Nowotwory - leki cytotoksyczne Flashcards

1
Q

leki alkilujące - jak działają w zależności od fazy cyklu?

A

-fazowo nieswoiste

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

leki alkilujące - pochodne iperytu azotowego

A
  • chlormetyna
  • cyklofosfamid, ifosfamid, trofosfamid
  • chlorambucyl
  • melfalan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

cisplatyna- SU

A
  • nefrotoksyczność
  • ototoksyczność
  • neurotoksyczność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

pochodne nitrozomocznika - zastosowanie

A

-są bardzo lipofilne, więc przenikają przez BBB więc dobre do guzów OUN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

melfalan - zastosowanie

A
  • szpiczak

- rak jajnika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

pochodne nitrozomocznika

A
  • lomustyna

- karmustyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

karboplatyna - SU

A

głównie mielosupresja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

chlorambucyl - zastosowanie

A
  • chłoaniaki

- przewlekła białaczka limfatyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

zapobieganie SU cisplatyny

A
  • dożylne nawadnianie
  • amifostyna - donor -SH

i to zapobiega uszkodzeniu nerek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

cyklofosfamid - metabolzim

A
  • prolek metabolizowany w wątrobie
  • w tkankach przechodzi w akroleinę
  • akroleina kumuluje się w pęchezru (krwotoczne zapalenie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

oporność w grupie leków alkilujących

A

-jeśli występuje to obejmuje całą grupę oprócz pochodnych nitrozomocznika

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

oksaliplatyna - zastosowanie

A
  • nowotwory oporne na cisplatynę, karboplatynę

- przerzutujący rak okrężnicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

oksaliplatyna - SU

A
  • obwodowa neuropatia czuciowa

- w ostrej fazie - nadwrażliwość na zimno w obrębie kończyn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

cyklofosfamid - SU

A

-krwotoczne zapalenie pęcherza (bo gromadzi się akroleina)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

zapobieganie SU cyklofosfamidu

A
  • nawadnianie

- donory -SH (acetylocysteina)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

cisplatyna - zastosowanie

A

-wiele guzów litych (płuc, jajnika, pęcherza moczowego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

taksany

A
  • paklitaksel
  • docetaksel
  • kabazytaksel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

taksany - mechanizm

A
  • łączą się z tubuliną
  • hamuję depolimeryzację
  • hamują funkcje wrzeciona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

taksany - SU

A
  • poważne reakcje uczuleniowe
  • obrzęki kończyn
  • mielosupresja
  • neuropatia bwodowa
  • zaburzenia rytmu serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

kabazytaksel - zastosowanie

A

-oporny rak prostaty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

taksany - premedykacja

A
  • deksametazon
  • difenhydramina

ze względu na uczulenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

nowy taksan o mneijszym powinowactwie do glikoproteiny P

A

kabazytaksel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

chlormetyna - zastosowanie

A

ziarnica złośliwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

antymetabolity - zależność of fazy

A

-fazowo swoiste - faza S

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

antymetabolity kwasu foliowego

A
  • metotreksat
  • pemetreksed
  • raltytreksed
  • pralatreksad
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

antymetabolity puryn

A
  • merkaptopuryna
  • tioguanina
  • fludarabina, kladrybina, klofarabina
  • pentostatyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

metotreksad - mechanizm

A
  • swoisty transporter folianów
  • poliglutaminacja -> kumulacja w ICF
  • kompetycyjnie hamuje reduktaze dihydrofolianu
  • hamuje powstawanie tymidylanu, puryn, metioniny i seryny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

merkaptopuryna - mechanizm

A
  • prolek
  • metabolizowany prezz HGPRT
  • do kwasu 6-tioinozynowego
  • hamuje enzymy syntezy puryn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

tioguanina - mechanizm

A
  • metylazy -> aktywny metabolit

- hamuje synteze puryn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

fludarabina, kladrybina, klofarybina - mechanizm

A
  • fosforylacja
  • trifosforan -> hamuje polimerazy DNA -> hamuje replikacje
  • difosforan -> hamuje reduktaze rybonukleotydów-> hamuje synteze deoksyrybonukleotydów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

pentostatyna - mechanizm

A
  • analog adeniny
  • hamuje deaminaze adeninową
  • nagromadzenie adeniny -> zaburza synteze DNA, RNA
  • zaburza metabolizm putyn, zwłaszcza w limfocytach T
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

SU dużych dawek metotrkestatu

A
  • precypitacja w kanalikach nerek

- uszkodzenie cewek nerkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

jaki antymetabolit puryn musi mieć zmiejszoną dawkę przy leczeniu nhibitorem oksydazy ksantynowej?

A

merkaptopuryna

-bo jest metabolizowana przez oksydazę ksantynową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

glukarpidaza

A
  • enzym inaktywujący metotreksat

- gdy przekroczenie bezpiecznego stężenia metotreksatu we krwi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

pentostatyna - zastosowanie

A
  • białaczka włochatokomórkowa

- przewlekła białaczka limfatyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

klofarabina - zastosowanie

A

-ostra białaczka limfoblastyczna u dzieci i młodzieży

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

oporność na merkaptopurynę

A
  • spadek ekspresji HGPRT

- nadekspresja fosfatazy alkalicznej (defosforylacja aktywnych metabolitów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

kladrybina - zastosowanie

A

białaczka włochatokomórkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

fludarabina - zastosowanie

A

przewlekła białaczka limfatyczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

metotreksad- zastosowanie

A
  • guzy lite

- neo ukladu białokrwinkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

antymetabolity pirymidyn

A
  • fluorouracyl
  • kapecytabina
  • tegafur
  • cytarabina
  • gemcytabina
  • triflurydyna + tipiracyl
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

fluorouracyl -mechanizm

A
  • fosforylacja do aktywnych metabolitów
  • FdUMP - hamuje syntazę tymidylanu
  • FUTP - hamujetranslacje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

kapecytabina - mechanizm

A

-prolek fluorouracylu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

tegafur - mechanizm

A

-prolek fluorouracylu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

cytarabina - mechanizm

A
  • fosforylacja -> trifosforan

- hamuje polimerazy DNA, hamuje replikacje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

gemcytabina - mechanizm

A
  • fosforylacja
  • trifosforan -> hamuje replikacje DNA
  • difosforan -> hamuje reduktaze rybonukleotydów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

triflurydyna + tipiracyl - mechanizm

A
  • triflurydyna - hamuje polimeraze DNA

- tipiracyl - inhibitor fosforylazy tymidynowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

co nasila działanie fluorouracylu?

A
  • kwas folinowy

- stabilizuje połączenie FdUMP z syntazą tymidylanu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

który antymetabolit pirymidyn nadaje się tylko do leczenia białaczek i chłoniaków? (nie działa na guzy lite)

A

cytarabina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

proleki fluorouracylu

A
  • kapecytabina

- tegafur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

SU fluorouracylu

A

zespół ręka-stopa (bolesny rumień dłoni i stóp)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

SU cytarabiny

A
  • zapalenie spojówek
  • osutka plamisto-grudkowa
  • ataksja móżdżkowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

SU dużych dawek cytarabiny

A
  • ostry obrzęk płuc

- leucoencephalitis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

schemat FOLFOX

A

-oksaliplatyna
-fluorouracyl
-leukoworyna (kwas folinowy, stabilizuje połączenie FdUMP z syntazą tymidylanu)
przerzutujący rak okrężnicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

z czym jest stosowany tegafur?

A

-z uracylem - hamuje enzym rozkładający fluorouracyl

56
Q

gemcytabina - zastosowanie

A
  • rak trzustki

- niedrobnokomórkowy rak pluc

57
Q

triflurydyna- zastosowanie

A

-rak okrężnicy

58
Q

merkaptopuryna- zastosowanie

A

ostre białaczki

59
Q

tioguanina - zastosowanie

A
  • ostre białaczki

- przewlekła białaczka szpikowa

60
Q

pentostatyna - zastosowanie

A
  • białaczka włochatokomórkowa
  • przewlekła białaczka limfatyczna
  • przeszczep przeciw biorcy
61
Q

Antracykliny

A
  • doksorubicyna, daunorubicyna, epirubicyna

- mitoksantron, piksantron

62
Q

antybiotyki p-neo - jak fazowo?

A
  • więkoszość fazowo swoista

- niektóre nieswoiste np. doksorubicyna, daktynomycyna

63
Q

inne antybiotyki (nie antracykliny)

A
  • bleomycyna
  • mikamycyna
  • daktynomycyna
  • plikamycyna
64
Q

mechanizm daunorubicyny i pochodnych

A
  • hamują topoizomerazę II
  • wbudowanie w DNA i zahamowanie replikacji
  • ROS
65
Q

mechanizm mitoksantronu

A
  • hamuje topoizomerazę II

- łączy się DNA -> pęknięcia

66
Q

mechanizm bleomycyny

A

-kompleks lek-Fe-DNA -> ROS, fragmentacja DNA

67
Q

mechanizm mitomycyny

A

-alkilacja DNA

68
Q

mechanizm daktynomycyny

A
  • łączy się z DNA

- hamuje polimerazę RNA - hamuje transkrypcję

69
Q

mechanizm plikamycyny

A
  • łączy się z DNA

- upośledza replikację i transkrypcję

70
Q

doksorubicyna -SU

A

kardiotoksyczność

  1. ostra, 2-3 dni po leku, zaburzenia rytmu, cechy zapalenia, przejściowa
  2. przewlekła, po przekroczeniu całkowitej dawki, krdiomiopatia rozstrzeniowa

-rumień ze złuszczaniem w miejscu uprzedniej radioterapii

71
Q

mitoksantron, piksantron - SU

A
  • nieodwracalna kardiomiopatia

- niebieskie przebarwienie łożyska paznokci, twardówek, moczu

72
Q

bleomycyna - SU

A
  • zwłókniające zapalenie płuc

- pęcherze bleomycynowe - głównie dłonie, jama ustna

73
Q

mitomycyna - SU

A
  • zespół hemolityczno-mocznicowy

- śródmiąższowe zapalenie płuc

74
Q

daktynomycyna - SU

A

-rumień w miejsu uprzedniej radiotererapii

75
Q

antybiotyki hamujące topoizomerazę II

A

antracykliny

  • doksorubicyna, daunorubicyna
  • mitoksantron, piksantron
76
Q

bleomycyna a fazy

A
  • swoista dla G2

- ale też niezależnie od cyklu - G0

77
Q

zmniejszanie kardiotoksyczności doksorubicyny

A
  • postaci liposomalne

- podanie DEKSRAZOKSANU przed antracykliną -> helatuje Fe w kom (ale może też zmniejszać skuteczność)

78
Q

które antybiotyki wykazują zjawisko przypominania tkance działania promieniowania?

A
  • Antracykliny

- Daktynomycyna

79
Q

piksantron - zaleta

A

mniejsza kardiotoksyczność niż mitoksantron

80
Q

plikamycyna - wykorzystywana wlaściwość

A
  • powoduje hipokalcemię

- więc stosowana w leczeniu hiperkalcemii towarzyszącej przerzutom do kosći

81
Q

daktynomycyna - zastosowanie

A
  • neo wieku dziecięcego (Ewing, Wilmsa, rhabomyosarcoma)
  • guzy germinalne
  • zaśniad groniasty
82
Q

mitomycyna- zastosowanie

A
  • rak odbytu

- powierzchowny rak pęcherza

83
Q

który antybiotyk jest podawany w przypadku wysięków nowotworowych do jam ciała?

A

bleomycyna

84
Q

który antybiotyk w raku jądra?

A

plikamycyna

85
Q

SU cytostatyków natychmiastowe

A
  • wymioty i nudności

- reakcje alergiczne

86
Q

SU cytostatyków wczesne (4-6 tygodni)

A
  • mielosupresja
  • mucositis
  • wypadanie włosów
87
Q

SU cytostatyków późne (miesiące - lata)

A
  • uszkodzenie gonad

- wtórne nowotwory

88
Q

zespół rozpadu nowotworu

A
  • hiperkaliemia
  • hiperfosfatemia
  • hiperurykemia
  • niewydolność nerek
89
Q

zespół ANE

A
  • anorexia
  • nausea
  • emesis
90
Q

mniej oczywiste SU cytostatyków

A
  • upośledzenie gojenia się ran

- upośledzenie wzrostu u dzieci

91
Q

chemioterapia metronomiczna

A
  • podawanie dużo mniejszych dawek w sposób ciągły

- zahamowanie angiogenezy w obrebie guza

92
Q

leki działające niezależnie od cyklu

A

-pochodne nitrozomocznika

93
Q

leki fazowo nieswoiste

A
  • leki alkilujące
  • pochodne platyny
  • doksorubicyna
  • daktynomycyna
94
Q

leki fazowo swoiste

A
  • antymetabolity (faza S)
  • większość antybiotyków (S, G2 lub M)
  • asparaginaza G1
  • alkaloidy barwinka M
  • taksany M
  • pochodne epipodofilotoksyny G2
  • analogi kamptotecyny G2
95
Q

w jakich neo asparaginaza?

A
  • białaczki

- bo kom białaczki nie umieją syntetyzować asparaginy

96
Q

jaki znany lek hamuje glikoproteiny P?

A

werapamil

97
Q

który lek alkilujący może powodować drgawki?

A

chlorambucyl

98
Q

pochodne epipodofilotoksyny

A
  • etopozyd

- tenipozyd

99
Q

etopozyd, tenipozyd - mechanizm

A

-hamują topoizomerazę II -> hamują replikację

100
Q

etopozyd, tenipozyd - zastosowania

A
  • rak jądra, jajnika

- rak płuc

101
Q

epipodofilotoksyna - zastosowanie

A

tylko zewnętrznie w HPV

102
Q

roślinne cytostatyki - które grupy

A
  • pochodne epipodofilotoksyny
  • taksany
  • analogi kamptotecyny
  • alkaloidy barwinka różyczkowego
103
Q

pochodne kamptotecyny

A

topotekan

-irynotekan

104
Q

topotekan, irynotekan - mechanizm

A

-hamują topoizomerazę I -> replikację

irynotekan po przekształceniu w akt metabolit

105
Q

topotekan - zastosowanie

A
  • rak jajnika

- drobnokomórkowy rak płuc

106
Q

irynotekan - zastosowanie

A

-zaawansowany rak okrężnicy

107
Q

pochodne kamptotecyny - SU

A

Biegunka

  1. wczesna (do 24h) - z aktywacji cholinergicznej (więc dajemy atropinę)
  2. późna (2-10 dni) - bardzo poważna
108
Q

alkaloidy barwinka

A
  • winblastyna
  • winkrystyna
  • winorelbina
  • winflunina (nowy lek)
109
Q

winblastyna, winkrystyna - mechanizm

A
  • hamują polimeryzację mikrotubul
  • zaburzają funkcję wrzeciona -> faza M
  • ale też upośledzają transport axonalny ->neurotoksyczność
110
Q

który alkaloid barwinka jest najbardziej neurotoksyczny>

A

winkrystyna

111
Q

które alkaloidy barwinka powodują SIADH?

A
  • winkrystyna

- winorelbina

112
Q

winblastyna - zastosowanie

A
  • chłoniaki nieziarnicze

- ziarnica złośliwa

113
Q

winkrystyna - zastosowanie

A
  • ostra białaczka limfoblastyczna
  • ziarnica zlośliwa
  • chłoniaki nieziarnicze
114
Q

winorelbina - zastosowanie

A
  • niedrobnokom rak płuc

- rak sutka

115
Q

który z cytostatyków roślinnych stosujemy w ostrej bialaczce limfoblastycznej?

A

winkrystynę

116
Q

jak typowo manifestuje się neurotoksyczność po winkrystynie i dla jakiego innego cytostatyku ta forma jest też typowa?

A

obwodowa neuropatia czuciowa

-dla oksaliplatyny

117
Q

który antymetabolit puryn jest hepatotoksyczny i jak sie to objawia?

A
  • TIOGUANINA
  • żółtaczka
  • zakrzepica żył wątrobowych
  • centralna martwica zrazików
118
Q

estramustyna

A

-chlormetyna + estrogen -> r. prostaty

119
Q

karmustyna - SU

A

zwłókniające zapalenie płuc

120
Q

inne leki alkilujące

A
  • busulfan, treosulfan
  • prokarbazyna
  • dakarbazyna
  • altretamina
  • temozolomid
  • tiotepa
121
Q

busulfan, treosulfan - zastosowania

A
  • prawie niestosowane

- w megadawkach do zniszczenia szpiku przed przeszczepem

122
Q

prokarbazyna - zastosowanie

A

ziarnica zlośliwa

123
Q

dakarbazyna - zastosowanie

A

ziarnica złośliwa

124
Q

altretamina - zastosowanie

A

rak jajnika

125
Q

temozolomid - zastosowanie

A

glejaki

126
Q

tiotepa - zastosowanie

A
  • rak jajnika i sutka
  • do jam ciała -> zmniejszenie wysięków
  • do pęcherza -> rak pęcherza
127
Q

dekarbazyna - SU

A

-ciężkie, źle rokujące uszkodzenie wątroby

128
Q

prokarbazyna - SU

A
  • reakcja disulfiramowa

- metabolit -> hamuje MAO

129
Q

czego unikamy przy przyjmowaniu prokarbazyny?

A
  • pokarmy z tyraminą

- leki hamujące MAO

130
Q

busulfan, treosulfan - SU

A
  • ciemne przebarwienia skóry
  • zwłóknienie płuc
  • okluzyjna choroba żył wątrobowych
131
Q

leki alkilujące - który może powodować drgawki?

A

chlorambucyl

132
Q

leki alkilujące - który powoduje reakcję disulfiramową?

A

prokarbazyna

133
Q

jaki lek powoduje okluzyjną chorobę żył wątrobowych?

A

busulfan, treosulfan

134
Q

antymetabolit do leczenia międzybloniaka opłucnej

A

pemetreksed

135
Q

z jakim lekiem tioguanina działa synergistycznie?

A

z cytarabiną

136
Q

jaki lek powoduje centralną martwicę zrazików wątroby a jaki okluzyjną chorobę żył wątrobowych?

A
  • zraziki -> tioguanina

- okluzyjne - busulfan, treosulfan

137
Q

inna nazwa doksorubicyny

A

adriamycyna