Week 14 HC 3 Het neurotisch syndroom en glomerulaire aandoeningen Flashcards
Wat zijn 6 klinische presentatie van glomerulonefritis?
- Microscopische hematurie
- Macroscopische hematurie
- Nefrotisch syndroom
- Nefritisch syndroom
- Rapidly progressive glomerulonefritis
- Chronische glomerulonefritis
Wat is het nefrotisch syndroom?
- De glomerulaire filtratie barrière lekking
- Zorgt voor proteïnurie
Hoe is de glomerulaire filtratie barrière opgebouwd?
Tussen de voetjes van de podocyten vindt grootteselectiviteit plaats. Kleine partikels kunnen hier doorheen, grote niet.
De basaalmembraan is een grote kluwen van door elkaar gewikkelde collageen en elastines die zorgen voor de stevigheid van de barrière.
De endotheelcellen zijn bezet met negatief geladen glycoproteïne die filteren op lading.
De glomerulaire filtratie barrière zit op het niveau van de filtratie slit tussen de voetjes van de podocyten en dus niet op het niveau van de glomerulaire basaalmembraan.
Tussen de tenen van podocyten zijn eiwitten aanwezig: nefrine. De gaten tussen de nefrine-eiwitten bepalen de grootteselectiviteit.
Als deze niet goed functioneert dan wordt de aniongap hoger omdat er meer negatieve deeltjes worden doorgelaten
Hoe verloopt de reabsorptie van eiwitten?
Een eiwit dat de filtratie passeert, wordt hoogstwaarschijnlijk geresorbeerd door de proximale tumulus. Vrijwel alle eiwit wordt geresorbeerd door de proximale tubulus.
De maximale reabsorptiecapaciteit van de proximale tubulus is ongeveer 2-3 gram per 24 uur.
Wat kunnen de 2 mogelijke oorzaken zijn bij proteïnurie?
- Proximale tubulus is kapot (< 3,5 gram kan het hieraan liggen of aan de andere)
- Glomerulaire lek (> 3,5 gram eiwit zeker)
Wat is kenmerkend aan een patiënt met het nefrotisch syndroom?
Met enkeloedeem. Dit wijst op een toename van het extracellulair volume (en volumebalans is natriumbalans). Dus een toename van de natriumbalans.
Als je veel eiwitten filtreert, stromen ze tot in de verzamelbuis. De ENaC in de membraan van de verzamelbuis worden kapot geknipt, waardoor de ENaC-kanalen vast komen te zitten in het tubulusmembraan. Als de ENaC vast zit in het membraan, kan natrium altijd naar binnen stromen en krijg je natriumretentie
Wat is een nefritisch syndroom?
Een symptomencomplex veroorzaakt door een of meerdere ziektes. Het symptomencomplex bestaat uit:
- Proteïnurie > 3,5 gram per dag
- Hypalbuminemie
- Oedeem
- Hyperlipaemie
Hoeft niet allemaal aanwezig te zijn!
Hoe reken je de proteïnurie per dag uit?
Altijd omrekenen naar 10 mmol creatinine per dag. Als deze meer is dan 3,5 gram per dag, is er sprake van proteïnurie.
Wat is het verschil tussen het nefrotisch en nefritisch syndroom?
- Nefrotisch: rustiger beloop, meer eiwit in de urine maar de nierfunctie blijft redelijk constant
- Nefritisch: snellere achteruitgang van de nierfunctie, minder proteïnurie, ‘actief sediment’: rode bloedcellen, witte bloedcellen, gemengde cilinders in de urine
Wat is minimal change nefropathie/desease (MCD)?
- Met lichtmicroscopie is geen verschil waarneembaar tussen een gezonde glomerulus.
- Bij elektronenmicroscopie simplificatie van de podocyten
- Patient kan wel 15-20 gram eiwit per dag uitplassen.
- Wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een positief geladen cytokine wat op de negatief geladen glycoproteïne is gaan zitten als gevolg van een veranderde immunologische balans na bijvoorbeeld een virusinfectie
- Selectieve proteïnurie door verlies van ladingsselectiviteit
- Vooral oorzaak bij kinderen (80%)
Wat is de prognose bij minimal change nefropathie (MCD)
- Goede prognose wat betreft de afname van de nierfunctie
- Sommige mensen hebben last van terugkerend nefrotisch syndroom en hebben meerdere keren per jaar prednison nodig
- Geen fijn middel omdat deze bijwerkingen hebben zoals, remming van de seksuele ontwikkeling en het sluiten van de groeischijven waardoor groei wordt geremd
Wat is focale segmentale glomerulosclerose (FSGS)?
- Focaal betekent dat de sclerose in sommige delen van de nier niet en in sommige delen wel voorkomt.
- Segmentaal betekent dat maar een deel van de glomerulus is aangetast
- Hierdoor kan contact zijn ontstaan tussen capillairlissen en de ruimte van bouwman. Hier vindt geen functie meer plaats
- Kan gezien worden door het verkeerd nemen van een biopt
- Kan primair (idiopatisch) of secundair aan een andere aandoening voorkomen (bijvoorbeeld door hoge filtratiedruk)
- Kan veroorzaakt worden door een genetische afwijking (in collageen 4A –> podocytdisfunctie –> FSGS)
- Diagnose soms gemist door vocaal voorkomen
Wat is de prognose bij vocale segmentale glomerulosclerose (FSGS)?
- Diagnose is veel slechter dan bij minimal change nefropathie
- Kan nierinsufficient worden
- Eventueel dialyse of transplantatie
Wat is membraneuze glomerulopathie?
- Podocyten bevatten eiwitten waartegen afweerstoffen gemaakt kunnen worden
- Tegen een van de eiwitten op de voet van de podocyt worden antistoffen gemaakt (IgG)
- Immunoglobulines schakelen als ze in contact komen met het ‘antigeen’ complementen in
- De complementen boren gaatjes in het celmembraan
- Hier slaan eiwitten neer in/onder de basaalmembraan wat zorgt voor immuundeposities
- Omdat het basaalmembraan kapot gaat, worden er eiwitten uitgeplast
- Bekende oorzaak zijn antistoffen tegen de PLA2-receptor
Zit aan de onderkant van de podocyt
70-80% geeft antistoffen circuleren in het bloed
Langzame achteruitgang van de nierfunctie
Met zilverkleuring zijn immuundeposities en beschadigde podocyten te zien - Voornaamste oorzaak bij volwassenen
- Aselectieve proteïnurie
- Sterk wisselend beloop
- Autoimmuunziekte anti-PLA2R
- Ongeveer 20% wordt uiteindelijk nierinsufficient
- Komt secundair voor bij een groot aantal aandoeningen waaronder maligniteiten
Hoe verloopt de behandeling van het nefrotisch syndroom?
Sterk afhankelijk van het onderliggende ziektebeeld. In het algemeen worden er afweerremmende geneesmiddelen gebruikt:
- Prednison
- Cyclofosfamide
- Azathioprine
- Cyclosporine
- Rituximab
Patienten met een secundair nefrotisch syndroom geef je een niet specifieke behandeling gericht op vermindering van proteïnurie dus remmen van de filtratiedruk:
- ACE-remmers
- NSAID’s
