Nowotwory - leki cytotoksyczne Flashcards
leki alkilujące - jak działają w zależności od fazy cyklu?
-fazowo nieswoiste
leki alkilujące - pochodne iperytu azotowego
- chlormetyna
- cyklofosfamid, ifosfamid, trofosfamid
- chlorambucyl
- melfalan
cisplatyna- SU
- nefrotoksyczność
- ototoksyczność
- neurotoksyczność
pochodne nitrozomocznika - zastosowanie
-są bardzo lipofilne, więc przenikają przez BBB więc dobre do guzów OUN
melfalan - zastosowanie
- szpiczak
- rak jajnika
pochodne nitrozomocznika
- lomustyna
- karmustyna
karboplatyna - SU
głównie mielosupresja
chlorambucyl - zastosowanie
- chłoaniaki
- przewlekła białaczka limfatyczna
zapobieganie SU cisplatyny
- dożylne nawadnianie
- amifostyna - donor -SH
i to zapobiega uszkodzeniu nerek
cyklofosfamid - metabolzim
- prolek metabolizowany w wątrobie
- w tkankach przechodzi w akroleinę
- akroleina kumuluje się w pęchezru (krwotoczne zapalenie)
oporność w grupie leków alkilujących
-jeśli występuje to obejmuje całą grupę oprócz pochodnych nitrozomocznika
oksaliplatyna - zastosowanie
- nowotwory oporne na cisplatynę, karboplatynę
- przerzutujący rak okrężnicy
oksaliplatyna - SU
- obwodowa neuropatia czuciowa
- w ostrej fazie - nadwrażliwość na zimno w obrębie kończyn
cyklofosfamid - SU
-krwotoczne zapalenie pęcherza (bo gromadzi się akroleina)
zapobieganie SU cyklofosfamidu
- nawadnianie
- donory -SH (acetylocysteina)
cisplatyna - zastosowanie
-wiele guzów litych (płuc, jajnika, pęcherza moczowego)
taksany
- paklitaksel
- docetaksel
- kabazytaksel
taksany - mechanizm
- łączą się z tubuliną
- hamuję depolimeryzację
- hamują funkcje wrzeciona
taksany - SU
- poważne reakcje uczuleniowe
- obrzęki kończyn
- mielosupresja
- neuropatia bwodowa
- zaburzenia rytmu serca
kabazytaksel - zastosowanie
-oporny rak prostaty
taksany - premedykacja
- deksametazon
- difenhydramina
ze względu na uczulenia
nowy taksan o mneijszym powinowactwie do glikoproteiny P
kabazytaksel
chlormetyna - zastosowanie
ziarnica złośliwa
antymetabolity - zależność of fazy
-fazowo swoiste - faza S
antymetabolity kwasu foliowego
- metotreksat
- pemetreksed
- raltytreksed
- pralatreksad
antymetabolity puryn
- merkaptopuryna
- tioguanina
- fludarabina, kladrybina, klofarabina
- pentostatyna
metotreksad - mechanizm
- swoisty transporter folianów
- poliglutaminacja -> kumulacja w ICF
- kompetycyjnie hamuje reduktaze dihydrofolianu
- hamuje powstawanie tymidylanu, puryn, metioniny i seryny
merkaptopuryna - mechanizm
- prolek
- metabolizowany prezz HGPRT
- do kwasu 6-tioinozynowego
- hamuje enzymy syntezy puryn
tioguanina - mechanizm
- metylazy -> aktywny metabolit
- hamuje synteze puryn
fludarabina, kladrybina, klofarybina - mechanizm
- fosforylacja
- trifosforan -> hamuje polimerazy DNA -> hamuje replikacje
- difosforan -> hamuje reduktaze rybonukleotydów-> hamuje synteze deoksyrybonukleotydów
pentostatyna - mechanizm
- analog adeniny
- hamuje deaminaze adeninową
- nagromadzenie adeniny -> zaburza synteze DNA, RNA
- zaburza metabolizm putyn, zwłaszcza w limfocytach T
SU dużych dawek metotrkestatu
- precypitacja w kanalikach nerek
- uszkodzenie cewek nerkowych
jaki antymetabolit puryn musi mieć zmiejszoną dawkę przy leczeniu nhibitorem oksydazy ksantynowej?
merkaptopuryna
-bo jest metabolizowana przez oksydazę ksantynową
glukarpidaza
- enzym inaktywujący metotreksat
- gdy przekroczenie bezpiecznego stężenia metotreksatu we krwi
pentostatyna - zastosowanie
- białaczka włochatokomórkowa
- przewlekła białaczka limfatyczna
klofarabina - zastosowanie
-ostra białaczka limfoblastyczna u dzieci i młodzieży
oporność na merkaptopurynę
- spadek ekspresji HGPRT
- nadekspresja fosfatazy alkalicznej (defosforylacja aktywnych metabolitów)
kladrybina - zastosowanie
białaczka włochatokomórkowa
fludarabina - zastosowanie
przewlekła białaczka limfatyczna
metotreksad- zastosowanie
- guzy lite
- neo ukladu białokrwinkowego
antymetabolity pirymidyn
- fluorouracyl
- kapecytabina
- tegafur
- cytarabina
- gemcytabina
- triflurydyna + tipiracyl
fluorouracyl -mechanizm
- fosforylacja do aktywnych metabolitów
- FdUMP - hamuje syntazę tymidylanu
- FUTP - hamujetranslacje
kapecytabina - mechanizm
-prolek fluorouracylu
tegafur - mechanizm
-prolek fluorouracylu
cytarabina - mechanizm
- fosforylacja -> trifosforan
- hamuje polimerazy DNA, hamuje replikacje
gemcytabina - mechanizm
- fosforylacja
- trifosforan -> hamuje replikacje DNA
- difosforan -> hamuje reduktaze rybonukleotydów
triflurydyna + tipiracyl - mechanizm
- triflurydyna - hamuje polimeraze DNA
- tipiracyl - inhibitor fosforylazy tymidynowej
co nasila działanie fluorouracylu?
- kwas folinowy
- stabilizuje połączenie FdUMP z syntazą tymidylanu
który antymetabolit pirymidyn nadaje się tylko do leczenia białaczek i chłoniaków? (nie działa na guzy lite)
cytarabina
proleki fluorouracylu
- kapecytabina
- tegafur
SU fluorouracylu
zespół ręka-stopa (bolesny rumień dłoni i stóp)
SU cytarabiny
- zapalenie spojówek
- osutka plamisto-grudkowa
- ataksja móżdżkowa
SU dużych dawek cytarabiny
- ostry obrzęk płuc
- leucoencephalitis
schemat FOLFOX
-oksaliplatyna
-fluorouracyl
-leukoworyna (kwas folinowy, stabilizuje połączenie FdUMP z syntazą tymidylanu)
przerzutujący rak okrężnicy