11.6 De gezondheidszorg voor mensen met een verstandelijke handicap Flashcards
Wat is een verstandelijke beperking?
Stoornis in de intellectuele functies (IQ <-2SD)
Beperking in het adaptieve gedrag (Conceptuele, sociale en praktische vaardigheden) -> Beperkingen in de sociale (Zelf)redzaamheid
Optreden voor 22e levensjaar
Wat is de mate van de beperking met de bijbehorende IQ en ontwikkelingsleeftijd van een zwakbegaafd, lichte, matige, ernstige en zeer ernstige verstandelijke beperking?
- Zwakbegaafd: IQ 70-85, >11 jaar
- Lichte verstandelijke beperking: IQ 50/55-70, 7-11 jaar
- Matige verstandelijke beperking: IQ 35/40-50/55, 4-7 jaar
- Ernstige verstandelijke beperking: IQ 20/25-35/40, 2-4 jaar
- Zeer ernstige verstandelijke beperking: IQ <20/25, <2 jaar
8% is zwakbegaafd, overige zijn 1%
Wat is de prevalentie van een verstandelijke beperking?
- 440.000 is de IQ tot 70 (1% van de bevolking)
- 1/6 hiervan ernstige VB
- 370.000 lichte verstandelijke beperking (50-70 IQ)
- 2.3 miljoen mensen hebben een IQ tussen 70-85 (Zwakbegaafd). Een deel van hen heeft zodanige bijkomende problemen dat ook zij zorg voor de mensen met verstandelijke beperkingen mogen gebruiken
Wat zijn de oorzaken van een verstandelijke beperking?
50% is de oorzaak bekend
- Genetische afwijkingen
- Toxische middelen tijdens de zwangerschap
- Infectieziekten
- Zuurstoftekort
- Hersenbloeding tijdens partus
Soms ook combinaties van factoren
Wat is wilsbekwaamheid?
Iedereen is wilsbekwaam totdat tegendeel bewezen wordt
Iemand is wilsonbekwaam als:
- Hij de informatie van de arts niet (Meer) kan begrijpen en afwegen
- Niet begrijpt wat de gevolgen van zijn besluit zijn
- Geen besluit kan nemen
Wilsbekwaamheid is afhankelijk van de context van de vraag die gesteld wordt
Op welke niveaus kan iemand met een verstandelijke beperking vertegenwoordigt worden?
- Bewindvoering: Voor wie zijn financiële zaken niet zelf kan regelen
- Mentorschap: Voor het nemen van beslissingen over de verzorging, verpleging, behandeling van de betrokkene
- Curatele: Voor mensen die hun financiële en persoonlijke zaken niet zelf kunnen regelen
Hoe gaat de communicatie met iemand met een verstandelijke beperking?
- Diverse groep
- Verschil in niveau, zowel cognitief als sociaal emotioneel
- Soms bijkomende aandoeningen die invloed hebben op communicatie (Bijvoorbeeld spasticiteit en zintuigstoornissen)
Wat zijn de aandachtspunten binnen de communicatie bij mensen met een verstandelijke bepekering?
- Sluit aan bij verstandelijke en emotionele ontwikkelingsleeftijd
- Plan dubbele consulttijd, neem de tijd
- Houd rekening met een langere verwekingstijd, geef patiënt de tijd om na te denken
- Probeer rustig en duidelijk te praten
- Houd rekening met beperkt abstractievermogen
- Geef niet teveel informatie tegelijkertijd
- Gebruik afbeeldingen ter verduidelijking
- Houdt rekening met angst voor de dokter
- Wees alert op sociaal wenselijke antwoorden
- Geef informatie mee naar huis en betrek netwerk daarbij
Wat zijn gezondheidsrisico’s van mensen met een verstandelijke beperking?
GOUD onderzoek:
- Vervroegde functionele achteruitgang. Mensen met een verstandelijke beperking van 50-59 jaar hebben kwetsbaarheid van 75-80 jaar
Studie UK:
- Mensen met een verstandelijke beperking overlijden 19.7 jaar eerder
- Gemiddelde levensverwachting 65.5 jaar
- Hart- en vaatziekten, longziekten, maligniteiten
Wat zijn factoren die de gezondheid beïnvloeden (Meest naar minst)?
- Oorzaak verstandelijke beperking
- Chronische multimorbiditeit en polyfarmacie
- Psychische kwetsbaarheid
- Ongezonde leefstijl
Wat zijn de kenmerken van polyfarmacie en psychofarmaca bij mensen met een verstandelijke beperking?
- Veel antipsychotica gebruik (30%)
- Frequent gebruikt met indicatie gedragsmedicatie (En niet voor psychotische stoornis)
- Bijwerkingen als overgewicht en metabool syndroom
- Indien medicatie toch nodig -> Controles
Wat zijn de kenmerken van psychische kwetsbaarheid bij mensen met een verstandelijke beperking?
- Risico op misbruik/persen
- Let op verslaving
- Psychisch onwelbevinden kan zich uiten in lichamelijke klachten
- Ouderen met verstandelijke beperking zijn 5x vaker depressief
Wat zijn de kenmerken van een ongezonde leefstijl bij mensen met een verstandelijke beperking?
- Beperkte mogelijkheden om te sporten
- Verwennen en belonen met eten
- Lange termijn consequenties niet overzien
