- reflux
- Zollinger
- profilaktyka wrzodow NLPZ
IPP- SU
- zwykle łągodne - nudności, wymioty
- rzadziej - ból stawów, miopatia
- przewlekle - upośledzenie wchłaniania B12 - anemia megaloblastyczna
- zespół disulfiramowy
- nagły wzrost wydzielania w nocy
- hipergastrynemia, kolonizacja bakterii
z czym nie można łączyć IPP?
z preparatami hamującymi wydzielanie HCl, kwaśne środowisko konieczne do aktywacji
nowa klasa IPP
- soraprazan
- rewaprazan
soraprazan, rewaprazan - mechanizm
- kompetycyjnie i odwracalnie blokują pompę
- działają silnie i szybko
- hamowanie pompy nie wymaga jej aktywności
ant H2
- cymetydyna
- ranitydyna
- famotydyna
ant H2 - zastosowanie
- ch wrzodowa
- profilaktyka wrzodów
- dolegliwości dyspeptyczne
cymetydyna - SU
- antyandrogenne - ginekomastia, zaburzenia seksualne
- silnie hamuje P450 - zabuurzenie rozkładu estrogenów i niektórych leków
- blokuje w cewkach nerkowych wydzielanie kreatyniny i leków słabych zasad (np metformina)
- zaburzenia świadomosci - splątanie i omamy
antagoniści rec M1
- pirenzepina
- telenzepina
pirenzepina, telenzepina - dlaczego nie stosowane?
- mała skuteczność
- dużo SU - zaparcia, zatrzymanie moczu, suchość w ustach
analogi PG w hamowaniu HCL
-mizoprostol - analog PGE1
mizoprostol - działanie
- zmniejsza wydzielanie HCl
- zwiększa wydzielanie śluzu i wodorowęglanów
mizoprostol - zastosowanie
-profilaktyka wrzodów przy NLPZ
mizoprostol - SU
- biegunki
- zaostrzenie procesów zapalnych w jelitach
- silnie kurczy macicę (stosowany w aborcji)
- silnie teratogenny
leki osłaniające-
- sukralfat
- sole bizmutu (cytrynian, salicylan)
- kwas alginowy
sukralfat - mechanizm
- sacharoza + wodorotlenek glinu
- tworzy żel pokrywający wrzód
dlaczego leki osłaniające straciły na znaczeniu?
-stosowanie przed każdym posiłkiem w dużych dawkach
sukralfat - zastosowanie
- choroba wrzodowa żołądka
- wleki doodbytnicze w popromiennym uszkodzeniu śluzówki
z czym nie powinien być stosowany sukralfat?
- z lekami hamującymi wydzielnie HCl
- do przejści w zel potrzebuje kwaśnego PH
sole bizmutu - mechanizm
- ochronna warstwa na śluzówce
- wiążą bakterie i ich toksyny
- bakteriobójczo na H.pylori
sole bizmutu - zastosowanie
dyspepsja
sole bizmutu - SU
- możliwość wchłonięcia bizmutu -> encefalopatia, osteodystrofia
- barwię dziąsła, protezy i stolec na czarno
kwas alginowy - zastosowanie
dyspepsja
środki zobojętniające - wada
- krótkie działanie
- zaburzają wchłanianie wielu leków stosowanych doustnie (trzeba zachować 2 -godzinny odstęp)
środki zobojętniające - stosowane kiedyś i teraz
kiedyś:
-wodorowęglan sodu i wapnia
teraz:
-sole magnezu i glinu
dlaczego wodorowęglan sodu i węglan wapnia nie są już stosowane?
- uwalniają Co2 - odbijanie, wzdęcia
- CaCO3 - powodował wchłanianie dużo Ca - zespół melczno alkaliczny - hiperkalcemia, alkaloza
jak się stosuje sole glinu i magnezu?
- w preparatach mieszanych
- bo sole magnezu - przeczyszczające a glinu - zapierające
który lek hamujący wydzielani HCl jest teratogenny?
mizoprostol
środko zobojętniające - zastosowanie
-doraźne znoszenie objawów dyspepsji (zgaga)
klasy leków prokinetycznych
- leki cholinomimetyczne
- antagoniści D2
- agoniści 5-HT4
- agoniści motyliny
- aktywatory kanalów chlorkowych
zastosowanie poszczególnych klas leków prokinetycznych
- cholinomimetyki - atonia żołądka
- antagonisci D2 - atonia żołądka, ch. refluxowa
- agoniści 5-HT4 - cyzapryd - atonia żołądka, ch. refluxowa, tegaserod - zaparcie okrężnicy
- agoniści motyliny - atonia żołądka i jelit w twardzinie układowej
- aktywatory kanałów chlorkowych - zapracie nawykowe
leki cholinomimetyczne
- estry choliny - karbachol, betanechol (praktycznie niestosowane)
- inh. ChE - neostygmina
neostygmina - SU
- ślinotok
- wymioty
- bradykardia
ant D2
- metoklopramid
- trimetobenzamid
- domperydon
metoklopramid - mechanizm
- ant D2 i 5-HT3
- pobudza 5-HT4
ant D2 - działania
- pobudzają perystaltykę górnego odcinka PP
- przeciwwymiotne
- pobudzają laktację
ant D2 - SU
zależą od ośrodkowej aktywnści (domperydon słabo przenika przez BBB więc mniejsze)
- dystonie, wtórny parkinsonizm - zaburzenia pozapiramidowe
- pobudzenie, bezsenność
- wydzielanie prolktyny - zaburzenia miesiączkowania, mlekotok, ginekomastia
agoniści rec 5-HT4
- cyzapryd
- tegaserod
- mozapryd
agoniści rec 5-HT4 - dzialanie
- cyzapryd - pobudza góną perystaltykę - atonia żołądka, reflux
- tegaserod - pobudza perystaltykę okrężnicy -zaparcia
cyzapryd, tegaserod - SU
cyzapryd - wydłuża QT - wycofany w USA
egaserod - udar, zawał - wycofany w USA
co nasila kardiotoksyczność cyzaprydu?
- jest on metabolizowany przez CYP 3A4
- więc leki go hamujące nasilają kardiotoksyczność
agoniści motyliny
erytromycyna
zastosowanie erytromycyny
atonia żołądka i jelit w twardzinie układowej
lubiproston - mechanizm
aktywator kanałów chlorkowych ClC2
-przyspiesza pasaż jelitowy
lubiproston - zastosowanie
zaparcie nawykowe u dorosłych
antagoniści 5-HT3
-ondasetron, dolasetron, granisetron, palonosetron
setrony - zastosowanie
-wymioty pooperacyjne, w chemioterapii
zwiększanie skutecznosci setronów
-połączenie z GKS, ant NK
setrony - podawanie
- ondasetron, granisetron, dolasetron - doustnie i dożylnie -działają 4-9 h
- palonosetron - dożylnie, działa ponad 40 h
alosetron - zastosowanie
- jelito drażliwe
- bo efektywnie hamuje czynność skurczową jelita grubego
setrony - SU
- zwalniają pasaż w jelicie grubym
- szybkie podanie dożylne - przejściowe objawy pozapiramidowe
- nieco wydlużają QT
który setron najbardziej wydłuża QT
dolasetron
inhibitory H1 i M1 w wymiotach
- difenhydramina, dimenhydrytnat, meklizyna, cyklizyna
- hioscyna (skopolamina) - ant M1
inhibitory H1 i M1 - zastosowanie
choroba lokomocyjna
hioscyna - SU
- zaparcia
- suchość w ustach
- tachykardia
kanabinoidy w wymiotach
- dronabinol
- nabilon
- lewonantrodol
kanabinoidy - zastosowanie
wymioty w chemioterapii
kanabinoidy -SU
- euforia, dysforia
- sedacja, omamy
- objawy cholinolityczne
- hipotonia ortostatyczna
antagoniści rec NK1 w areapostrema
- aprepitant
- rolapitant
- netupitant
aprepitant - zastosowanie
-wymioty w chemioterapii w skojarzeniu z setronami
aprepitant - SU
- zawroty głowy, zmęczenie
- metabolizowany przez CYP3A4
- zmniejsza INR przy warfarynie
GKS w wymiotach
- deksametazon, prednizolon
- niewyjaśnony mechanizm p-wymiotny
- nasilają działanie p-wymiotne innych lekó - np setronów
- wymioty zwązane z chemoterapią
BZ w wymiotach
- diazepam, lorazepam
- hamują wymioty z czynnika psychicznego - strach, pobudzenie
neuroleptyki w wymiotach
hamujące D2, H1 i M1 -prometazyna -tioetylperazyna -prochlorperazyna hamujące D2 -droperydol
droperydol - właściwości
- przeciwwymiotne
- sedacyjne
zastosowanie neuroleptyków w wymiotach
- droperydol -pooperacyjne
- tioetylperazyna - błednikowe, lokomocyjne, ch. Meniera
neuroleptyki - SU
- cholinolityczne - suchość, zaparcia, tachykardia
- sennosć, spadek CTK
- objawy pozapiramidowe (dłuższe stosowanie)
- hiperprolaktynemia
który lek przeciwwymiotny obniża INR przy warfarynie?
-aprepitant
który lek p-wymiotny obniża CTK?
-tioetylperazyna
który lek p-wymiotny wydluża QT?
setrony
nowość w leczeniu choroby refluxowej
- agoniści GABA b (miorelaksanty)
- baklofen
- arbaklofen
- lesogeberan
leki przeczyszczające działające po 1-6 godzinach od zastosowania
- bisakodyl doodbytniczo
- olej rycynowy
- solne środki przeczyszczające - MgSo4, Na2SO4
- polietylenoglikole
- gliceryna w czopku
leki przeczyszczające z grupy difenoli
- bisakodyl
- pikosiarczan sodu
bisakodyl - mechanizm
- w jelicie grubym przekształcenie w difenol
- drażni śluzówkę
olej rycynowy - mechanizm
- w jelicie cienkim ulega zmydleniu
- powstają drażniące sole
SU środków drażniących
- nasilają zapalenie w scianie jelita
- przekrwienie miednicy mniejszej -> nasilenie skurczow macicy -> nie wolno w zaawansowanej ciąży
środki przeczyszające przed badaniem endoskopowym
polietylenoglikole
solne środki przeczyszające
- siarczan magnezu i sodu
- fosforan, cytrynian sodu
solne środki przeczyszające - SU
- nasilają zapalenie w ścianie jelita
- ryzyko wchłonięcia -> hipermagnezemia, hiperfosfatemia
leki przeczyszczające działające po kilkunastu godzinach
- bisakodyl doustnie
- parafina ciekła
- glikozydy oksyantrachinonowe
parafina ciekła - SU
- zaparcie atoniczne
- hamuje wchłanianie wit rozp w tłuszczach
- nietrzymanie stolca
stosowanie parafiny ciekłej
-nie może być stosowana dłużej
zaparcie atoniczne!
glikozydy oksyantachinonowe - mechanizm
- rozkład w jelicie do drażniących glikozydów antronowych
- działają po kilkunastu godz
środki przeczyszczające dziłające po 1-3 dniach
- środki masowe
- dokuzan sodu
- laktuloza, sorbitol
środki masowe
- błonnik w postaci otrębów
- agar
- metyloceluloza
środki masowe - mechanizm
- pęcznieją
- wzrost masy kałowej -> nasilenie perystaltyki
środki masowe -SU
rozrost bakterii -> gazy,w zdęcia
śordki osmotyczne cukrowe
- laktuloza
- laktitol
środki przeczyszczające do leczeia śpiączki wątrobowej
- laktuloza
- laktitol
- bo zmniejszają wchłanianie amoniaku do krążenia
środki przeczyszczające których nie można stosować w zaawansowanej ciąży
- środki drażniące
- bo nasilają skurcze macicy
środek przeczyszczający hamujący wzrost salmonelli
laktuloza
laktuloza, laktitol - mechanizm
-są rozkładane przez bakterie do kwasów organicznych np propionowego, masłowego, które ściągają osmotycznie wodę
laktuloza, laktitol - SU
-wzdęcia i bóle brzucha (bo są rozkładane do CO2)
środki przeczyszczające - zmiękczające
- dokuzan sodu
- parafina ciekła
dokuzan sodu - mechanizm
- emulguje
- działa po 1-3dniach
leki stosowane w IBD
- aminosalicylany
- GKS
- leki immunosupresyjne
- antybiotyki o szerokim spektrum
NLPZ w IBD
- nie wolno!
- mogą zaostrzać przebieg choroby
nikotyna w IBD
- w colitis ulcerosa - nikotyna przezskórnie może pomagać
- LC - nie wolno!!
aminosalicylany
- mesalazyna
- sulfasalazyna
- balsalazyd
- olsalazyna
kwas 5-aminosalicylowy
mesalazyna
mesalazyna - mechanizm
lek przeciwzapalny i immunomodulujący
- hamuje powstawanie LT i PG
- hamuje NF-kB
- hamuje aktywacje limf T
- antyox
mesalazyna, sulfasalazyna w IBD
- mesalazyna - częściej w Crohnie
- sulfasalazyna częściej w colitis
sulfasalazyna - głownie miejsce uwalniania 5-ASA
okrężnica
olsalazyna głownie miejsce uwalniania 5-ASA
okrężnica
balsalazyd - głownie miejsce uwalniania 5-ASA
okrężnica
sulfasalazyna - SU
- zespół toczniopodobny
- agranulocytoza, małopłytkowość, anemia hemolityczna
- zapalenie śródmiąższowe nerek
- fototoksyczność
- niebieskawe podbarwienie skóry
- zaburzenie wchłaniania kwasu foliowego (anemia megaloblastyczna)
- zapalenie trzustki
- oligospermia
nietolerancja sulfasalazyny
- ok 40% chorych
- zwłaszcza wolni acetylatorzy - niższa aktywność enzymu acetylującego sulfapirydynę
mesalazyna - SU
- uczulenia
- zapalenie śródmiąższowe nerek
GKS w IBD
- doustnie - prednizolon, prednizon
- dożylnie hydrokortyzon, metyloprednizolon
leki anty TNFa w IBD
- infliksymab
- adalimumab
- etanercept
leki anty TNFa w IBD
- infliksymab
- adalimumab
- etanercept
- wedolizumab
wedolizumab
- Ab przeciw integrynie a4b7
- wpływa na przepuszczalność naczyn jelita dla WBC
- hamuje ich migrację
antybiotyki w IBD
- nie są stosowane rutynowo
- jak zmiany okołoodbytnicze w Crohnie -> metronidazol lub cyprofloksacyna
leki żółciotwórcze
- kwasy żółciowe
- żółć wołu
- kwas ursodeoksycholowy
- kwas chenodeoksycholowy
- hydroksymetylnikotynamid
przeciwwskazania leków żółciotwórczych i żółciopędnych
- ostre zapalenie wątroby
- ropniak pęch żółciowego
- niedrożność dróg żółciowych
leki żółciopędne
- większość żółciotwóczych
- leki + parasymp - pilokarpina, neostygmina
- leki pobudzające motorykę pp - np przeczyszczające
- hymekromon
hydroksymetylnikotynamid
- lek żółciotwóczy
- odkaża drogi żółciowe
wskazania leków żółciotwóczych i żółciopędnych
- wspomaganie kamicy żółciowej (bo rozrzedzenie żółci)
- zakażenia dróg żółciowych
- zaburzenia motoryki dróg żółciowych
- polepszenie wydzielania żółci po cholecystektomii
- wspomaganie leczenia hiperbilirubinemii
kwas urosdeoksycholowy - SU
- biegunka
- świąd skóry
leki rozpuszczające kamienie żółciowe
- kwas ursodeoksycholowy
- bo zmiejsza ywdzielanie cholesterolu do żółci -> rozpuszczanie kamieni
zasady stosowania kw ursodeoksycholowego do rozpuszczania kamieni żółciowych
- niewielkie kamienie
- pacjenci u których nie można operować
- terapia ok roku
hymekromon - zastosowanie
-lek żółciopędny
co zwiększa efekt IPP?
podanie tuż przed posiłkiem
IPP - jakich substancji hamują wchłanianie w żołądku?
słabych kwasów np ASA
leki immunosupresyjne w IBD
- azatiopryna
- merkaptopuryna
- cyklosporyna
- takrolimus
