1.2 Functionele anatomie van het bewegingsapparaat Flashcards
Wat is de embryologie van de botten?
Gebeurt in week 7-8
- Paraxiaalmesoderm: Ribben, wervels
- Zijplaatmesoderm: Extremiteitenskelet
- Spiersegmenten volgen zenuwsegmenten
Zenuwen worden als het ware meegetrokken
Individuele spieren samengesteld uit meerdere myotomen -> Innervatie uit meerdere ruggenmerg segmenten
Welke vormen van osteogenese zijn er?
Desmaal/Membraneus en chondraal
Wat zijn de kenmerken van desmale osteogenese?
- Platte botten
- Direct uit mesenchymaal bindweefsel
- Perichondraal, appositionele diktegroei
- Twee harden lagen met spongieus bot ertussen, rood beenmerg
Wat zijn de kenmerken van chondrale osteogenese?
- Pijpbeenderen
- Indirect uit hyalien kraakbeen
- Enchondraal, interstitiële lengtegroei
- Buis van hard bot met spongiosa op uiteinden
Pijpbeenderen -> Van Hyaline kraakbeen naar bot (Chondrale osteogenese)
Hoe verloopt enchondrale verbening?
1) Perichondrium -> Gemineraliseerd kraakbeen
2) Ingroei diafysair bloedvat met osteoblasten
3) Secundaire botkern in proximale en distale epifyse
4) Chondroblasten in groeischrijf
5) Proliferatie en hypertrofie
6) Ossificatie
Hoe verloopt lengtegroei en breedtegroei?
- Lengtegroei: Vanaf zijkant, enchondraal
- Breedtegroei: Vanuit periost, desmaal
Hoe verloopt de ontwikkeling van de botten in de jeugd?
- Humerus: 6-7 jaar
- Rest bovenste extremiteiten: 14-16 jaar
- Scapula: 18-25 jaar
- Onderste extremiteiten: 17-20 jaar
- Symfyse en bekken: 7 jaar
Wat beïnvloedt de botmassa?
- Belasting/krachten
- Startleeftijd van belasting
Welke invloeden hebben de verschillende soorten krachten?
- Compressiekrachten: Verticale botbalkjes
- Torsiekrachten: Horizontale botbalkjes
- Tractiekrachten: Bindweefsel
Welke soorten gewrichten zijn er?
- Synoviaal (Junctura Synovialis): Kop, kom, kraakbeen en synoviaal vloeistof (Beweeglijk)
- Cartilaginea (Junctura Cartilaginea): Kraakbeen (Discus intervertebralis). Primair zijn het de groeischijven en secundair is het de discus intervertebralis
- Fibrosa (Junctura Fibrosa): Bindweefsel (Syndesmose)
Wat zijn voorbeelden van aanpassende gewrichten?
- Meniscus (Ontstaat door druk): Compressiekrachten
- Tractus iliotibialis: Tractie krachten
- Uncovertabele gewrichten in de cervicale wervelkolom: Drukkrachten tussenwervelschijven
m. palmaris verdwijnt bijvoorbeeld.
Wat is het gevolg van druk/wrijving op de spieren?
Ontstaan van pees, bursa of zelfs bot
Waaruit bestaat bot?
- Osteoblasten
- Osteocyten
- Osteoclasten
- Botmatrix
- Calcium kristallen
Wat zijn de kenmerken van osteoblasten?
- Ontstaat uit mesenchymale stamcel
- Produceert osteoïd
- Plat bij inactiviteit, kubisch bij activiteit
Wat is osteoïd?
Ongemineraliseerde botmatrix -> Collageen type 1 en botvormende proteïnes
Wat zijn normale hoeveelheden osteoïd?
2% van botvolume en 20% van het botoppervlak
Wat is mineralisatie?
Inbouw van (Hydroxy)apatiet aan mineralisatie front. Duurt 10 dagen
Hoe wordt mineralisatie gereguleerd?
- Osteocalcine bindt calcium
- AF verhoogt PO4
- Matrix vesikels
- Nauw verbonden met collageen type 1
Wat is de klinische relevantie van mineralisatie?
Radionucleotioden (Nucleaire geneeskunde), tetracycline (Pathologie) en metaal geïnduceerde osteomalacie (Verzwakking)
Wat zijn de kenmerken van osteocyten?
Gematureerde osteoblast gevangen in osteoïd
- Mechanotransductie
- Contact en diffusie O2 via canaliculi
Wat zijn de kenmerken van osteoclasten?
- Ontstaan uit hematopoëtische stamcel
- Botafbraak door H+ en collagenase
- Resorptie gemineraliseerde bot in lacunae
Hoe worden osteoclasten geactiveerd?
Binding RANK ligand aan RANK receptor op osteoclast
Wat is remodelling?
Vervanging/omvorming van bot onder invloed van krachten in bone remodelling units
Hoe wordt remodelling gereguleerd?
- Calcitonine uit schildklier remt osteoclasten
- PTH uit bijnier activeert indirect osteoclasten (Via IL6 en IL1 productie door osteoblasten)
Hoe worden gebieden die remodelling hebben ondergaan herkend?
Cementlijnen:
- Rechte lijnen in trabeculair bot
- Uienschil patroon in corticaal bot
Wat is Morbus Paget?
Paramyxovirus in osteoclasten wat leidt tot sterk verhoogde bot remodelling:
- Mozaïekpatroon
- Bijna altijd >40 jaar
Hoe verloopt fractuurgenezing?
- Hematoom door scheur in periost (<12 uur)
- Granulatieweefsel met fibroblasten en macrofagen (<48 uur)
- Intramembraneuze verbening en later enchondrale verbening (1-4 weken)
- Remodelling naar lamellair bot (>1 maand)
Hoe kan botweefsel verkregen worden voor pathologisch onderzoek?
- Crista biopt (Hematologische of metabole afwijkingen)
- Jamshidi biopt (Bottumor)
- Naaldbiopt (Metastase)
- Excochleatie (Bottumor)
- Excisie/resectie
Hoe wordt botweefsel nabehandeld?
- Ontkalking met EDTA of mierenzuur
- Inbedden in plastic zonder ontkalking
Welke kleuringen worden er gebruikt op botweefsel?
- HE: Celmorfologie
- Goldner: Mineralisatie (Groen vs. rood)
- Thionine: Mineralisatie (Paars vs. lichtblauw/grijs)
- Zure fosfatase: Osteoclasten
- Tetracycline: Mineralisatie snelheid (Osteomalacie)
Hoe worden beentumoren ingedeeld?
Op basis van matrixproductie:
- Kraakbeen: Enchondroom, chondrosarcoom
- Vezels: Fibroom, fibrosarcoom
- Osteoïd: Osteoom, osteoblastoom, osteosarcoom
Waar wordt er op gelet bij beentumoren?
- Organisatie matrix
- Cellulaire atypie
- Mitose
- Necrose
Wat zijn de kenmerken van een osteoom?
Normaal lamellair bot met donkere osteocyten:
- Goedaardig
- Schedel en aangezicht
Wat zijn de kenmerken van een osteosarcoom?
Onregelmatige osteoïde matrix, grote cellen met prominente/dubbele nuclei, mitose:
- Maligne
- Bijvoorbeeld bij Paget
Wat zijn de kenmerken van een enchondroom?
- Kraakbeenmatrix met kleine donkere chondrocyten
- Geen necrose of mitose
Wat zijn de kenmerken van een chondrosarcoom?
- Grijs-blauwe, celrijke matrix
- Grote kernen en prominente nucleoli
Wat zijn de kenmerken van een Ewing sarcoom?
- Geen matrix en dicht op elkaar geplakte cellen
- Erg agressief
Bij welke ziekten is er sprake van een afwijkende botgroei?
- Achondroplasie: Kraakbeen in embryonale groeiplaat niet tot ontwikkeling
- Osteogenesis imperfectie: Afwijkende vorming type 1 collageen
Welke sporten beïnvloeden de osteogenese (Weinig tot veel)?
- Zwemmen
- Fietsen
- Wandelen
- Hardlopen
- Turnen
- Gewichtheffen
