2c1 Flashcards
hyalien kraakbeen
- chondrale osteogenese/indirecte botvorming
- enchondraal gevormd bot (interstitiele lengtegroei) in pijpbeenderen
mesenchymaal bindweefsel
- desmale osteogenese (appositioneel) bij platte botten
zones echondrale verbening
- rustzone
- proliferatieve zone
- hypertrofische zone
- calcificatie zone
- ossificatie zone
Waaruit ontstaan osteoblasten en osteoclasten
- osteoblasten: mesenchymale stamcel
- osteoclasten: hematopoeitische stamcel
Wat bevat osteoïd het meest?
collageen type 1, als er teveel osteoïd is of het mineraliseert niet goed wordt het osteomalacie genoemd
Osgood Schlatter
door overmatige trekkrachten op de tuberositas tibiae kan er extra verbening optreden wat uit steekt
Ontwikkeling van pijpbeenderen
- perichondrium
- gemineraliseerd kraakbeen
- diafysair bloedvat
- distale epifyse
- botkern van distale epifyse
- sluiting distale epifysairschijf
- gewrichtskraakbeen
Waaruit gaat lengtegroei pijpbeenderen?
epifysairschijven
Waaruit gaat breedtegroei pijpbeenderen?
periost
Wat doet calcitonine?
remt osteoclasten
Wat doet PTH?
Als dit wordt gebonden worden IL6 en IL11 uitgescheiden waardoor osteoclasten worden geactiveerd
Volgorde fractuur genezing
- Hematoom
- Granulatieweefsel
- Intramembraneuze en enchondrale ossificatie
- Remodelling
soorten gewrichten
- synovialis: knie, schouder
- cartilaginea: tussen sternum en ribben
- fibrosa: membrana interossea
- uncovertebraal: alleen in cervicale wervelkolom
Waarvoor zijn platgewrichten geschikt?
compressie en buigende momenten
Waarvoor zijn bolgewrichten geschikt?
dwarskrachten, minder voor buigende momenten
Testen voor de rotator cuff
- painful arc test: abductie beide armen
- internal rotation lag test: maximale endorotatie van m. subscapularis (hand op rug en dan van de rug af, als dit niet lukt is test positief)
- external rotation lag test: functie m. supraspinatus en infraspinatus: arm in 90 graden flexie en dan in exorotatie, als dit niet aangehouden kan worden is test positief
- drop arm test: supraspinatus, arm in 90 abductie en langzaam zakken (als pijn of direct valt positief)
instabiliteits testen rotator cuff
- apprehension test: pijn bij druk aan posterieure kant van humerus bij 90 graden abductie en externe rotatie
- relocatietest: 90 graden abductie bij liggende positie, kop wordt naar posterior gedrukt. als dit verlichting geeft positief
- anterior release test: zelfde als bij relocatie, nu plots losgelaten (positief bij pijn of angst)
Hill sachs
door anterieure luxatie, corticale depressie in de kop van de humerus
bankart laesie
labrum glenoidale is beschadigd door luxatie. labrum kan worden teruggehecht
Triggervinger
Zwelling in de pees ter hoogte van pulley A1
Welke zenuwen hebben geen werking in de onderarm?
musculocutaneus en axillaris
Wat innerveert n. medianus
flexoren en de duim, met de m. lumbricales en m. interosseus
Wat innerveert de n. radialis
extensoren van de hand
Quervain
zwelling in de tunnel van de extensoren, kan je testen met test van Finkelstein
Zondagsarm
radiuskop schiet uit proximale radio-ulnaire gewricht
laterale epicondylitis
tenniselleboog, pijn bij extensie tegen weerstand
mediale epicondylitis
golferselleboog, pijn bij flexie tegen weerstand
Wat doe je als AO bij SL lesie
rontgen met gebalde vuist
Wat heb je bij LO bij scaphoid fractuur?
drukpijn in anatomische snuifdoos, asdrukpijn over eerste straal en pronatie- supinatiepijn tegen weerstand. Ook pijn bij actieve ulnairdeviatie
Galeazzi fractuur
breuk van radiusschacht en val op geproneerde gestrekte arm. Het distale radio-ulnaire gewricht is geluxeerd (luxatie van de ulna). Dit gaat vaak gepaard met ruptuur van TFCC en soms een scheur in membrana interossea
Monteggia fractuur
ulna fractuur met proximale radiuskop luxatie. Kan door een val op gestrekte arm in pronatie
Essex Lopresti fractuur
door axiaal trauma (op uitgestrekte hand). Luxatie van proximale radius en distale ulna met een gescheurd membrana interossea (anders geen dubbele luxatie mogelijk)
Fracturen distale radius
- colles: door val op de pols in dorsoflexie
- smith: val op handrug
- barton: val op uitgestrekte arm
- chaffeurs: proc. styloideus kapot
- die-punch: deuk in radius
AO classificatie
o Type A; eenvoudig, schuin of dwarslopende fractuur (extra-articulair)
o Type B; wigvormig, grotere kracht voor nodig (partieel articulair)
o Type C; complex. Complexe spiralen, segmenten of irregulaire breuken (compleet articulair)
o 1=bovenarm, 2=onderarm, 3; bovenbeen, 4=onderbeen
o 1=proximaal, 2=schacht, 3= distaal
Oorzaken verminderde secretie jicht
- nierinsufficientie
- idiopathisch
- medicatie
- hyper(para)thyreoidie
- acidose
- alcohol abusus
Oorzaken verhoogde productie jicht
- aangeboren enzymdefect
- behandeling myeloproliferatieve maligniteiten
- purinerijk dieet
- alcoholmisbruik
- idiopathisch
Wat is pseudojicht?
Acute artritis op basis van calcium-pyrofosfaatkristallen
mucopolysaccharidose
Er is stapeling van GAG door enzymdefecten in lysosomen. Er zijn 9 soorten en bij kinderen met heparanstapeling kan er een ontwikkelingsachterstand ontstaan doordat het inde hersenen stapelt en geeft een dementieel beeld.
coxitis fugax/m. Perthes
Functiebeperking heup, manken en niet willen lopen. Meestal jongens tussen 3-10 jaar en beperkte abductie en endorotatie. Op de echo een hydrops van de heup.
coxitis gaat na paar dagen over
epifysiolysis capitis femoris
Treedt op tussen 10-17 jaar en kan acuut of chronisch zijn. De acute vorm presenteert zich als een collumfractuur. Vaker jongens dan meiden en met extreem overgewicht en vertraagde pubertijdsontwikkeling
- Kinderen kunnen niet op het been staan en been staat in exorotatiestand. Het teken van Drehmann is positief bij passieve flexie wilt het been in abductie en exorotatie
Wat doe je bij verdenking op epifysiolysis capitis femoris
X-heup in Lauenstein
Wat gebeurt er bij hyperparathyreoidie
Calcium in bloed stijgt, fosfaatspiegel daalt
vitamine D
verhoogt Ca en fosfaat
PTH
verhoogt Ca, verlaagt fosfaat
calcitonine
verlaagt Ca
FGF
verlaagt fosfaat
osteomalacie/rachitis
gestoorde mineralisatie van het bot door een tekort van vitamine D
vitamine D
verhoogt Ca en fosfaat
PTH
verhoogt Ca, verlaagt fosfaat
calcitonine
verlaagt Ca
PTH
verlaagt fosfaat
rachtitis/osteomalacie
gestoorde mineralisatie van bot door vitamine D tekort
renale osteodystrofie
vitamine D wordt niet actief gemaakt > minder calcium en dus secundaire hyperparathyreoïdie. Botten ontkalken hierdoor
M. Paget
- Osteitis deformans waardoor je focale skeletaandoeningen krijgt. Er is een verhoogde botombouw door verhoogde activiteit van osteoclasten.
achondroplasie
- Congentinale stoornis van groeischijf, autosomaal dominant, mutatie in FGFR3 op chromosoom 4
osteogenesis imperfecta
Brittle bone disease. Abnormale ontwikkeling van type 1 collageen
kenmerkend is blauwe sclerae
osteopetrose
- Marble bone diseae. Aandoening door insufficiëntie van osteoclastactiviteit. Hierdoor verkalken de botten snel en krijg je zwaardere botten. Ze zijn hard maar niet sterk
Buchem ziekte
Afwijkende sclerotineproductie. Sclerotine remt de osteoblasten. Er is hierdoor dus teveel botopbouw.
fractuur heup
- verkorting met exorotatie
- inclinatiehoek
- anteversiehoek: collum staat ventraal tov schacht
compartiment cruris anterior
o A/V tibialis anterior
o N. fibularis profundus
o M. tibialis anterior
o M. extensor hallucis longus
o M. fibularis (peroneus) tertius
compartiment cruris lateralis
o N. fiburalis superficialis
o M. fibularis (peroneus) longus
o M. fibularis (peroneus) brevis
compartiment cruris posterius, profundus
o A/V tibialis posterior
o A/V fibularis
o N. tibialis
o M. flexor digitorum longus
o M. tibialis posterior
o M. flexor hallucis longus
compartiment cruris posterius, superficialis
o M .triceps surea
o M. plantaris
heeft geen zenuwen
dorsale compartiment onderarm
o M. extensor digitorum communis; strekt 4 vingers
o M. extensor digitorum minimi; strekt pink
o M. extensor carpi ulnaris; strekt ulnaire zijde pols
o M. supinator
o M. abductor pollicis longus
o M. extensor pollicis brevis/longus
o M. extensor indicis proprius; extra strekker wijsvinger
radiale (mobile wad) compartiment onderarm
o M. brachioradialis; elleboogflexie
o M. extensor carpi radialis longus
o M. extensor carpi radialis brevis
diep volair compartiment onderarm
o M. flexor digitorum profundus
o M. flexor pollicis longus
o M. pronator quadratus
oppervlakkig volair compartiment onderarm
o M. flexor carpi ulnaris
o M. flexor carpi radialis
o M. flexor digitorum superficialis
o M. pronator teres
o M. palmaris longus
Hoe kun je testen op mediaal collateraal letsel?
valgus stress test
Hoe kun je testen op lateraal collateraal ligament letsel?
varus stress test
posterior sag test
patiënt op rug met heup in 90 graden anteflexie en knie in 90 graden flexie, tibia zakt door zwaartekracht naar beneden als het been onder de hiel wordt vastgehouden en de PCL beschadigd is
pivot stress test
rotatie instabiliteit waarbij tibia luxeert maar weer reponeert door knie te flexeren
Hoe test je achterste kruisband?
achterste schuiflade en posterior sag test
Hoe test je voorste kruisband?
Lachman, voorste schuiflade en pivot shift test
Wat is kenmerkend voor een hamstringblessure?
- aanspanpijn
- drukpijn
- rekpijn
Welke 3 spieren zijn hamstring?
semitendinons, semimembranosus, biceps femoris; hechten aan op tuber ischiadicum
Kenmerkend voor een peesblessure
zwelling, pijn, verminderde belastbaarheid
Voorste schuiflade test enkel
lig. talofibulare anterior
Inversie stresstest
lig. calcaneofibulare, is alleen kapot als talofibulare anterior en posterior gescheurd zijn
eversie stress test
lig. deltoideum
fibula hemimelia
geeft meestal een equino-valgusstand
korter onderbeen waarbij meestal 1-2 tenen missen
klompvoet
adductie voorvoet, varus achtervoet, equinus enkel
metatarsus adductus
mediale deviatie voorvoet, metatarsalia wijzen naar mediaal
metatarsus primus varus
Os metatarsale teveel in varus, hierbij is geen soepele voet
hakvoet
overmatige dorsaalflexie, geen behandeling nodig
congenitale verticale talus
in uterus al te zien met echo. Voetzool heeft grotere omvang en hiel steekt uit. Talus staat vertaal ipv schuin naar beneden. Dit corrigeert niet spontaan en moet chirurgisch gefixeerd worden waarna gips
platvoeten
- Een soepele platvoet is te herkennen door correctie van afplatting bij heelrise of afhangen voeten. Heel vaak herstelt dit op latere leeftijd en hoef je er niks mee te doen.
- Soms kan er tarsale coalitie zijn in het calcaneo-naviculaire coalitie. Dit wordt niet gecorrigeerd door heelrise en kan niet op laterale zijde voet lopen.
holvoet
De flexoren zijn sterker dan de extensoren waardoor de voet hol wordt
CRPS
- Continue pijn, sensibele stoornissen, kleurveranderingen, temperatuurveranderingen, zwelling, transpiratie, asymmetrie, motorische stoornissen door een complicatie na trauma of chirurgie. Het komt sok/hanschoenachtig voor aan één of meerdere extremiteiten en er zijn twee vormen
o CRPS1; gaat niet gepaard met aantoonbare zenuwschade (reflex sympatische dystrofie)
o CRPS2; wel met aantoonbare zenuwschade (causalgie)
Swanneck
hyperextensie PIP, flexie DIP
Boutonniere
hyperextensie DIP, flexie PIP
Duchenne
deletie in dystrofine gen, CK is verhoogd
dikke kuiten doordat quadriceps als eerst is aangedaan waardoor gastrocnemius compenseert
toxische bovengrens
dit is het geval bij lokale anesthetica en geeft aan hoeveel er lokaal toegediend kan worden voordat het effecten heeft op het hart en de hersenen
Hoe hoger de olie:gas coëfficient
hoe potenter
Hoe lager de bloed:gas coëfficient
hoe hogere bereidheid van het bloed om de stof af te geven
spondylolisthesis
Een craniale wervel schuift naar voren ten opzichte van een caudale wervel
degeneratieve oorzaak spondylolisthesis
verlies van chrondoïtinesulfaat en water. Hierdoor krijg je een verminderde turgor en elasticiteit van de discus intervertebralis. Daardoor een verminderde schokbrekerfunctie.
spondylolisthesis door spondylolyse
onderbreking van pars interarticularis in de arcus vertebrae. Dit komt door een slechte verbening van de isthmus of een vermoeidheidsbreuk.
Spondylodiscitis
- Ontsteking van tussenwervelschijven en neemt toe naar mate je ouder wordt.
scoliose
3D verkromming van de rug en hierbij is vaak een gibbus te zien. Er is scoliose als de Cobbse hoek groter is dan 10 graden
inflammatoire rugklachten
o <40
o Geleidelijk ontstaan
o Geen verbetering in rust
o Verbetering door beweging
o Nachtelijke rugpijn
kenmerken m. Bechterew
inflammatoire rugklachten, beperkte beweeglijkheid in voornamelijk onderrug, sacro-iliitis. Daarnaast soms ook enthesitis, artritis, pijn en stijfheid thorax en extra-articulaire manifestaties
LO Bechterw
inspectie, test van Schober (beweeglijkheid rug voor achter), beweeglijkheid lateraal, rotatie, thoracale ademexcursies
criteria Bechterew
o Lage rugpijn en stijf > 3 maanden
o Bewegingsbeperking in lumbale rug
o Beperking in thoraxexcursies
o Sarco-iliitis graad 2 of hoger bilateraal of 3-4 unilateraal
verder radiologisch ook squaring en shiny corners
axiale spondyloartrhopathie
hierover wordt gesproken als er sacro-iliitis is met SpA features maar radiologisch nog geen Bechterew. Ze hebben bepaalde features
o Inflammatoire rugpijn, artitis, enthesitis, uveïtis, dactylitis, psoriasis, Crohn, goede reactie op NSAID, positieve voorgeschiedenis, HLA-B27 positief, hoog CRP
DISH
diffuse idiopathische skeletale hyperostose; verbening van pezen en ligamenten die onder spanning staan
rode vlaggen wervelfractuur
hoge leeftijd, ernstig trauma, langdurig corticosteroïdengebruik, hoge klinische verdenking, verdenking radiculair syndroom, maligniteit in VG, uitstralende pijn
AO classificatie
o Type A; alleen problemen aan ventrale zijde wervelkolom
A1; compressiefractuur
A2; split of pincer fractuur
A3; incomplete burstfractuur
A4; complete burstfractuur
o Type B; probleem aan de dorsale zijde van de wervel
o Type C; dislocatie/verplaatsing van de wervel
ASIA classificatie
o A; volledige motorische en sensorische uitval inclusief S4-S5
o B; Motorische uitval, sensorisch intact inclusief S4-S5
o C; >50% spierkracht met <M3 (tegen zwaartekracht in)
o D; >50% spierkracht met >M3
o E; volledig normaal
behandeling wervelfractuur
o Type A1-A2 meestal conservatief met pijnstilling. Type A3-A4 kan conservatief of operatief. Indien de burstfractuur stabiel is word meestal voor conservatief gekozen. B en C worden de wervels operatief gefixeerd.
rode vlaggen maligniteit
> 50, geen relatie met houding, continue pijn, malaise, gewichtsverlies, hoog BSE
rode vlaggen hernia
uitstraling been verder dan knie, meer pijn in been dan rug, verergering bij drukverhoging (hoesten, niezen, persen)
rode vlaggen osteoporotische wervelfractuur
vrouwen >60, laag gewicht/afname lengte, corticosteroïdengebruik, kyfose
rode vlaggen voor Bechterew
<25 jaar, perifere artritis, nachtelijke pijn, ochtendstijfheid, goede reactie op NSAID, verhoogd BSE
rode vlaggen lumbosacraal radiculair syndroom
uitstraling naar been, pijn in been meer dan in rug, neurologische prikkeling, uitvalsverschijnselen, anesthesie rijbroekgebied
Wat is de triceps surea?
laterale en mediale gastrocnemius + soleus
Wat zijn de quadriceps?
musculus rectus femoris, musculus vastuc medialis, musculus vastus intermedius en musculus vastus lateralis
appositionele groei
perichondriumcellen differentieren tot kraakbeencellen
interstitiele groei
chondroblasten en chondrocyten vermenigvuldigen zich
Welke gewrichten zijn voor momenten beter?
platte
Verloop plexus brachialis
remi > trunci > divisiones > fasciculi
Z-disk
zorgt dat de kracht van het sarcomeer overgedragen kan worden op het sarcolemma
Waaruit bestaan de costameren?
dystrofine glycoprotein complex en integrin receptor complex
Structuren carpale tunnel
- n. medianus
- flexor digitorum profundus (4)
- flexor digitorum superficialis (4)
- flexor pollicis longus
Welke gewrichten zijn vooral bij RA aangedaan?
PIP en MCP
bij artrose bijna nooit MCP
Hoe gaat de uitleiding van anesthesie?
Stoppen van toediening anesthesie > afbraak vindt plaats
Als patiënt niet wakker wordt > toedienen antagonisten (naloxon, Flumazenil, neostigmine/sugammadez)
Waarvoor kunnen dampvormige anesthetica worden gebruikt?
Inleiding of kortdurende ingrepen, kun je niet goed antagoneren
acute to chronic workload ratio
Een te grote toename aan belasting ten opzichte van wat een individu gewend is.
misvormingen klompvoet
CAVE (+P)
cavus
adductie voorvoet
varus achtervoet
equinus enkel
pes equinus varus adductus
Waarin is er een stoornis bij osteochondrosen?
enchondrale ossificatie
Kan optreden in de epifyse en apofyse in het hele lichaam
epifyse/metafyse
epifyse: groeischijf
metafyse: geen groeischijf, het gewrichtsdeel van bot
bot van boven naar beneden
epifyse > metafyse > diafyse
Dupuytren
Bij de ziekte van Dupuytren verandert het bindweefsel in uw hand.
U krijgt harde knobbels en dikke draden in uw hand en vingers. Deze kunnen pijn doen.
Soms worden de hand en vingers ook stijf en krom.
tarsale tunnel
m. flexor digitorum longum, flexor hallucis longus, tibialis posterior, a. en v. tibialis posterior en n. tibialis
gekruiste test van Lasèque
Til bij de patiënt in rugligging het contralaterale been (in de knie gestrekt) op, met vermijding van rotatie, ab- en adductie in de heup
De proef is positief als het heffen van het gestrekte contralaterale been tussen 30-70 graden flexie van de heup gepaard gaat met een pijnreactie in het aangedane been volgens hetzelfde patroon als bij de gewone proef van Lasègue
zenuwvoorziening voet plantair, sensibel
vooral n. tibialis
zenuwvoorziening voet ventraal, sensibel
vooral peroneus
Welke voetafwijking bij kinderen is pathologisch vanaf welke leeftijd?
Kind van 4 jaar met varus stand
O-benen (genua vara) zijn normaal bij pasgeborenen en peuters (tm 2 jaar en afstand <10 cm), maar zouden na 2 jaar recht moeten trekken.
Tussen welke leeftijd zijn X-benen (valgus) fysiologisch?
corrigeert meestal na het 7e jaar
Welk type Salter Harris wordt vaak NIET herkent op conventionele röntgenfoto’s?
vijf
Welke zenuw zorgt voor plantairflexie?
n. tibialis, n. plantaris medialis en lateralis
Welke zenuw maakt dorsoflexie en pronatie mogelijk?
n. peroneus profundus en superficialis
Waarvoor zorgt het bovenste spronggewricht?
plantair- en dorsaalflexie
Waarvoor zorgt het onderste spronggewricht?
supinatie en pronatie
Wat vormt het bovenste spronggewricht?
art. talocruralis (tibia, fibula en talus)
Waaruit bestaat het onderste spronggewricht?
art. midtarsale (art. calcaneocuboidea en art. talonaviculare)
Hoe kunnen skeletspieren regenereren?
- door mitosen van dwarsgestreepte spiercellen
- delen van satellietcellen
LO TFCC scheur
- drukpijn fovea (tussen os pisiforme en ulnaire kop)
- TFCC grinding (carpus en ulna worden op elkaar geduwd > pijn)
- toename laxiteit DRU gewricht
Hoe heet een pols met artrose als gevolg van een letsel van het scapholunaire ligament?
SLAC wrist
Welke anatomische structuur is geruptureerd bij een mallet vinger?
eindslip of terminale slip van de (musculus) extensor (digitorum) van de ringvinger. De top van de vinger kan niet meer actief strekken
Wat doet het tuberculum van Lister?
vormt een katrol voor de m. extensor pollicis longus
