8.4 Pediatrische klinische farmacologie Flashcards
Op basis van welke 2 dingen wordt medicatie voor kinderen gedoseerd?
- Gewicht
- Lichaamsoppervlakte
Hoe gaat rationeel doseren?
Op basis van farmacokinetiek (Wat doet het lichaam met het geneesmiddel) en farmacodynamiek (Wat doet het geneesmiddel met het lichaam)
Dosis is even belangrijk als keuze van het geneesmiddel
Wat is farmacokinetiek?
Wat doet het lichaam met het geneesmiddel:
- Absorptie (Onvoorspelbaar en variabel)
- Distributie (Vet/water verdeling, eiwitbinding)
- Metabolisme (Eerste maanden CYP enzymen onvolledig, levermetabolisme hoger op kinderleeftijd)
- Eliminatie (Nieren eerste maanden lagere nierfunctie)
Wat is farmacodynamiek?
Wat doet het geneesmiddel met het lichaam?
- Concentratie-effect
- Zowel therapeutische als toxisch
Geneesmiddelenmetabolisme kan verdeeld worden in een aantal fases. Welke fases zijn dat?
- Absorptie
- Verdeling
- Metabolisme: Fase I, Fase II
- Uitscheiding
- Genetische verschillen
- Invloed van ziekte
Wat is absorptie?
Absorptie bepaald de biologische beschikbaarheid/geabsorbeerde fractie. Dit bepaalt de hoeveelheid geneesmiddel die er uiteindelijk in het lichaam komt
Waar is absorptie van afhankelijk?
Absorptiesnelheid:
- Meestal via passieve diffusie
- Opname met name door het duodenum
Geneesmiddelenkarakteristieken:
- pKa (Dissociatie zwak zuur/base)
- Oplossing waarin geneesmiddel in zit
- Disintegratie en dissolutie van vaste vorm (Hoe lang het duurt om werkzame stof uit tablet aan te bieden aan de darmwand)
Wat zijn veranderingen in de absorptie met name neonataal tot vroeg van het kind en welke dingen in de absorptie bij neonaten is anders?
- Zuurgraad
- Enzymactiviteit
- Darm
- First-pass uptake
Hoe is de zuurgraad anders bij neonaten?
Tot leeftijd van 12 dagen is de pH in de maag hoger. Productie van HCL en pepsine is lager en van gastrine hoger.
pH beïnvloedt de absorptie van bijvoorbeeld orale penicillinen door hogere pH bereiken neonaten hogere penicilline concentraties. Medicatie moet dus aan de hand van de pH van de maag worden gedoseerd.
Zuurlabiele medicatie worden verhoogde opgenomen (Penicilline, erythromycine). Zwakke organische zuren worden verminderd opgenomen (Fenobarbital, fenytoine)
Hoe is de maagpassage anders bij neonaten?
Bij neonaten is de maagpassage vertraagd (Tot een leeftijd 6-8 maanden) en dus vertraagde absorptie
Opname van slecht in water oplosbare medicatie is minder (Fentyoine, carbamazepine)
Hoe is de darmpassage anders bij neonaten en peuters?
Bij neonaten is de darmpassage vertraagd (Minder peristaltiek/motiliteit)
Bij een peuter is de darmpassage versneld
Hoe is de enzymactiviteit anders bij neonaten?
Enzym CYP450 in de darm zorgt voor lagere spiegels van de werkzame stof. Neonaten hebben weinig enzymactiviteit en dus hogere spiegels
Hoe zijn de efflux transporters anders bij neonaten?
Efflux transporters (P-glycoproteïne) transporteren een middel naar het darmlumen waardoor het niet beschikbaar komt in de circulatie. Deze transporters nemen pas na de geboorte toe
Hoe werkt rectale absorptie en wat zijn de nadelen?
Absorptie vindt dan plaats via hemorrhoidale venen -> Geen first pas uptake
Nadeel:
- Incomplete resorptie
- Wisselende resorptie
- Verlies via feces
Meest gebruikt voor:
- Paracetamol
- Benzodiazepines
Waardoor is de biologische beschikbaarheid bij kinderen verhoogd?
- Zuurgraad (Zuur labiel)
- Normale maagontlediging (>6-8 maanden)
- Oplossing in vloeistof
- Oppervlakte duodenum/bodymass
- Efflux transporters minder
- CYP enzymen minder
