2A2 week 12 HC 4 & 9 Prostaatcarcinoom

Question 1

Wat maakt de prostaat?

Answer 1

PSA eiwit om ejaculaat vloeibaar te maken

Question 2

Waaruit bestaat de prostaat?

Answer 2

• Apex: urethrazijde
• Basis: blaaszijde

Question 3

Welke prostaataandoeningen zorgen voor een verhoogd PSA?

Answer 3

• Benigne prostaat hyperplasie
• Prostatitis
• Prostaat carcinoom

Question 4

Waaruit bestaat de opsporing van het prostaatcarcinoom?

Answer 4

• PSA meten
• Rectaal toucher
• Biopt

Question 5

Hoe wordt het prostaatcarcinoom gegradeerd?

Answer 5

Gleason gradering
- 1e getal is meest voorkomende groeipatroon
- 2e getal is wat ook wordt gezien

Question 6

Wat zijn nadelen van screening naar prostaatkanker?

Answer 6

• Vaak asymptomatisch, dus je maakt een onnodige patiënt (50%)
• Eerder behandelen betekent eerder en langer bijwerkingen
• Agressieve symptomatische vorm komt vaak toch terug
• Om 1 sterfgeval te voorkomen, 781 screening nodig, 27 extra diagnoses

Question 7

Wat zijn voordelen van screening naar prostaatkanker?

Answer 7

• Grotere kans op genezing (27% sterfte reductie)
• 50% risico reductie op metastase

Question 8

Hoe ziet de besluitvorming bij verdenking op prostaatcarcinoom eruit?

Answer 8

Shared decision making
- Bij levensverwachting > 10 jaar mogelijkheid tot PSA + toucher + risicocalculatie

Question 9

Waaruit bestaat de risicocalculatie van prostaatkanker?

Answer 9

• Etniciteit (Afro afrikaans = verhoogd)
• TRUS (prostaatvolume)
• Familieanamnese (BRCA2)
• Comorbiditeit, levensverwachting

Question 10

Wanneer is er indicatie voor een biopt?

Answer 10

Calculator nomogram / prostaatwijzer
- Kans op prostaatcarcinoom > 12,5 (overwegen) - 20% (aangeraden)
- Kans op agressieve tumor > 4 - 7%

Question 11

Wat zijn prognostische factoren voor het prostaatcarcinoom?

Answer 11

• Gleason score
• Hoogte PSA
• T stadium
• Aantal positieve biopten
• Aantal mm tumor in biopt

Question 12

Wat is de T-stagering van het prostaatcarcinoom?

Answer 12

T1: niet toucheerbaar
T2: toucheerbaar, binnen kapsel
T3: buiten kapsel
T4: doorgroei in andere organen

Question 13

Wanneer doe je een PSMA PET CT scan?

Answer 13

Bij grote kans op metastasen
- PSA > 20
- Gleason > 4 + 3
- Stadium 3 of hoger
- Hoge kans op N+ bij nomogram

Question 14

Wat zijn bijwerkingen van de behandeling van het prostaatcarcinoom?

Answer 14

• Impotentie (30-100%)
• Stress incontinentie (10-50%)
• Urgeklachten
• Urethrastrictuur
• Radiatie proctitis/cystitis (5-10%)
• Fistels (1%)
• Mortaliteit (<1%)

Question 15

Welke opties zijn er voor niet behandelen?

Answer 15

• Watchful waiting: geen curatieve behandeling mogelijk
• Active surveillance: regelmatige controles, curatieve behandeling bij progressie

Question 16

Wanneer is active surveillance mogelijk?

Answer 16

• Gleason < 3+3/3+4
• PSA < 10
• T1-T2
• Minder dan 3 positieve biopten
• Behandelbaar met invasieve interventie

Question 17

Welke therapie mogelijkheden zijn er voor het prostaatcarcinoom?

Answer 17

• Radiotherapie: goudmarkers
• Radicale prostatectomie: laproscopisch, robot gestuurd
• Cyberknife: robotgestuurde RT
• Inwendige bestraling: brachytherapie, jodium zaadjes
• HIFU: verhitten
• Cryotherapie: bevriezen
• Hormoontherapie
• Protonen: bijna nooit

Question 18

Wat is de incidentie van het prostaatcarcinoom?

Answer 18

• 13500 / jaar
• 2800 sterfgevallen / jaar

Question 19

Hoe wordt het prostaatcarcinoom meestal ontdekt?

Answer 19

• < 10% symptomatisch
• 50% mictieklachten
• 50% screening/check ups

Question 20

Hoe kan een biopt worden uitgevoerd?

Answer 20

Transrectaal: grotere kans infectie
Perineaal: beter
- Altijd na MRI

Question 21

Hoe ziet de ISUP score eruit?

Answer 21

ISUP 1: 3+3
ISUP 2: 3+4
ISUP 3: 4+3
ISUP 4: 4+4, 3+5, 5+3
ISUP 5: 4+5, 5+4, 5+5

Question 22

Wanneer wordt hormoontherapie gebruikt?

Answer 22

• Palliatief
• In combinatie met RT in vroege setting

Question 23

Wat is de normaalwaarde van PSA

Answer 23

0,5 - 10

Question 24

Wat zijn andere namen voor hormoontherapie?

Answer 24

Androgeen deprivatie therapie (ADT) of chemische castratie

Question 25

Welke typen hormoontherapie zijn er?

Answer 25

• Antiandrogenen
• LHRH agonist
• LHRH antagonist
• CYP17 remmers (bijnier)

Question 26

Wat zijn bijwerkingen van hormoontherapie?

Answer 26

Energieverlies, opvliegers, gewichtstoename, osteoporose, libido verlies, gynaecomastie

Question 27

Wanneer wordt chemo-hormonale therapie gegeven?

Answer 27

Bij veel botmetastasen

Question 28

Waar let je op bij een rectaal toucher?

Answer 28

• Grootte
• Afwijkingen
• Consistentie
• Pijnlijkheid
• Symmetrie

Question 29

Welke informatie is nodig voor de prostaatwijzer?

Answer 29

PSA, afwijkingen/nodi, grootte/volume

Question 30

Hoe werken LHRH agonisten?

Answer 30

Zorgen voor uitputting van hypofyse, hypothalamus as
- Aan begin combineren met anti androgenen

Question 31

Wanneer is er vaak sprake van plasklachten?

Answer 31

Bij BPH: hyperplasie in transitie zone

Question 32

Wat is de behandeling bij BPH?

Answer 32

• 5a reductase remmer: geen DHT productie uit testosteron
• TURP: transurethrale resectie prostaat

Question 33

Hoe werkt antiandrogeen therapie?

Answer 33

Blokkade androgeen receptoren op DNA -> geen transcriptie

Question 34

Wanneer worden LHRH antagonisten gegeven?

Answer 34

Bij botpijn
- Werken sneller, maar zijn duurder

Question 35

Wat zijn veelvoorkomende bijwerkingen van een prostaatbioptie?

Answer 35

Hematurie (40%), infecties en sepsis (1%)

Question 36

Waar wordt testosteron geproduceerd?

Answer 36

Leydig cellen (90%) en bijnier (10%)