2.8 Osteomyelitis en septische artritis Flashcards
Wat is de definitie van osteomyelitis?
Een ontstekingsreactie van het gehele bot (Beenmerg, periost en endost) door een infectie met een micro-organisme
Wat is de classificatie van osteomyelitis?
Niet-hematogeen: Directe route per continuitatem
Hematogeen: Indirecte route
Wat is de etiologie en pathogenese van niet-hematogene osteomyelitis?
Het micro-organisme wordt in het bot gebracht door een verwonding, punctie of een operatie of infectieverspreiding per continuitatem vanuit bijvoorbeeld decubitis of weke delen abces
Wat is de etiologie en pathogenese van hematogene osteomyelitis?
1) Vanuit een focus ergens in het lichaam worden micro-organismen langs hematogene of lymfogene weg naar het bot vervoerd
2) Binnendringende bacteriën nestelen zich in de haverse kanalen
3) Bacteriën ontsnappen aan het immuunsysteem. Ze hechten zich aan beschadigd bot (Locus minoris resistentiae). Dringen binnen in osteoblasten en blijven daar en vormen zo een microfilm (Glycocalyx)
4) Chemotaxis polymorfonucleaire leukocyten
5) Interstitieel oedeem
6) Bloedvaten worden dichtgedrukt en ontstaat een zone van necrotisch bot
8) Lichaam probeert dit proces gelokaliseerd te houden door afkapseling waardoor er abcedering ontstaan
9) In de omgeving van het proces is er stimulatie van primitieve mesenchymale cellen
10) Vorming van reactief bot om proces verder te isoleren
11) Ontsteking kan zich desondanks uitbreiden en subperiostaal doorbreken waardoor er een subperiostaal abces ontstaat
12) Periost reageert met vorming van nieuw bot rondom (Involucrum)
13) Sekwestervorming door onvoldoende vascularisatie
Wat zijn de risicofactoren van hematogene osteomyelitis?
- Endocarditis
- Intravasculaire hulpmiddelen
- Orthopedische implantaten
- IV Drugsgebruik
- Hemodialyse
- Sikkelcelziekte
- Recente operatie
Wat is de behandeling van osteomyelitis?
Dode bot (Sekwester) moet verwijderd worden
Wat gebeurd er als bij hematogene osteomyelitis het involucrum doorbroken wordt?
Het involucrum kan doorbroken worden door het sekwester. Er kan dan een fistel ontstaan en dan is er sprake van een chronische vorm van osteomyelitis
Wat is het histologisch beeld van een acute osteomyelitis?
- Micro-organismen
- Infiltraten van neutrofielen
- Trombosering en stuwing van bloedvaatjes
Wat is het histologisch beeld van chronische osteomyelitis?
Necrotisch bot (Afwezigheid van osteocyten). Granulatie- en fibreus weefsel vervangt het bot
Hoe wordt er diagnostiek gedaan en wat zijn de symptomen van osteomyelitis?
- Koorts
- Verhoogd BSE, CRP, leukocytose met linksverschuiving
- Lokale pijn
- De eerste weken nog geen afwijkingen op de conventionele röntgenfoto
- Technetiumdisfosfonaat skeletscintigrafie ‘hot-spot’
- Later lokale infectieverschijnselen -> Roodheid, zwelling, warmte
- Bacteriologische kweken van de fistel tonen vaak mengflora
- In mengflora slechts in 50% een verwekker aantoonbaar
Wat zijn de radiologische afwijkingen bij osteomyelitis
- Holtevorming
- Periostale botvorming
- Bij langer bestaande gevallen sekwesters en sclerose
- Fistulografie
Wat zijn de verwekkers van hematogene osteomyelitis bij volwassenen?
- Staphylococcus aureus >50%
- Enterobacter
- Streptococcus
Zeldzaam:
- Bèta-hemolytische streptococcus
- Myobacterium tuberculosis
- Candida SPP
Welke verwekker van osteomyelitis is er bij drugsgebruikers en bij immuungecompromiteerde patiënten?
Drugsgebruikers:
- Pseudomonas aeruginosa
- Serratia marcescens
- Candida albicans
Immuungecompromiteerden:
- Asperigillus spp
Wat zijn de verwekkers van non-hematogene osteomyelitis bij volwassenen?
- Staphylococcus aureus >50%, inclusief MRSA
- Coagulase Negatieve staphylococcen
- Aerobe Gram-negatieve staven tot 30%
Zeldzaam:
- Corynebacterium
- Schimmels
- Mycobacterium tuberculosi
Wat is de meest waarschijnlijke verwekker van osteomyelitis bij volwassenen met ernstig letsel aan de botten en weke delen?
Clostridium welchii en clostridium tetani
Wat zijn de verwekkers van osteomyelitis bij neonaten <4 maanden?
- Staphylococcus aureus
- Groep A en B streptokokken
- Escherichia coli
Wat zijn de verwekkers van osteomyelitis bij kinderen (4 maanden tot 4 jaar)?
- Staphylococcus aureus
- Streptococcus pneumoniae
- Voor de vaccinatie Hemophilus Influenzae
- Kingella Kingae
- Enterobacter
Wat zijn de verwekkers van osteomyelitis bij kinderen (>4 jaar)?
- Staphylococcus aureus 80%
- Groep A streptococcus
- Voor de vaccinatie Hemophilus Influenzae
- Kingella Kingae
- Enterobacter
Wat is de behandeling van osteomyelitis?
Na afname bloedkweken en eventueel punctie van het aangedane gebied
- Breedspectrum antibioticum in hoge doseringen (Ceftazidim en tobramycine IV en gentamycine lokaal, ciprofloxacine oraal 3 maanden)
- Aanpassen antibioticum op basis van gevoeligheidsspectrum
- Langdurig AB, radiologische en Lab controles
- Bij abcedering of sekwesters moet er chirurgisch worden behandeld
Wat is septische artritis per continuitatem osteomyelitis?
Infectie kan zich uitbreiden en subperiostaal en intra-articulair doorbreken en hier een septische artritis veroorzaken
Wat is de incidentie van septische artritis?
Het is een medisch noodgeval
Incidentie van septische artritis is het hoogst in de eerste 5 jaar van het leven
- 50% bij kinderen <2 jaar
- Grote gewrichten zoals de heup (35%) en knie (35%) zijn het meest aangedaan
Wat is de presentatie van septische artritis?
- Koorts
- Geïrriteerd
- Bonnetse stand (Pseudoparalyse)
- Pijnlijk been/ledemaat (Wil niet belasten en geeft pijn aan tijdens het verschonen)
Wat is de diagnostiek van septische artritis?
- X-röntgen
- Echo
Wat is de Kocher criteria bij septische artritis?
1) Niet belasten op aangedane zijde
2) Bezinking >40
3) Koorts >38.5 graden
4) Leukocyten >12
Hoe hoger, hoe meer kans op septische artritis
Wat is de behandeling van septische artritis?
Chirurgische drainage (Ubi pus, ibi evacua)
- Spoed
- Spoelen over naalden
- Open drainage
- Kan ook scopisch
- Peroperatieve aspiratie en kweken
Antibiotica:
- 1-6 weken
- IV tot normalisatie CRP
- Minimaal 4 weken in totaal
Wat zijn de mogelijke complicaties van septische artritis?
- Gewrichtscontractuur
- Heupluxatie
- Groeistoornissen
- Beenlengteverschil
- Gewrichtsreductie
- Verandering van looppatroon
- Osteonecrose
