Nowotwory - leki cytotoksyczne Flashcards
1
Q
leki alkilujące - jak działają w zależności od fazy cyklu?
A
-fazowo nieswoiste
2
Q
leki alkilujące - pochodne iperytu azotowego
A
- chlormetyna
- cyklofosfamid, ifosfamid, trofosfamid
- chlorambucyl
- melfalan
3
Q
cisplatyna- SU
A
- nefrotoksyczność
- ototoksyczność
- neurotoksyczność
4
Q
pochodne nitrozomocznika - zastosowanie
A
-są bardzo lipofilne, więc przenikają przez BBB więc dobre do guzów OUN
5
Q
melfalan - zastosowanie
A
- szpiczak
- rak jajnika
6
Q
pochodne nitrozomocznika
A
- lomustyna
- karmustyna
7
Q
karboplatyna - SU
A
głównie mielosupresja
8
Q
chlorambucyl - zastosowanie
A
- chłoaniaki
- przewlekła białaczka limfatyczna
9
Q
zapobieganie SU cisplatyny
A
- dożylne nawadnianie
- amifostyna - donor -SH
i to zapobiega uszkodzeniu nerek
10
Q
cyklofosfamid - metabolzim
A
- prolek metabolizowany w wątrobie
- w tkankach przechodzi w akroleinę
- akroleina kumuluje się w pęchezru (krwotoczne zapalenie)
11
Q
oporność w grupie leków alkilujących
A
-jeśli występuje to obejmuje całą grupę oprócz pochodnych nitrozomocznika
12
Q
oksaliplatyna - zastosowanie
A
- nowotwory oporne na cisplatynę, karboplatynę
- przerzutujący rak okrężnicy
13
Q
oksaliplatyna - SU
A
- obwodowa neuropatia czuciowa
- w ostrej fazie - nadwrażliwość na zimno w obrębie kończyn
14
Q
cyklofosfamid - SU
A
-krwotoczne zapalenie pęcherza (bo gromadzi się akroleina)
15
Q
zapobieganie SU cyklofosfamidu
A
- nawadnianie
- donory -SH (acetylocysteina)
16
Q
cisplatyna - zastosowanie
A
-wiele guzów litych (płuc, jajnika, pęcherza moczowego)
17
Q
taksany
A
- paklitaksel
- docetaksel
- kabazytaksel
18
Q
taksany - mechanizm
A
- łączą się z tubuliną
- hamuję depolimeryzację
- hamują funkcje wrzeciona
19
Q
taksany - SU
A
- poważne reakcje uczuleniowe
- obrzęki kończyn
- mielosupresja
- neuropatia bwodowa
- zaburzenia rytmu serca
20
Q
kabazytaksel - zastosowanie
A
-oporny rak prostaty
21
Q
taksany - premedykacja
A
- deksametazon
- difenhydramina
ze względu na uczulenia
22
Q
nowy taksan o mneijszym powinowactwie do glikoproteiny P
A
kabazytaksel
23
Q
chlormetyna - zastosowanie
A
ziarnica złośliwa
24
Q
antymetabolity - zależność of fazy
A
-fazowo swoiste - faza S
25
antymetabolity kwasu foliowego
- metotreksat
- pemetreksed
- raltytreksed
- pralatreksad
26
antymetabolity puryn
- merkaptopuryna
- tioguanina
- fludarabina, kladrybina, klofarabina
- pentostatyna
27
metotreksad - mechanizm
- swoisty transporter folianów
- poliglutaminacja -> kumulacja w ICF
- kompetycyjnie hamuje reduktaze dihydrofolianu
- hamuje powstawanie tymidylanu, puryn, metioniny i seryny
28
merkaptopuryna - mechanizm
- prolek
- metabolizowany prezz HGPRT
- do kwasu 6-tioinozynowego
- hamuje enzymy syntezy puryn
29
tioguanina - mechanizm
- metylazy -> aktywny metabolit
| - hamuje synteze puryn
30
fludarabina, kladrybina, klofarybina - mechanizm
- fosforylacja
- trifosforan -> hamuje polimerazy DNA -> hamuje replikacje
- difosforan -> hamuje reduktaze rybonukleotydów-> hamuje synteze deoksyrybonukleotydów
31
pentostatyna - mechanizm
- analog adeniny
- hamuje deaminaze adeninową
- nagromadzenie adeniny -> zaburza synteze DNA, RNA
- zaburza metabolizm putyn, zwłaszcza w limfocytach T
32
SU dużych dawek metotrkestatu
- precypitacja w kanalikach nerek
| - uszkodzenie cewek nerkowych
33
jaki antymetabolit puryn musi mieć zmiejszoną dawkę przy leczeniu nhibitorem oksydazy ksantynowej?
merkaptopuryna
| -bo jest metabolizowana przez oksydazę ksantynową
34
glukarpidaza
- enzym inaktywujący metotreksat
| - gdy przekroczenie bezpiecznego stężenia metotreksatu we krwi
35
pentostatyna - zastosowanie
- białaczka włochatokomórkowa
| - przewlekła białaczka limfatyczna
36
klofarabina - zastosowanie
-ostra białaczka limfoblastyczna u dzieci i młodzieży
37
oporność na merkaptopurynę
- spadek ekspresji HGPRT
| - nadekspresja fosfatazy alkalicznej (defosforylacja aktywnych metabolitów)
38
kladrybina - zastosowanie
białaczka włochatokomórkowa
39
fludarabina - zastosowanie
przewlekła białaczka limfatyczna
40
metotreksad- zastosowanie
- guzy lite
| - neo ukladu białokrwinkowego
41
antymetabolity pirymidyn
- fluorouracyl
- kapecytabina
- tegafur
- cytarabina
- gemcytabina
- triflurydyna + tipiracyl
42
fluorouracyl -mechanizm
- fosforylacja do aktywnych metabolitów
- FdUMP - hamuje syntazę tymidylanu
- FUTP - hamujetranslacje
43
kapecytabina - mechanizm
-prolek fluorouracylu
44
tegafur - mechanizm
-prolek fluorouracylu
45
cytarabina - mechanizm
- fosforylacja -> trifosforan
| - hamuje polimerazy DNA, hamuje replikacje
46
gemcytabina - mechanizm
- fosforylacja
- trifosforan -> hamuje replikacje DNA
- difosforan -> hamuje reduktaze rybonukleotydów
47
triflurydyna + tipiracyl - mechanizm
- triflurydyna - hamuje polimeraze DNA
| - tipiracyl - inhibitor fosforylazy tymidynowej
48
co nasila działanie fluorouracylu?
- kwas folinowy
| - stabilizuje połączenie FdUMP z syntazą tymidylanu
49
który antymetabolit pirymidyn nadaje się tylko do leczenia białaczek i chłoniaków? (nie działa na guzy lite)
cytarabina
50
proleki fluorouracylu
- kapecytabina
| - tegafur
51
SU fluorouracylu
zespół ręka-stopa (bolesny rumień dłoni i stóp)
52
SU cytarabiny
- zapalenie spojówek
- osutka plamisto-grudkowa
- ataksja móżdżkowa
53
SU dużych dawek cytarabiny
- ostry obrzęk płuc
| - leucoencephalitis
54
schemat FOLFOX
-oksaliplatyna
-fluorouracyl
-leukoworyna (kwas folinowy, stabilizuje połączenie FdUMP z syntazą tymidylanu)
przerzutujący rak okrężnicy
55
z czym jest stosowany tegafur?
-z uracylem - hamuje enzym rozkładający fluorouracyl
56
gemcytabina - zastosowanie
- rak trzustki
| - niedrobnokomórkowy rak pluc
57
triflurydyna- zastosowanie
-rak okrężnicy
58
merkaptopuryna- zastosowanie
ostre białaczki
59
tioguanina - zastosowanie
- ostre białaczki
| - przewlekła białaczka szpikowa
60
pentostatyna - zastosowanie
- białaczka włochatokomórkowa
- przewlekła białaczka limfatyczna
- przeszczep przeciw biorcy
61
Antracykliny
- doksorubicyna, daunorubicyna, epirubicyna
| - mitoksantron, piksantron
62
antybiotyki p-neo - jak fazowo?
- więkoszość fazowo swoista
| - niektóre nieswoiste np. doksorubicyna, daktynomycyna
63
inne antybiotyki (nie antracykliny)
- bleomycyna
- mikamycyna
- daktynomycyna
- plikamycyna
64
mechanizm daunorubicyny i pochodnych
- hamują topoizomerazę II
- wbudowanie w DNA i zahamowanie replikacji
- ROS
65
mechanizm mitoksantronu
- hamuje topoizomerazę II
| - łączy się DNA -> pęknięcia
66
mechanizm bleomycyny
-kompleks lek-Fe-DNA -> ROS, fragmentacja DNA
67
mechanizm mitomycyny
-alkilacja DNA
68
mechanizm daktynomycyny
- łączy się z DNA
| - hamuje polimerazę RNA - hamuje transkrypcję
69
mechanizm plikamycyny
- łączy się z DNA
| - upośledza replikację i transkrypcję
70
doksorubicyna -SU
kardiotoksyczność
1. ostra, 2-3 dni po leku, zaburzenia rytmu, cechy zapalenia, przejściowa
2. przewlekła, po przekroczeniu całkowitej dawki, krdiomiopatia rozstrzeniowa
-rumień ze złuszczaniem w miejscu uprzedniej radioterapii
71
mitoksantron, piksantron - SU
- nieodwracalna kardiomiopatia
| - niebieskie przebarwienie łożyska paznokci, twardówek, moczu
72
bleomycyna - SU
- zwłókniające zapalenie płuc
| - pęcherze bleomycynowe - głównie dłonie, jama ustna
73
mitomycyna - SU
- zespół hemolityczno-mocznicowy
| - śródmiąższowe zapalenie płuc
74
daktynomycyna - SU
-rumień w miejsu uprzedniej radiotererapii
75
antybiotyki hamujące topoizomerazę II
antracykliny
- doksorubicyna, daunorubicyna
- mitoksantron, piksantron
76
bleomycyna a fazy
- swoista dla G2
| - ale też niezależnie od cyklu - G0
77
zmniejszanie kardiotoksyczności doksorubicyny
- postaci liposomalne
| - podanie DEKSRAZOKSANU przed antracykliną -> helatuje Fe w kom (ale może też zmniejszać skuteczność)
78
które antybiotyki wykazują zjawisko przypominania tkance działania promieniowania?
- Antracykliny
| - Daktynomycyna
79
piksantron - zaleta
mniejsza kardiotoksyczność niż mitoksantron
80
plikamycyna - wykorzystywana wlaściwość
- powoduje hipokalcemię
| - więc stosowana w leczeniu hiperkalcemii towarzyszącej przerzutom do kosći
81
daktynomycyna - zastosowanie
- neo wieku dziecięcego (Ewing, Wilmsa, rhabomyosarcoma)
- guzy germinalne
- zaśniad groniasty
82
mitomycyna- zastosowanie
- rak odbytu
| - powierzchowny rak pęcherza
83
który antybiotyk jest podawany w przypadku wysięków nowotworowych do jam ciała?
bleomycyna
84
który antybiotyk w raku jądra?
plikamycyna
85
SU cytostatyków natychmiastowe
- wymioty i nudności
| - reakcje alergiczne
86
SU cytostatyków wczesne (4-6 tygodni)
- mielosupresja
- mucositis
- wypadanie włosów
87
SU cytostatyków późne (miesiące - lata)
- uszkodzenie gonad
| - wtórne nowotwory
88
zespół rozpadu nowotworu
- hiperkaliemia
- hiperfosfatemia
- hiperurykemia
- niewydolność nerek
89
zespół ANE
- anorexia
- nausea
- emesis
90
mniej oczywiste SU cytostatyków
- upośledzenie gojenia się ran
| - upośledzenie wzrostu u dzieci
91
chemioterapia metronomiczna
- podawanie dużo mniejszych dawek w sposób ciągły
| - zahamowanie angiogenezy w obrebie guza
92
leki działające niezależnie od cyklu
-pochodne nitrozomocznika
93
leki fazowo nieswoiste
- leki alkilujące
- pochodne platyny
- doksorubicyna
- daktynomycyna
94
leki fazowo swoiste
- antymetabolity (faza S)
- większość antybiotyków (S, G2 lub M)
- asparaginaza G1
- alkaloidy barwinka M
- taksany M
- pochodne epipodofilotoksyny G2
- analogi kamptotecyny G2
95
w jakich neo asparaginaza?
- białaczki
| - bo kom białaczki nie umieją syntetyzować asparaginy
96
jaki znany lek hamuje glikoproteiny P?
werapamil
97
który lek alkilujący może powodować drgawki?
chlorambucyl
98
pochodne epipodofilotoksyny
- etopozyd
| - tenipozyd
99
etopozyd, tenipozyd - mechanizm
-hamują topoizomerazę II -> hamują replikację
100
etopozyd, tenipozyd - zastosowania
- rak jądra, jajnika
| - rak płuc
101
epipodofilotoksyna - zastosowanie
tylko zewnętrznie w HPV
102
roślinne cytostatyki - które grupy
- pochodne epipodofilotoksyny
- taksany
- analogi kamptotecyny
- alkaloidy barwinka różyczkowego
103
pochodne kamptotecyny
topotekan
| -irynotekan
104
topotekan, irynotekan - mechanizm
-hamują topoizomerazę I -> replikację
| irynotekan po przekształceniu w akt metabolit
105
topotekan - zastosowanie
- rak jajnika
| - drobnokomórkowy rak płuc
106
irynotekan - zastosowanie
-zaawansowany rak okrężnicy
107
pochodne kamptotecyny - SU
Biegunka
1. wczesna (do 24h) - z aktywacji cholinergicznej (więc dajemy atropinę)
2. późna (2-10 dni) - bardzo poważna
108
alkaloidy barwinka
- winblastyna
- winkrystyna
- winorelbina
- winflunina (nowy lek)
109
winblastyna, winkrystyna - mechanizm
- hamują polimeryzację mikrotubul
- zaburzają funkcję wrzeciona -> faza M
- ale też upośledzają transport axonalny ->neurotoksyczność
110
który alkaloid barwinka jest najbardziej neurotoksyczny>
winkrystyna
111
które alkaloidy barwinka powodują SIADH?
- winkrystyna
| - winorelbina
112
winblastyna - zastosowanie
- chłoniaki nieziarnicze
| - ziarnica złośliwa
113
winkrystyna - zastosowanie
- ostra białaczka limfoblastyczna
- ziarnica zlośliwa
- chłoniaki nieziarnicze
114
winorelbina - zastosowanie
- niedrobnokom rak płuc
| - rak sutka
115
który z cytostatyków roślinnych stosujemy w ostrej bialaczce limfoblastycznej?
winkrystynę
116
jak typowo manifestuje się neurotoksyczność po winkrystynie i dla jakiego innego cytostatyku ta forma jest też typowa?
obwodowa neuropatia czuciowa
| -dla oksaliplatyny
117
który antymetabolit puryn jest hepatotoksyczny i jak sie to objawia?
- TIOGUANINA
- żółtaczka
- zakrzepica żył wątrobowych
- centralna martwica zrazików
118
estramustyna
-chlormetyna + estrogen -> r. prostaty
119
karmustyna - SU
zwłókniające zapalenie płuc
120
inne leki alkilujące
- busulfan, treosulfan
- prokarbazyna
- dakarbazyna
- altretamina
- temozolomid
- tiotepa
121
busulfan, treosulfan - zastosowania
- prawie niestosowane
| - w megadawkach do zniszczenia szpiku przed przeszczepem
122
prokarbazyna - zastosowanie
ziarnica zlośliwa
123
dakarbazyna - zastosowanie
ziarnica złośliwa
124
altretamina - zastosowanie
rak jajnika
125
temozolomid - zastosowanie
glejaki
126
tiotepa - zastosowanie
- rak jajnika i sutka
- do jam ciała -> zmniejszenie wysięków
- do pęcherza -> rak pęcherza
127
dekarbazyna - SU
-ciężkie, źle rokujące uszkodzenie wątroby
128
prokarbazyna - SU
- reakcja disulfiramowa
| - metabolit -> hamuje MAO
129
czego unikamy przy przyjmowaniu prokarbazyny?
- pokarmy z tyraminą
| - leki hamujące MAO
130
busulfan, treosulfan - SU
- ciemne przebarwienia skóry
- zwłóknienie płuc
- okluzyjna choroba żył wątrobowych
131
leki alkilujące - który może powodować drgawki?
chlorambucyl
132
leki alkilujące - który powoduje reakcję disulfiramową?
prokarbazyna
133
jaki lek powoduje okluzyjną chorobę żył wątrobowych?
busulfan, treosulfan
134
antymetabolit do leczenia międzybloniaka opłucnej
pemetreksed
135
z jakim lekiem tioguanina działa synergistycznie?
z cytarabiną
136
jaki lek powoduje centralną martwicę zrazików wątroby a jaki okluzyjną chorobę żył wątrobowych?
- zraziki -> tioguanina
| - okluzyjne - busulfan, treosulfan
137
inna nazwa doksorubicyny
adriamycyna
