Immunosupresja Flashcards
Często stosowane leki cytotoksyczne
- azatiopryna
- mykofenolan mofetylu
- mizorybina
- leflunomid
- cyklofosfamid
Cytostatyki hamujące szlak puryn
- azatiopryna
- mykofenolan mofetylu
- mizorybina
Cytostatyki hamujące szlak pirymidyn
-leflunomid
azatiopryna - mechanizm
- > merkaptopuryna
- antymetabolit puryn
- hamuje kompetycyjnie synteze puryn
mykofenolan mofetylu - - mechanizm
- > kwas mykofenolowy
- inhibitor dehydrogenazy monofosforanu inozyny 2
mizorybina - mechanizm
- inhibitor dehydrogenazy monofosforanu inozyny
- inhibitor syntazy GMP
leflunomid - mechanizm
- > teriflunomid
- inhibitor dehydrogenazy kwasu dihydrooctowego
cyklofosfamid - mechanizm
-alkiluje DNA
pentostatyna - mechanizm
-hamuje deaminaze adenozynową
azatiopryna - zastosowanie
- hamuje odrzucenie przeszczepu
- RZS
- toczen w nerce
- klebuszkowe zapalenie nerek
mykofenolan mofetylu - zastosowanie
- odrzucanie przeszczepu
- przeszczep przeciw biorcy oporny na GKS
mizorybina - zastosowanie
-testowana w transplantologii i autoimmuno
leflunomid - zastosowanie
głownie RZS
cyklofosfamid - zastosowanie
- transplantologia
- autoimmuno
- większe dawki w neo
metotreksat - zastosowanie
głównie RZS
winkrystyna - zastosowanie
samoistna plamica małopłytkowa
pentostatyna - zastosowanie
przeszczep przeciw biorcy - zapobieganie i leczenie
który lek w małych dawkach działa immunostymulująco (hamowanie Treg)?
cyklofosfamid
który lek polepsza działanie rec dla GKS?
mizorybina
które leki hamujące puryny i pirymidyny działają głównie na limf B i T a oszczedzają inne kom o alternatywnych szlakach?
- mykofenolan mofetylu
- mizorybina
- leflunomid
który lek hamuje wytwarzanie Ab przez limf B?
leflunomid
azatiopryna -SU
- mielosupresja
- pogorszenie wątroby gdy chora
- nudności, wymioty
- wysypki skórne
- gorączka
mykofenolan mofetylu -SU
- mielosupresja
- hepatotoksyczność
- wzrost ryzyka poronienia, wad płodu
mizorybina -SU
- dość bezpieczna
- leukopenia
- hepatotoksyczność
leflunomid -SU
- uszkodzenie wątroby
- wyłysienie
- wzrost CTK
- teratogenny
którego leku należy obniżyć dawkę przy allopurynolu?
- azatioprynie
- bo jest metabolizowana przez oksydazę ksantynową
cyklofosfamid - SU
- mielosupresja
- wyłysienie
- krwotoczne zapalenie pęcherza
- rak pęcherza
które cytostatyki są niebezpieczne dla płodu?
- mykofenolan mofetylu
- leflunomid - silnie teratogenny
jak zapobiegamy zapaleniu pęcherza przy cyklofosfamidzie?
- dobre nawodnienie
- podawanie donorów -SH
lek na reakcję przeszczep przeciw biorcy oporną na GKS?
-mykofenolan mofetylu
Leki wiążące się z immunofiliną
- Inhibitory kalcyneuryny
- cyklosporyna
- woklosporyna
- takrolimus
- pimekrolimus - Inhibitory mTOR
- syrolimus
- ewerolimus
- temsyrolimus
- rydaforolimus
- zotarolimus
- biolimus
działanie inhibitorów kalcyneuryny a mTOR?
- inhibitory kalcyneuryny hamują POWSTAWANIE IL2
- inhibitory mTOR hamują TRANSMISJĘ SYGNAŁU IL-2
mechanizm inhibitorów kalcyneuryny?
-hamują fosfatazę która defosforyluje NF-AT -> nie może iść do jądra i + ekspresji IL2 (kluczowej dla proliferacji limf T)
mechanizm inhibitorów mTOR?
- łączą się z FKBP -> kompleks ten hamuje mTOR - kinazę serynowo-treoninową -> ZAHAMOWANIE CYKLU limf T
- ale też hamują proliferację limf B
cyklosporyna - zastosowanie
- odrzucanie przeszczepu
- przeszczep przeciw biorcy
- autoimmuno
- w kroplach do oczu - ,,suche oko”
takrolimus - zastosowanie
- transplantologia
- autoimmuno
- maść -> łuszczyca, AZS
pimekrolimus - zastosowanie
-AZS
ewerolimus, syrolimus- zastosowanie
- odrzucanie przeszcepu
- przeszczep przeciw biorcy
- badane pod kątem neo (bo - proliferacje)
inhibitory mTOR testowane w neo
- temsyrolimus - rak nerki
- rydaforolimus - guzki tk miękkich
leki do pokrywania stentów
-syrolimus
-ewerolimus
-zotarolimus
-biolimus
zapobiegają restenozie naczynia
cyklosporyna, takrolimus - SU
- uszkodzenie nerki
- hiperkaliemia
- hiperglikemia
- hiperlipidemia
- uszkodzenie wątroby
- rzadziej przerost dziąseł
wpływ leków wiążących się z immunofiliną na szpik
- inhibitory kalcyneuryny -> rzadko uszkadzają
- inhibitory mTOR -> ciężkie uszkodzenia szpiku
syrolimus, ewerolimus - SU
- ciężkie uszkodzenia szpiku
- uszkodzenie wątroby
temsyrolimus, rydaforolimus -SU
- krwawienia śródczaszkowe
- śródmiąższowe zapalenie płuc
- hiperglikemia
- hiperlipidemia
syrolimus - inna nazwa
rapamycyna
poliklonalne Ab przeciw limfocytom - preparaty
ALG - przeciw limfocytom
ATG - przeciw tymocytom
poliklonalne Ab przeciw limfocytom - mechanizm
spadek liczby limf T
poliklonalne Ab przeciw limfocytom - zastosowanie
zapobieganie i leczenie ostrego odrzucania przeszczepu
poliklonalne Ab przeciw limfocytom - SU
- obrzęk w miejscu wstrzyknięcia
- reakcja posurowicza - odkładają się kompleksy
monoklonalne Ab przeciw limfocytom
- muromonab-CD3
- rytuksymab
- blinatumomab
- efalizumab
- odulimomab
- lifitegrast
- alefacept
- alemtuzumab
- daralumumab
muromonab -mechanizm
- mysie Ab przeciw CD3
- zabija limf T i blokuje interakcje z Antygenem
rytuksymab -mechanizm
- mysio-ludzkie Ab przeciw CD20 na limf B
- aktywacja dopełniacza i liza
blinatumomab -mechanizm
- humanizowane białko fuzyjne
- łączy CD3 i CD19 (na zmienionych nowotworowo limf B)
- kieruje limf T do zniszczenia kom neo
efalizumab -mechanizm
-humanizowane Ab przeciw CD11a - części LFA-1 odpowiadającej za dostawanie się limf do skóry
odulimomab - -mechanizm
- podobne do efalizumabu
- blokowanie migracji limf do skóry
lifitegrast -mechanizm
-antagonista LFA-1
alefacept -mechanizm
- białko z LFA-3 (łączy się z CD2) i Fc IgG
- blokuje CD2 -> zmiejszenie liczby limf T
alemtuzumab -mechanizm
-humanizowane Ab przeciw CD52 na limf B, T, NK
daralumumab -mechanizm
-ludzkie Ab przeciw CD38 na komplazmatycznych
muromonab - zastosowanie
-ostre odrzucanie przeszczepu serca, płuca, wątroby, nerki
rytuksymab - zastosowanie
- nowotwory z kom B
- ciężkie RZS
blinatumomab - zastosowanie
-ostra białaczka limfoblastyczna (drugi rzut)
efalizumab - zastosowanie
-łuszczyca (wstrzykniecia podskórne)
lifitegrast - zastosowanie
-zespół suchego oka (krople)
alefacept - zastosowanie
łuszczyca
alemtuzumab - zastosowanie
przewlekła białaczka z kom B
daralumumab - zastosowanie
szpiczak plazmocytowy
które przeciwcała przeciw limfocytom mogą powodować zespół uwalniania cytokin?
- muromonab
- rytuksymab
muromonab - SU
- zespół uwalnania cytokin
- niedokrwistość, leukopenia
- uczulenie
rytuksymab - SU
- ciężki zespół uwalniania cytokin
- skurcz oskrzeli
- spadek CTK
- nasilenie choroby wieńcowej, niewydolności serca
- zatrzymanie krążenia
- aktywacja utajonych infekcji np CJV -> postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia
jakie przeciwciało przeciw limfoctytom wymaga monitorowania kom CD 4+
alefacept
inhibitory współstymulacji - mechanizm
- egzogenne białka CTLA-4
- łączą się z CD80/CD86 APC
- hamują sygnał współstymulacji limf T
- HAMUJĄ AKTYWNOŚĆ LIMF T
inhibitory współstymulacji
- abatacept
- belatacept
abatacept
-białko fuzyjne - ludzka cząsteczka CTLA-4 i Fc IgG
abatacept - zastosowanie
RZS
abatacept - przeciwwskazania
- czynna, utajona gruźlica
- aktywne zakażenie VZV
- aktywne zakażeni grzybicze
- przewlekłe, aktywne WZW B lub C
- w ciąży
leki blokujące TNF-a
- infliksymab - Ab
- adalimumab - Ab
- etanercept- białko z domen receptora
- golimumam - Ab
Ab przeciw TNF-a - zastosowania
- RZS
- L-C
blokery TNFa - sposób podania
- dożylnie - infliksymab
- podskórnie - adalimumab, etanercept, golimumab
leki blokujące TNF-a - SU
- wzrost zakażeń zależnych od makrofagów - GRUŹLICA!
- nasilenie reakcji autoimmuno (Ab ANA)
- toczeń polekowy
- zespoły demielinizacyjne
- zapalenie n wzrokowego
leki blokujące TNF-a - przeciwwskazania
- gruźlica utajona i aktywna
- aktywne zakażenie VZV
- aktywne ciężkie zakażenie grzybicze
- ostra faza zakażenie wirusowego GDO
- choroby demielinizacyjne
- ciąża
leki hamujące Il-1b
- anakinra - ant rec
- rylonacept - białko fuzyjne neutralizujące Il-1b
- kanakinumab - Ab anty IL-1b
anakinra, rylonacept - zastosowanie
RZS
kanakinumab- zastosowanie
-zespoły związane z kriopiryną
leki blokujące IL-2
- bazyliksymab - Ab przeciw rec IL-2 (CD25) na aktywowanych limf T
- daklizumab - podobny mechanizm
bazyliksymab, daklizumab - zastosowanie
-zapobieganie i leczenie odrzucania przeszczepu nerki
bazyliksymab, daklizumab -SU
- zaparcia
- infekcje dróg moczowych
- obrzęki
- wzrost CTK
co nasila wydalanie leflunomidu?
cholestyramina
które Ab przeciw antygenom limfocytów powodują PML?
rytuksymab
leki na RZS, które obniżają CTK i podwyższają
- leflunomid - podwyższa
- rytuksymab - obniża
bispecific - T cell engagers - przykład
blinatumomab - bo podwójna swoistość CD3 i CD19