8.7 Borstvoeding Flashcards
Wat zijn de voordelen van borstvoeding ten opzichte van kunstvoeding?
Kinderen die borstvoeding krijgen zijn beter beschermd tegen:
- 50% minder maagdarminfecties
- 50% minder middenoorontstekingen
- 33% minder luchtweginfecties
- Overgewicht en diabetes op latere leeftijd
- Minder cardiovasculaire risicofactoren
- Bij atopische familie bij >3 maanden -> Borstvoeding minder kans op eczeem
Dit komt omdat er honderden immunologische factoren in borstvoeding zitten. Zorgt voor minder wiegendood (Waarschijnlijk vooral door minder LWI)
In Nederland geeft 20% van de vrouwen borstvoeding doordat Nederland een Koe-land is met de hoogste koemelkconsumptie. Sterke melkindustrie en kort bevallingsverlof.
Minimaal 6M volledig borstvoeding is geadviseerd
Wat is het effect van borstvoeding op de darm?
- Gunstiger profiel
- Probiotica (Gunstig voor profiel microbioom)
- Meer diversiteit
- Levensland effect
Microbioom belangrijk voor:
- Vertering
- Afweer baby
- Gut-brain axis
Wat is slgA en wat doet het?
Het geeft specifieke bescherming. Zit in moedermelk
Specifieke secretoir IgA in de moedermelk voorkomt dat verwekkers uit de omgeving van de moeder binden aan darmepitheel
Bij de specifieke afweer zitten ook IgM en IgG hierbij.
Welke effect heeft borstvoeding op de hersenen?
- Betere hersenontwikkeling
- Neurologische, visuele en cognitieve ontwikkeling
- Geen effect op IQ (Diverse studies suggereren 4-11 punten meer)
Hoe langer borstvoeding gekregen, hoe meer effect
Welk effect heeft borstvoeding op de band met moeder?
Gunstig effect op gedrag en ontwikkeling van het kind. Minder postnatale depressie en psychoses
Het zorgt voor een natuurlijke band tussen moeder en kind
Wat is het maatschappelijk effect van borstvoeding?
- Zeer kosten effectief
- Ziektekosten (Moeder en kind) op korte en lange termijn
- Maatschappelijke kosten -> Verlof, opleiding, inkomen
Borstvoeding is duurzaam
Wat is het effect van moedermelk bij prematuren?
- Infecties gaan omlaag -> 29% vs. 47%
- Sneller volledig enterale voeding
- 6-10x minder necrotiserende enterocolitis
- Minder heropnames na ontslag ook minder
- Betere psychomotore ontwikkeling
Wat is de compositie van moedermelk?
100.000 verschillende stoffen:
- Macro- (Koolhydraten, eiwitten en vetten) en micronutriënten (Vitamines, minerales en zouten)
- Immunologische componenten
- Groeifactoren, hormonen
- Enzymen
Eiwitgehalte neemt af met zwangerschapsduur en tijd
Moedermelk is in de eerste dagen rijk aan eiwit. Extreemrijk aan immuunglobulines en andere immunologische stoffen zoals lactoferrine. Compositie van moedermelk varieert met de behoefte van het kind.
Wat is het advies om moedermelk mee aan te vullen?
- Vitamine K bij borstvoeding (1e 3 maanden)
- Vitamine D (Ook bij flesvoeding tot minimaal 4 jaar)
Prematuur:
- Fortifier voor groei- en preventie rachitis
-> Extra eiwit
-> Extra Ca, P
Aangevulde moedermelk is beter dan kunstvoeding
Donormelk bij prematuren zorgt ook voor minder NEC
Hoe wordt lactatie gemaakt en hoe gaat het lactatieproces?
Lactatieproces:
1) Melkklieren -> Actief en passief transport van stoffen naar de melk
2) Opslag in alveoli
3) Uitstroom via melkgangen
Wat is de fysiologie van de lactatie?
- Fysiologie lactatie
- Hypothalamus - hypofyse as
2 belangrijkste hormonen:
- Prolactine
- Oxytocine
Hoe komt prolactine vrij en wat is het effect?
- Door tepelprikkeling
- Hypofyse voorkwab
- Melkproductie neemt toe
Effecten:
- Medicamenteus
-> Domperidon -> Pro-kineticum
-> Prolactine omhoog -> Melkproductie omhoog
-> Bijwerkingen -> Verlengde QT-interval
Hoe komt oxytocine vrij en wat is het effect?
- Komt vrij bij zien/horen/voelen van het kind
- Hypofyse achterkwab
- Geeft toeschietreflex, zorgt dat ducti de melk naar buiten drijven
- Psychisch effect -> Binding ‘Love hormone’
Zijn er nadelen van borstvoeding?
Zelden
Wat zijn de sociale bezwaren van borstvoeding?
Schaamte of ongemak
Na 3 maanden moeite met combinatie van werk
Wat zijn maternale complicaties van borstvoeding?
- Tepelkloven
- Verstoppingen
- Mastitis/abcedering
Oorzaak -> Verkeerde borstvoedingstechniek
Advies -> Ontlasten, dus doorgaan met borstvoeding
Een complicatie van borstvoeding is stille ondervoeding. Wat is stille ondervoeding?
Bij stille ondervoeding ontstaat er een vicieuze cirkel: Kind gaat minder drinken -> Minder energie -> Nog minder drinken
Kan opgelost worden door:
- Te kolven
- Bijvoeden
- Lactatiekundige begeleiding essentieel
Wat zijn infectieuze contra-indicaties voor borstvoeding?
Zeer zeldzaam (!)
- Borstlesies met TBC, varicella, HSV
- HIV met virale load (In tegenstelling tot derde wereldlanden)
- HTLV
- Haemorrh. koortsen (Marburg, Ebola)
- COVID-19 vaccins lijken veilig tijdens lactatie
- COVID-19 is (juist) geen contra-indicatie voor borstvoeding, want het beschermt juist door de doorgifte van IgA
Wat zijn andere contra-indicaties van borstvoeding?
- Enkele psychofarmaca (Zoals lithium) en antidepressiva
- Chemotherapeutica
- Harddrugs en methadon >20 mg/dag
- Overmatig alcoholgebruik
Medicatie is vaak ten onrechte reden voor staken. Intra-uterien is placenta vaak spiegel moeder, maat tijdens lactatie is borstklier en maag-darmkanaal van de moeder anders dan het kind
Wat is het aspecifieke afweer?
- Complement systeem
- Chemotactische factoren
- Hormonen en groeifactoren
- Antivirale factoren
Wat zijn de cardiovasculaire voordelen van het krijgen van moedermelk?
- Minder obesitas (Hoe langer of exclusiviteit, hoe beter het effect)
- Minder bloeddruk
- Retinavaten verbeteren
- Insuline ongevoeligheid verminderd, minder kans op Verstoring van gucose of DM type II
- Lipiden profiel is gunstiger
- Carotis intima media dikte is normaal
