WC collaps Flashcards
Collaps
Een val zonder evidente oorzaak
Wegraking
Acuut kennelijk bewustzijnsverlies met duur <5min, met verlies van normale houdingscontrole en spontaan herstel van bewustzijn.
Syncope
Collaps maar oorzaak is beter bekend, er is cerebrale hypoperfusie. Kan eerste symptoom van longembolie zijn. Een op drie mensen krijgt in zijn leven een vasovagale syncope. Verschillende oorzaken als: cardiale problemen, psychogeen, epilepsie, orthostatische hypotensie, medicatiegebruik en vasovagale reactie. Grootste deel oorzaken is onbekend. Cardiaal en neurologisch zijn meest ernstig
Waar wordt bij collaps opgelet
ABCDE, en dan bij D op de pupillen. Bij opiaatintoxicatie zijn ze klein en bij cocaïnegebruik juist groot. Verschil in grootte en L,R reactie kan duiden op cerebraal probleem.
Ook letten op glucose, houding, aanwezigheid van trekkingen en tongbeet. Bij laterale tongbeet denk je meer aan syncope.
Incontinentie kan bij zowel syncope als insulten voorkomen. Bij syncope <10 trekkingen en bij epilepsie >20.
Wanneer is geen sprake van wegraking
Als geen bewusteloosheid, geen wegraking. Kan bijv. om val zonder bewusteloosheid gaan of veranderd bewustzijn zonder val.
Bij wegraking is sprake van spontaan herstel tot ong. 5min.
Wegraking onderverdelen in groepen
- Traumatisch: hersenschudding
- Niet-traumatisch: syncope, tonisch-clonisch insult, psychogene wegraking of zeldzame oorzaken
Aanwijzingen voor ritmestoornissen
Afwijkend ECG, veel PVC’s/PAC’s, LBTB (linker bundeltakblok), hartritmestoornis of myocardinfarct in VG, familiaire voorkomen plotse hartdood en tijdens inspanning of liggend optreden van collaps
Vasovagale syncope klinische kenmerken
- Autonome activatie (zweten, misselijk, bleek),
- Uitlokking door angst, pijn of lang staan,
- Warmte, drukte
- Familiair voorkomen
- Vaker bij vrouwen
- Voorkeursleeftijden 12-24jr en >60jr.
Cardiale syncope klinische kenmerken
- Wegraking tijdens fysieke inspanning
- Wegraking in liggende houding
- Cardiale VG
- ECG afwijkingen
- Plotselinge dood bij familieleden <40jr.
Anamnese bij wegraking
Houding en activiteit, prodromen (kon iemand het aanvoelen komen), bijkomende klachten (tongbeet, urine-incontinentie, misselijk) en frequentie
Orthostatische hypotensie
Daling van bloeddruk >20mmHg systolisch of >10mmHg diastolisch binnen 3min bij verandering van liggend naar staande houding
Oorzaken orthostatische hypotensie bij ouderen
Medicatie (antihypertensiva, antidepressiva, opiaten, alcohol…), autonoom falen, leeftijd, Parkinson, multipele systeematrofie, andere cardiovasculaire ziekten en niet geclassificeerd
Kenmerken orthostatische hypotensie
Grote variabiliteit over dagen, erg variabel gedurende tijd na gaan staan, vaak vroeg in ochtend, meerdere metingen nodig voor goede diagnose en slechte correlatie met symptomen.
Behandeling orthostatische hypotensie
Medicatie verlagen of veranderen, toename water- en zoutintake, hoofdeinde bed omhoog zetten, instructies geven dat iemand rustig moet opstaan, hoge elastische kousen en farmacologisch (fludrocortison, midodrine en NaCl tabletten)
Kenmerkend voor bewustzijnsverlies bij ouderen
Vaak amnesie voor bewustzijnsverlies (dus vaak weten ze niet meer dat ze buiten bewustzijn zijn geweest). En vaak zijn er geen anderen aanwezig. Syncope kan zich presenteren als val.
Vaak is er bij ouderen sprake van sinus caroticus hypersensitiviteit (achterhalen door carotismassage). 1/3e van niet verklaarde gevallen bij ouderen mogelijk hierdoor.
