Hematy grupa 1,8,3 Flashcards
- Podaj kryteria rozpoznania aplazji szpiku (SAA)
SAA - severe aplastic anemia
Komórkowość szpiku < 30% (ocena histopatologiczna) oraz obecność przynajmniej dwu z poniższych kryteriów:
a) liczba granulocytów (ANC) < 0,5 G/l
b) liczba płytek krwi < 20 G/l
c) liczba retikulocytów < 20 G/l
- Rozwiń nazwę kryteriów CRAB
CRAB - jedno z kryterium diagnostycznych szpiczaka plazmocytowego
C – hiperkalcemia, tj. stężenie Ca powyżej 2,75 mmol/l lub > 0,25 mmol/l powyżej ggn
R – niewydolność nerek, tj. stężenie kreatyniny > 2 mg% lub klirens kreatyniny < 40 ml/min
A – niedokrwistość, tj. stężenie hemoglobiny < 10 g/dl lub obniżenie o 2 g/dl poniżej dgn
B – co najmniej jedno ognisko osteolityczne
- Co to jest terapia CAR-T
- CAR-T czyli terapia wykorzystująca zmodyfikowane (chimeryczne) limfocyty T, zaprogramowane w ten sposób, żeby przekierować ich naturalne działanie - udział w procesach - immunologicznych na aktywność antynowotworową.
- Jest to bardzo zaawansowana forma immunoterapii, medycyny spersonalizowanej i inżynierii genetycznej wykorzystywana przede wszystkim w leczeniu nowotworów hematologicznych takich jak m.in. ALL - ostra białaczka szpikowa u dzieci, szpiczak mnogi, rozlany chłoniak z dużych komórek B - DLBCL.
Powikłania
- burza cytokinowa (CRS to zespół uwalniania cytokin objawiający się gorączką, spadkiem ciśnienia tętniczego, dusznością)
- zaburzenia neurologiczne
- aplazja B-komórkowa
- niewydolność narządowa
- Kiedy rozpoczynamy leczenie przewlekłej białaczki limfocytowej
- objawy ogólne
- niedokrwistość, małopłytkowość wynikająca z nacieczenia szpiku,
- niedokrwistość lub małopłytkowość immunologiczna oporna na leczenie steroidami
- znaczne (> 10 cm) lub postępujące, lub objawowe powiększenie węzłów chłonnych
- znaczne (> 6 cm poniżej łuku żebrowego) lub postępujące, lub objawowe powiększenie śledziony,
- bardzo duża limfocytoza (> 500 tys./μl) wywołująca objawy leukostazy
- szybko narastająca limfocytoza (> 50% w ciągu 2 mies.); czas podwojenia < 6 miesięcy w przypadku
wyjściowej limfocytozy > 30 G/l - stopień kliniczny III lub IV wg Raia, stadium A z cechami progresji choroby, stadium B i C według Bineta.
Objawy ogólne (tzw. objawy B): bialaczka przewlekla limfocytowa
Niewyjaśniona utrata masy ciała >10% w ciągu 6 miesięcy.
○ Nawracająca gorączka (>38°C) niezwiązana z infekcją.
○ Nocne poty prowadzące do znacznego dyskomfortu.
○ Znaczne osłabienie lub zmęczenie ograniczające
○ aktywność codzienną (ECOG >2)
Objawy związane z zajęciem narządów: bialaczka przewlekla limfocytowa
Zajęcie narządów (np. nerek, płuc, serca) przez naciek białaczkowy, co powoduje ich dysfunkcję.
- Jak definiujemy ciężką hemofilię A
Aktywność czynnika VIII: < 1% normy
- Jaka jest najczęstsza anemia hemolityczna
AIHA - niedokrwistość autoimmunohemolityczna
- Do jakiej wartości hematokrytu schodzimy przy upuszczaniu krwii w przypadku czerwienicy prawdziwej, jak często i ile tej krwi
- upust krwi (flebotomia) do hematokrytu docelowego poniżej 45%,
Mezczyzni - 45
Kobiety - 42
300-500ml krwi/na sesje do osiągnięcia pożądanego hematokrytu
- Jak definiujemy małopłytkowość
Małopłytkowość to zmniejszenie liczby płytek < 150 G/l.
Przyczyny czerwienicy wtórnej
a. Wywołane niedotlenieniem tkanek
i. Wady serca
ii. Choroby płuc i hipowentylacja
iii. Obturacyjny bezdech senny
iv. Przebywanie na duzych wysokosciach
v. Wodonercze
vi. Torbielowatość nerek
b. Niezwiazane z niedotlenieniem
i. Nowotwory nerek i watroby
ii. Zespoły endokrynologiczne (cushinga)
c. jatorgenne/polekowe
i. Przyjmowanie leków anabolicznych
ii. Suplementacja erytropoetyny
- Izolowane wydłużenie APTT - jakie postępowanie
Przedłużenie APTT przy prawidłowej wartości PT i czasu trombinowego, prawidłowym stężeniu fibrynogenu oraz prawidłowej liczbie płytek określa się mianem izolowanego przedłużenia APTT
a. Diagnostyka w kierunku
i. hemofilii wrodzonej lub nabytej
ii. Zespołu antyfosfolipidowego
iii. Obecność antykoagulantu toczniowego
iv. Leki przeciwzakrzepowe lub heparyna
v. DIC
b. Wykrycie inhibitora krzepnięcia umożliwia test mieszania z osoczem zdrowym
- 4 przyczyny skazy naczyniowej
Wrodzone
a. Wrodzona naczyniakowatość krwotoczna
b. Zespół Marfana
c. Zespół Ehlersa-Danlosa
d. Wrodzona łamliwość kości
Nabyte
a. Zapalenie naczyń związane z IgA (zespół Schoenleina-Henocha)
b. Niedobór witaminy C
c. Bakterie, wirusy, toksyny
d. Penicylina wywołuje zapalenie naczyń f
- Jakie jest rokowanie w chłoniaku Burkitta.
Poza postaciami związanymi z infekcją HIV są niezwykle wrażliwe na leczenie, potencjalnie uleczalne.
Leczenie często należy wdrożyć szybko, tj. przed uzyskaniem właściwego rozpoznania histo- patologicznego (ze względu na wysoki indeks proliferacyjny).
Terapia oparta jest na intensywnej chemioterapii w skojarzeniu z immunoterapią
W związku z wysokim ryzykiem zajęcia OUN wykonuje się punkcje lędźwiowe z dokanałowym profilaktycznym podaniem leków.
Jakie jest rokowanie pacjenta z ostrą białaczką promielocytową.
a. Agresywna, częste powikłania z krwawieniami do OUN i DIC
b. Ryzyko określa się na podstawie ilości WBC
c. Mogą występować powikłania z leczenia kwasem all-trans retinowym
d. >90% remisji
- 3 metody leczenia małopłytkowości immunologicznej (ITP).
- Leczenie należy włączyć przy liczbie płytek krwi < 20 G/l lub przy wyższej w razie współistniejącej skazy krwotocznej.
- Lekiem pierwszej linii są kortykosteroidy (prednizon) w dawce początkowej 1–1,5 mg/kg; efekt powinien być widoczny po ok. 7–10 dniach; kontynuacja z powolną redukcją i odstawienie do 12 tygodni.
- Nieco skuteczniejsze są pulsy deksametazonu 40 mg p.o lub i.v przez 4 dni, 1–4 cykle co 4 tygodnie.
- W kolejnych liniach leczenia można podać immunoglobuliny (efekt krótkotrwały – do 4 tygodni - jako przygotowanie do zabiegu operacyjnego i u kobiet w ciąży).
- W postaciach opornych i nawrotowych stosuje się preparaty z grupy agonistów trombopoetyny, tj. romiplostym (w Polsce nierefundowany) i eltrombopaq (refundowany tylko u chorych z nawrotem choroby po splenektomii).
- Splenektomia jest stosowana w przypadku postaci opornych lub nawrotowych (skuteczność 80%). Inne opcje są mniej skuteczne i obejmują leki immunosupresyjne, tj. rytuksymab, azatioprynę, cyklosporynę.
. Jak leczyć szpiczaka plazmocytowego.
Leczenie jest zalecane u chorych z spełniających co najmniej 1 z kryteriów CRAB lub SLIM. Podstawą leczenia jest terapia bazująca na następujących lekach:
* inhibitory proteasomu (bortezomib, carfilzomib, iksazomib),
* leki immunomodulujące (talidomid, lenalidomid),
* przeciwciała monoklonalne anty-CD38 – daratumumab, elotuzumab.
Stosuje się najczęściej polichemioterapię opartą na kombinacji leków z wspomnianych grup w połączeniu ze steroidem, np. VTD: bortezomib (Velcade), talidomid, deksametazon.
W zależności od wieku, chorych należy kwalifikować do wysokodawkowanej chemioterapii wspomaganej AHSCT, co stanowi standardowe leczenie u chorych < 65–70 r.ż. po uzyskaniu co najmniej częściowej odpowiedzi na zastosowane leczenie I linii, czyli np. zakończeniu czwartego cyklu leczenia wg schematu VTD.
Wykazano, iż metoda ta, w porównaniu ze standardową chemioterapią, zwiększa głębokość uzyskiwanych odpowiedzi oraz wydłuża czas przeżycia chorych.
U chorych, którzy nie uzyskali co najmniej VGPR po pierwszym AHSCT, zaleca się wykonanie tzw. procedury tandemowej, czyli dwu przeszczepień w okresie sześciu miesięcy. Szpiczak plazmocytowy jest obecnie najczęstszym wskazaniem do AHSCT.
W przypadku chorych > 70 r.ż. lub z obciążeniami dyskwalifikującymi z AHSCT, w terapii pierwszej linii zalecane są schematy oparte o melfalan tj. MPT (melfalan, prednizon, talidomid) lub MPV (melfalan, prednizon, bortezomib).
W przypadku chorych z niewydolnością nerek w przebiegu szpiczaka plazmocytowego w początkowym etapie leczenia stosuje się steroidoterapię, a następnie schematy oparte na bortezomibie. W niewydolności nerek przeciwwskazane są melfalan i lenalidomid. Jedyną opcją leczniczą, która umożliwia wyleczenie MM, jest obecnie alloHSCT. Ze względu na dużą śmiertelność związaną z przeszczepieniem (transplant related mortality; TRM), zabieg alloHSCT można przeprowadzić tylko u nielicznych chorych, zwykle z zastosowaniem leczenia kondycjonującego o zredukowanej toksyczności (reduced intensity conditioning; RIC).
- Jak leczyć czerwienicę prawdziwą.
Leczenie cytoredukcyjne jest stosowane tylko u chorych w grupie wysokiego ryzyka:
- upust krwi (flebotomia) do hematokrytu docelowego poniżej 45%,
- hydroksykarbamid, busulfan (rzadko – lek leukomogenny),
- interferon α (zwłaszcza u kobiet ciężarnych, ale przeciwskazany w połogu),
- ruksolitynib u chorych nietolerujących hydroksykarbamidu lub nieodpowiadających na leczenie
(w Polsce brak refundacji dla tego leku), - leki przeciwpłytkowe lub przeciwzakrzepowe (w zależności od sytuacji).
- Jak oceniamy stopień zaawansowania w chłoniaku Hodgkina w momencie diagnozy
- DIC - jak diagnozujemy.
a. wg skali ISTH >5 pkt oznacza DIC
- Diagnostyka szpiczaka (klonalne kom. b + białko M)
Obecność klonalnych plazmocytów w szpiku kostnym > 10% lub biopsji tkanek miękkich oraz 1 z poniższych objawów CRAB lub SLIM:
C – hiperkalcemia, tj. stężenie Ca powyżej 2,75 mmol/l lub > 0,25 mmol/l powyżej górnej granicy normy,
R – niewydolność nerek, tj. stężenie kreatyniny > 2 mg% lub klirens kreatyniny < 40 ml/min,
A – niedokrwistość, tj. stężenie hemoglobiny < 10 g/dl lub obniżenie o 2 g/dl poniżej dolnej granicy normy,
B – co najmniej jedno ognisko osteolityczne
lub
S – odsetek plazmocytów > 60%,
Li – stosunek FLC κ/λ lub λ/κ > 100, przy stężeniu białka powyżej 100 mg/l,
M – > 1 zmiana ogniskowa wielkości co najmniej 5 mm w MR (rezonans magnetyczny).
Badania diagnostyczne
1. Morfologia
2. Stezenie bialka calkowitego w surowicy z wyszczegolnieniem klas Ig, albumin
3. Elektrofroeza bialek surowicy - bialko monoklonalne
4. immunoelektroforeza - bialko M
5. Stezenie wolnych lekkich lancuchow
6. Okreslenie nacieku kom plazmatycznymi szpiku kostnego z potwierdzeniem immunofenotypowym obecnosci monoklonalnych plazmocytow
7. Ocena szkieletu rtg
8. B2 mikroglobulina
9. badanie cytogenetyczne
- Skala Ann Arbor podał przypadek powiększenia węzłów szyjnych i śledzionowych
- Chromosom philadelphia i gen BRC-ABL w CML
CML - przewlekla bialaczka szpikowa (w ich skrycpie CHL xD)
- Molekularną podstawą PBSz jest mutacja genowa powstająca w wyniku wzajemnej translokacji między chromosomami 9 i 22: t(9q34.1;22q11.21).
- W wyniku translokacji t(9;22) następuje połączenie fragmentu genu BCR (Breakpoint Cluster Region) leżącego na długim ramieniu chromosomu 22 z fragmentem genu ABL (gen mysiej białaczki Abelsona) na długim ramieniu chromosomu 9.
- Produktem genu BCR jest białko o aktywności kinazy serynowo-treoninowej. Produktem genu ABL jest kinaza tyrozynowa. - W efekcie przegrupowania genów powstaje gen fuzyjny BCR-ABL odpowiadający za produkcję nieprawidłowego białka o dominującej aktywności kinazy tyrozynowej
- wykazuje stałą aktywność, co prowadzi do wzmożonej proliferacji krwiotwórczych komórek macierzystych. Poprzez zaburzenie różnych dróg sygnałowych komórki (np. RAS, JAK-STAT, PI3) zahamowana zostaje jednocześnie apoptoza i adhezja komórek.
- Gen fuzyjny BCR/ABL najczęściej pojawia się na nieprawidłowym skróconym chromosomie 22 – tzw. chromosomie Filadelfia (chromosom Philadelphia, Ph).
- Skala IPI
International prognostic index
Miedzynarodowy wskaznik rokowniczy uzywany w chloniaku rozlanym z duzych kom B DLBCL
Pozwala przewidywać odp na leczenie, nawrotowosc choroby, czas przezycia
- wiek > 60 lat,
- stan sprawności wg skali ECOG > 2,
- stopień zaawansowania wg Ann-Arbor > II,
- liczbę lokalizacji pozawęzłowych > 1,
- poziom LDH > normy.
Obecność każdego z czynników oceniana jest jako 1 punkt, suma punktów stanowi wskaźnik IPI, który pozwala na zakwalifikowanie chorego do określonej grupy ryzyka:
- niskiego: brak lub 1 niekorzystny czynnik,
- pośrednio/niskiego: 2 niekorzystne czynniki,
- pośrednio/wysokiego: 3 niekorzystne czynniki,
- wysokiego: 4 lub 5 niekorzystnych czynników.
- Jak rozpoznać ostra białaczkę ale inne powody niż blasty >20% (ten mięsak +
aberracje chromosomowe)
- Czerwienica typowa mutacja JAK2 V617F
Za rozwój choroby odpowiedzialna jest mutacja somatyczna genu kinazy tyrozynowej JAK2, u 97% chorych występuje ona w obrębie eksonu 14 (mutacja V617F), u pozostałych w eksonie 12.
Mutacje genu JAK2 prowadzą do niezależnego od cytokin pobudzeniadrogi sygnałowej JAK-STAT, co powoduje nadekspresję genów docelowych zaangażowanych w proliferację komórki.
- Kryteria Hemofilii umiarkowanej
1-5% aktywnosci czynnikow
- Która białaczka ma najczęściej DIC
ostra promielocytowa)
- Jakie leki w CML (TKI)
inhibitory kinazy tyrozynowej - tki
- Jaki jest najbardziej złośliwy chłoniak
Chłoniak Burkitta
– jeden z najbardziej złośliwych nowotworów układu chłonnego, charakteryzujący się dużym potencjałem proliferacyjnym (Ki67 – 100%)
- bardzo szybko zwiększający masę guza ze wszystkimi konsekwencjami klinicznymi (np. objawy uciskowe)
- Kryterium rozpoznania CML
- Czy prawidlowa elektroforeza wyklucza szpiczaka plazmocytowego
elektroforeza (EF) białek surowicy pozwalająca ocenić ilościowe stężenie białka monoklonalnego,
immunoelektroforeza (IF) białek surowicy pozwalająca dokładnie określić typ białka M. W przypadku choroby łańcuchów lekkich wynik elektroforezy zazwyczaj jest prawidłowy, patologiczne białko
jest wykrywane wyłącznie w immunoelektroforezie,
nie wiem jaka jest odpowiedz to cytaty ze skryptu str 64, help
- Jakich odchyleń w badaniach laboratoryjnych spodziewamy się w chorobie von Willebranda-
Odchylenia: w typie III:
- wydłużenie APTT,
we wszystkich:
- prawidłowe PT, TT, stężenie fibrynogenu oraz liczba płytek krwi
- obniżone stężenie i aktywność vWF i cz. VIII
- Co to nabyta choroba von Willebranda i w jakich chorobach występuje
Skaza krwotoczna stwierdzana rzadko, objawy są nagle, wywiad rodzinny jest ujemny. Zaburzenia ilościowe lub jakościowe vWF.
Występuje w przebiegu chorób limfoproliferacyjnych lub w innych nowotworach układu krwiotwórczego (czerwienicy, PBL), w chorobach sercowo-naczyniowych (kardiomiopatia, stenoza zastawki aortalnej) i schorzeniach autoimmunologicznych (SLE, RZS)
- Czynniki krzepnięcia zależne od Wit K
Czynnik II, VII, IX, X
- Na podstawie czego się ustala dawkę warfaryny
Stosowanie warfaryny wymaga monitorowania współczynnika INR, który docelowo powinien wynosić 2,0–3,0. Badanie to na początku leczenia, na etapie dostosowywania dawkowania leku, wykonuje się często, co kilka dni, a po uzyskaniu odpowiednich wyników – rzadziej, co 2 tygodnie, a później nawet co 3–4 tygodnie, pod warunkiem uzyskiwania stabilnych wyników.
- Na podstawie czego się diagnozuje chłoniaka
Chłoniaka diagnozujemy na podstawie wyniku oceny histopatologicznej – biopsja węzła chłonnego, najczęściej całego.
- Wskaźniki hemolizy
adania potwierdzające obecność hemolizy:
a) podwyższona retikulocytoza (uwaga: prawidłowa lub niska liczba retikulocytów nie wyklucza obecności hemolizy, np. w przypadku nieefektywnej erytropoezy),
b) hiperbilirubinemia wolna (wynikająca z hemolizy rzadko przekracza 4 mg/dl, jeżeli nie współ- istnieją choroby wątroby i dróg żółciowych),
c) zwiększona aktywność LDH w surowicy (efekt rozpadu erytrocytów),
d) obniżenie stężenia haptoglobiny w osoczu (w przypadku współistniejących chorób infekcyjnych
oraz przewlekłej hemolizy stężenie haptoglobiny może być prawidłowe lub podwyższone),
e) zwiększone wydalanie urobilinogenu z moczem,
f) obniżona oporność osmotyczna krwinek czerwonych,
g) hemoglobinuria (towarzyszy hemolizie wewnątrznaczyniowej).
- Jaka mutacja we włóknieniu szpiku
U ok. 60% chorych występuje mutacja V617F genu JAK2, 20–25% chorych wykazuje mutację genu kalretikuliny (CALR), u 5–10% obecny jest defekt genu trombopoetyny (MPL). Wszystkie te mutacje prowadzą do aktywacji drogi sygnałowej JAK-STAT niezależnej od cytokin. Opisano wiele innych mutacji, które związane są regulacją epigenetyczną lub mechanizmami tzw. splicingu (TET2, EZH2, IDH1/2, ASXL1) – część z nich jest odpowiedzialna za progresję choroby do ostrej białaczki
