delier

Question 1

Delier

Answer 1

Bij ouderen kan een infectie of operatie de homeostase veranderen en daardoor kunnen ouderen een delier ontwikkelen. Overeenkomstige symptomen met psychose en dementie. Doormaken van een delier geeft sterk verhoogde kans op dementie, cognitie achteruitgang, langere opname duur en hoge mortaliteit

Question 2

Verschillen tussen delier en dementie

Answer 2

Bij dementie is bewustzijn normaal, zelden hallucinaties en aandacht is meestal goed.

Question 3

Prodromale symptomen

Answer 3

Moeite met denken, slapeloosheid in nacht en suf overdag, illusies en levendige dromen of nachtmerries, korte corrigeerbare momenten van desoriëntatie, moeite met richten van aandacht, snel afgeleid en angst, rusteloosheid en geïrriteerdheid
Deze symptomen kunnen in 1-3dg overgaan in delier, daarbij moet je altijd opzoek naar onderliggende oorzaak

Question 4

Predisponerende factoren voor delier

Answer 4

Leeftijd>70jr, cognitieve stoornissen, visus- en gehoorstoornissen, stoornissen in activiteiten van dagelijks leven, alcohol en opiaatgebruik. Delier in familie anamnese is niet een predisponerende factor

Question 5

Uitlokkende factoren

Answer 5

Infectie/koorts, dehydratie, elektrolytstoornissen, polyfarmacie en (psycho)farmaca

Question 6

Delier volgens DSM-5

Answer 6

• Bewustzijnsstoornis met verminderd vermogen om aandacht vast te houden, leidt tot verandering in functioneren
• Stoornis ontwikkelt in korte tijd en fluctueert in verloop van de dag
• Verandering in cognitieve functies of ontwikkeling van waarnemingsstoornis
• Aanwijzingen dat stoornis veroorzaakt door de directe fysiologische consequenties van somatische aandoening/medicatiegebruik/intoxicatie/onttrekking

Question 7

3 vormen van delier

Answer 7

• Onrustige/hyperactieve vorm
• Apathische/hypoactieve vorm
• Gemengde vorm (meestal)

Question 8

Niet-medicamenteuze behandeling delier

Answer 8

Effectief communiceren, oriënterende hulpmiddelen (klok, kalender), bril en gehoorapparaat, stimuleer familieparticipatie, veilige zorgomgeving, evalueer fixatiemaatregelen en overweeg onderliggende dementie

Question 9

Medicamenteuze behandeling

Answer 9

• Eerste keus: haloperidol 1mg 3dd. Nooit geven bij mensen met ziekte van Parkinson!
• Overdag niet sederen om dag-nacht ritme te behouden

Question 10

Gevolgen delier

Answer 10

Langere opnameduur, achteruitgang cognitie, vaker uitplaatsing naar verpleeghuis en hogere mortaliteit