WC dyspnoe en hoesten

Question 1

Dyspneu

Answer 1

Subjectieve verklaring van abnormale en onprettige gewaarwording van ademhaling. Vaak klachten van benauwdheid, kortademig of ademnood. Het is niet per definitie gerelateerd aan de saturatie of aan ademhalingsfrequentie.

Question 2

Differentiaal diagnose van dyspneu

Answer 2

• Pulmonaal
• Cardiaal
• Verminderde ademexcursies
• Overig

Question 3

Wat kunnen pulmonale oorzaken zijn van dyspneu

Answer 3

• Obstructie luchtwegen: hogere luchtwegen (epiglottis, laryngitis subglottica), lagere luchtwegen (corpus alienum, COPD, bronchitis) en obstructie anders (allergie, amligniteit…)
• Restrictie
• Longparenchym: longoedeem, pneumonie, maligniteit, longfibrose, emfyseem
• Longvaten: embolie, pulmonale hypertensie
• Pleura: pneumothorax, pleuritis, pleura-effusie

Question 4

Wat kunnen de cardiale oorzaken van dyspneu zijn

Answer 4

Myocardinfarct, hartritmestoornissen, kleplijden, harttamponade, aortadissectie, pericarditis, cardiomyopathie en decompensatio cordis

Question 5

Wat kunnen verminderde ademexcursies oorzaken van dyspneu zijn

Answer 5

Zwangerschap, skeletafwijkingen, pijn, distensie abdomen (obesitas, ileus, ascites en vergrootte lever/milt) en huidafwijkingen

Question 6

Wat zijn overige oorzaken van dyspneu

Answer 6

• Zenuwstelsel: neuromusculaire aandoeningen, stoornissen ademhalingscentrum, slaapapneu en psychotrope medicatie
• Zuurstoftransportstoornis: anemie en koolmonoxide-intoxicatie
• Psychiatrie: hyperventilatie
• Endocrien: diabetische ketoacidose
• Drugs en/of alcoholonttrekking

Question 7

Waarop let je bij lichamelijk onderzoek van een patiënt die komt met dyspneu klachten

Answer 7

Hoe oogt de patiënt? Dyspnoe in rust? Of bij inspanning? Hulpademhalingsspieren? Ademfrequentie, saturatie, percussie, auscultatie, tekenen HF en tekenen infectie, temperatuur

Question 8

Wat houdt de ABCDE in

Answer 8

• Airway: is ademweg vrij? CWK bedreigd?
• Breathing: ademhalingsfrequentie? Trachea in midline? Saturatie? Symmetrische thoraxexcursies? Hulpademhalingsspieren? En longen beluisteren
• Circulation: pols? Bloeddruk? CVD? Harttonen? Perifeer oedeem?
• Disability: AVPU en EMV score en pupilreacties (PEARRL)
• Exposure/examination: temperatuur, glucosespiege, cyanose, huid/trombose, en wonden

Question 9

Diagnostiek die door internist moet worden ingezet bij acute dyspnoe

Answer 9

• Laboratoriumonderzoek: D-dimeer, bloedgas, CRP, pH, bicarbonaat, troponine, ASAT of Ck
• Kweken: bloed, sputum, urine
• Sneltest: pneumokokken, legionella, Covid, respiratoire virussen
• ECG
• Beeldvorming: X-thorax, CTA op indicatie

Question 10

Alarmsignalen

Answer 10

Koorts/koude rillingen, pijn vastzittend aan ademhaling, hemoptoë, gewichtstoename of afname, nycturie/perifeer oedeem, ernstig dyspneu, duizelig/verward/suf, hartkloppingen, dalende bloeddruk, medicatie en trauma

Question 11

Specifieke infecties pneumonie

Answer 11

Geografische infecties (resistente pneumokokken), recent bezoek aan plaatsen met veel (stilstaand, warm) water, viraal, MERS-CoV, MRSA, contact met dieren en immuundeficiëntie

Question 12

Ernst pneumonie bepalen via AMBU-65 score

Answer 12

• Ademhalingsfrequentie >30/min
• Mentaal veranderde toestand
• Bloeddruk: systolisch <90mmHg en/of diastolisch<60mmHg
• Ureum>7mmol/L
• Leeftijd>65jr.
• Voor elk item 1 punt, als 3 of meerernstige pneumonie. Ook hogere kans overlijden

Question 13

Hospital en community acquired pneumonie (HAP en CAP)

Answer 13

CAP als na 48hr na verblijf in ziekenhuis ontstaat, vaak gramnegatieve verwekkers als Klebsiella en E. coli. Mortaliteit HAP is groter dan CAP, die vaak veroorzaakt door pneumokokken

Question 14

Beleid pneumonie

Answer 14

Amoxiciliine/clavulaanzuur (augmentin). Als verdenking legionella dan macrolide toevoegen aan behandeling.

Question 15

YEARS-score bij verdenking longembolie, 3 items

Answer 15

Is er hemoptoë? Zijn tekenen van DVT? En is longembolie meest waarschijnlijke diagnose?

Question 16

D-dimeer

Answer 16

Afbraakproduct van fibrine. Ook verhoogd bij maligniteiten, zwangerschap en infecties. Erg aspecifiek

Question 17

Wat gebeurd er bij ernstige pneumonie bijv. als patiënt hemodynamisch instabiel is

Answer 17

Trombolyse. Met sterke antistollingsmiddelen om trombose zsm. op te lossen. Wel risico op andere bloedingen en soms levenslang antistolling gebruiken

Question 18

Oorzaken die voor een verhoogd troponine zorgen

Answer 18

• Cardiale ischemie: schade aan cellen hartspier
• Niet-ischemische hartziekte
• Longembolie
• COPD (18% heeft verhoogd troponine)
• Levercirrose
• Sepsis

Question 19

Ruiterembolie

Answer 19

Acute trombose in beide longen. Groot bloedstolsel sluit grote slagaders van beide longen af. Dan grote circulatiestilstand waardoor geen bloed kan worden rondgepompt. Kan leiden tot hartstilstand. Behandelen met trombolyse voor afbreken bloedprop.

Question 20

Dingen in casus die kunnen pleiten voor exacerbatie COPD en decompensatio cordis

Answer 20

• COPD exacerbatie: pufjes voldoende effect, T38,5, lang roken, regelmatig hoesten, piepend expirium en recente COPD opname.
• Decompensatio cordis: laatste 2h plots toegenomen en rechtop slapen. Verder: bdz. Basaal crepiteren, percussie bdz. Basaal gedempt, pols 110 irregulair, CVD licht verhoogd en bij percussie hart licht vergroot

Question 21

Waar denk je aan als je op X-thorax vergroot hart ziet

Answer 21

Decompensatio cordis, er is sprake van overvulling.

Question 22

Ambu-65 score

Answer 22

• Zegt iets over ernst van ziek zijn. Op basis hiervan kan antibioticabeleid worden bepaald en beter besluit nemen of thuis of ziekenhuis wordt behandeld.
• Gaat om: ademhalingsfrequentie>30/min
  Mentale toestand bij presentatie
  Bloeddruk systolisch <90mmHg en/of diastolisch<60mmHg
  ureum>7mmol/L
  leeftijd>65jr.