Laryngologia - Kandzia zalka 2025 ( pyt do 21.01) Flashcards
Angina
- definicja
- etiologia dzieci/dorosli
- objawy bakteryjne / wirusowe
- leczenie bakteryjne / wirusowe
definicja
- Ogolnoustrojowa choroba zakazna z ostrym odczynem zapalnym w obrebie tkanki chlonnej piersciena gardlowego (Pierscien Waldeyera)
- Migdałki podniebienne, gardlowe, jezykowe
- grudki limf, pasma tkanki chlonnej (gardlo)
- Dzieli się na bakteryjna / wirusowa / Ludwiga
etiologia
- Dorośli - rhinowirusy, coronawirusy, HPV, EBV
- Dzieci - S. pyogenes, paciorkowiec B hemolizujacy grupy A (PBHA)
objawy
Bakteryjna
- nagły ból gardła, gorączka, nudności, wymioty, odwodnienie
- żywoczerwona śluzówka z obrzękiem, skupiska wysiękowe na migdałkach, przekrwienie a potem żółte naloty
- języczek obrzęknięty i czerwony
- tkliwe i powiększone węzły przednie szczegolnie przy rusznaiu
- język obłożony > malinowy > z nalotem
Wirusowa (do rozpoznania skala Centora)
- objawy przeziębieniowe z bólem gardła
- zapalenia spojowek (adenowirusy)
- owrzodzenie sluzowki jamy ustnej (enterowirusy)
- przekrwione i rozpulchnione migdalki, surowiczy wysiek, czerwone luki podniebienne (hsv1)
leczenie
Bakteryjna - penicylina fenoksymetylowa 1000 3-5x/d przez 2 tyg
Wirusowa - objawowo
Powiklania anginy
- miejscowe, wzglednie miejscowe, odlegle
Miejscowe
- ropien okolomigdalkowy
- ropien i ropowica przestrzeni za i przygardlowej, dna jamy ustnej, szyi
- ropien zagardlowy
Wzglednie miejscowe
- odmigdałkowe zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej
- zakrzepica zyly szyjnej wew.
Odlegle
- ostre klebuszkowe zapalenie nerek
- ostra gorączka reumatyczna
- reumatyczne zapalenie wsierdzia
- sepsa
Ropień okołomigdałkowy
- lokalizacja
- objawy
+leczenie
Lokalizacja
- miedzy torebka migdalka a miesniem zwieraczem gardla
Objawy
- silny bol gardla, goraczka
- szczękościsk
- odynofagia
- nadmierne slnienie, mowa kluskowata
- przesuniecie jezyczka na strone zdrowa
- powiekszone wezly, cuchnacy oddech, zmiana glosu
Leczenie
- Naciecie i drenaz codzienne poszerzanie az do ustania wyplywu tresci ropnej
- i.v penicyliny +sulbaktam
- klindamycyna, penicylina G
- doustnie np amoksy + kw klawulonowy
- fenoksymetylopenicylina + metronidazol
- klindamycyna
Odruch nosowo sercowy
- TCR - trigeminocardic reflex
- Powstaje przez podrażnienie nerwu V (trójdzielnego)
- moze byc wywolany podczas operacji szczekowo twarzowej
nos - narzad wstrzasorodny
Objawy
- asystolia
- spadek cisnienia
- wysokie tetno
- bezdech
- nadaktywna motoryka trawienia
Przyczyny krwawień (ogólne i miejscowe)
- lokalizacja
Lokalizacja
- Splot Kiesselbacha, pole Littlea - 90%, obszar przedniej dolnej czesci przegrody nosowej
- Splot Woodruffa - boczna sciana jamy nosowej, wysokosc malzowiny nosowej srodkowej i dolnej
- 10%
Przyczyny ogolne
- nadcisnienie
- antykoagulanty
- zaburzenia krzepniecia krwi
Przyczyny miejscowe
- urazy
- operacje, ciala obce
- miejscowe reakcje zapalne i alergiczne
- przewlekly zanikowy niezyt nosa (ksylometazolina)
- ubytki w przegrodzie
- wysuszenie blony sluzowej, zapalenie, guzy
Tamowanie krwawienia w domu, a później zakładanie tamponad
Postepowanie w domu
1. Rekawiczki
2. pacjent siada i wysuwa glowe do przodu
3. sciska dwoma palcami skrzydelka z obu stron przez 10 min
4. chlodny kompres na czolo
5. obejrzec tylna sciane gardla czy nie splywa krew
Brak poprawy po 20 min - szpital
- Tamponada przednia (ambulatoryjnie)
1. szczelne warstwowe ulozenie dlugiego setonu gazowego w przedniej czesci nosa od dna jamy nosowej w gore
2. Zostawiamy na zewnatrz jego 2 lub 1 koniec
3. Zostawiamy na 12-24h - Tamponada tylna - konieczny anestezjolog przez odruch serce nos
1. Do jamy nosowej zakładamy cewnik/dren i wsuwamy przez nos do czesci ustnej gardla
2. Wyciagamy przez usta
3. Na koncu drenu z ust przywiązujemy tampon na supel
4. Ciagniemy za czesc z nosa i tampon wsuwa sie do gardla i nosa - zostawiamy na 72h
Konikotomia
Wprowadzenie rurki do tchaiwcy przez przecięcie więzadła pierścienno tarczowego
Wskazania
- zabezpieczenie drożności dróg oddechowych gdy nie mozna wykonac inaczej
Tracheotomia
- wskazania do planowej
Rozcięcie przedniej sciany tchawicy
- przecięcie 2 i 3 chrząstki tchawiczej
- Cel : uzyskanie sztucznej drogi oddechu
Wskazania
1. Mechaniczne
- guzy i urazy gardła, krtani, tchawicy, twarzoczaszki
- oparzenia drog oddechowych
- ciala obce
- stany zapalne, obrzęk
- oparzenia
2. Zaleganie wydzieliny
3. Masywny obrzek krtani
Angina Ludwiga
- czym jeszcze jest wywolana
- czego jest powiklaniem
- Zapalenie obustronne ropowicze tkanek miękkich dna jamy ustnej o ciężkim przebiegu.
- Jest ciężkim powikłaniem miejscowym anginy, zagrazajacym zyciu.
- Glownie u dzieci
- Bakterie G(-) beztlenowce oraz fizjologiczne z jamy ustnej
Objawy
- Nagły początek ze wzrostem temp i dreszczami, bole glowy, dysfagia, slinotok, szczekoscick
- Narastajaca dusznosc przez obrzek tkanek miekkich i jezyka
- Twardy obrzek dna jamy ustnej
- skora podbrodkowa napieta, zaczerwieniona, tkliwa
- wypchniety jezyk ku przodowi i ku gorze
- zaburzenia ruchomosci jezyka
powiklania
- moze szerzyc sie do tkanek glebokich szyi i przestrzeni przygardlowej okolicy tetnicy szyjnej wew i powodowac zakazone tetniaki
Leczenie
- nacienie i drenaz
- penicyliny i metronidazol
- intubacja, zywienie pozajelitowe
Zapalenie zatok ostre i przewlekłe
- definicja,
- kryteria
- objawy
- leczenie
Przy infekcji stan zapalny i obrzęk błony śluzowej zatok powoduje zablokowanie ujscia i przewodów do jamy nosowej co sprzyja gromadzeniu wydzieliny
Objawy
- niedrozny nos
- katar z drapaniem w gardle, chrypka
- rozpieranie w okolicy zatok
- uposledzony wech
- bole glowy
- dotkniete zatoki szczekowe - bol zebow, cuchnacy oddech, goraczka
Etiologia
- infekcja wirusowa - rynowirusy, koronawirusy,adenowirusy
- bakteryjna - s.pneumoniae, h.influenzae
- alergia, dym papierosowy, infekcja zeba
podział czasowy
Ostre
- <12 tyg, objawy ustepuja calkowicie
- wirusowe ponizej 10 dni
- powirusowe powyzej 10 dni ale mniej niz 12 tyg
- bakteryjne - gorączka, zmiany barwy wydzieliny, crp, bol zatok
Przewlekle
- > 12 tyg
- objawy nie ustepuja calkowicie
- alergia
- okresy remisji i zaostrzen
Leczenie
Ostre
- plukanie sola fizjologiczna, nlpz
- leki obkurczajace naczynia do 5 dni
- bakteryjne - antybiotyk - amoksycylina przez 10 dni, lub cefuroksym 10 dni lub klarytrmocyna 10 dni
Przewlekle
- plukanie nosa sola fizjologiczna
- GKS, leki biologiczne
- endoskopowa operacja zatok przynosowych
Powiklania
- oczodolowe - zapalenie tkanek, uszkodzenie wzrokou
- wew czaszkowe - zapalenie opon, ropien nadwtwardokowy
- zakrzepica zatoki jamistej
Tonsilektomia
- wskazania
- powiklania
Usuniecie migdalkow podniebiennych
Wskazania
- bezdech senny
- przewlekle zapalenie, ropnie, nawracanie infekcji
- goraczka reumatyczna, zapalenie serca, nerek, stawow
- sepsa
- utrudnione oddychanie
Powiklania
- krwawienie
- obrzek podniebienia miekkiego i jezyczka (dusznosc)
- uszkodzenie tetnicy twarzowej
Jak nazywa się wycięcie migdała gardlowego i jakie objawy daje jego powiększenie
Adenotomia
Objawy
- utrudnione oddychanie przez nosa
- rynolaila - nosowanie zamkniete - mowienie jakby mialo sie zamkniety nos
- zab snu - chrapanie, zmeczenie
- uposledzenie droznosci trabki sluchowej, przewlekle zapalenia ucha
- niedosluch przewodzeniowy
Guz potta
- definicja
- leczenie
- Zapalenie szpiku kości czołowej z towarzyszącym ropniem podokostnowym, który objawia sie jako obrzek tkanek okolicy czołowej
- Najczęściej po zapaleniu zatok czołowych
- Czesciej u dzieci
Leczenie
- chirurgiczne, Dren w osłonie antybiotyków
Kiedy chirurgicznie uzyskujemy dostęp do zatok
nowotwor
cialo obce
Co się kończy w gardle
jama nosowa
