Vaatlijden Flashcards
Typische AAA
Patiënten hebben meestal geen klachten, vaak per toeval ontdekt. Als geruptureerd, dan wel klachten; plotse hevige rug/buikpijn met hypotensie als gevolg. Bloed kan door naar buik, dan snel bloedverlies. Indicatie voor spoedoperatie.
Wat doe je als verdenking AAA ruptuur?
4x V: vragen (radioloog, vaatchirurg, OK-team), voorzichtig vullen (2 infusen) en visualiseren (CT-a en echo).
Wat is normaal voor aorta en wanneer spreek je van aneurysma
Normaal is diameter <2cm en aneurysma >3cm of kaliberverschil >150%. Opereren als >5cm bij vrouwen en mannen >5,5cm. Ruptuurkans vergroot bij snelle groei, blijven roken en vrouw
Classificatie AAA naar vorm
- Sacculair: verslapping aan 1 kant
- Fusiforme: verslapping beide kanten
- False aneurysma: bloed door gemaakt gaatje in zijkant vat.
Onderliggend mechanisme AAA
Niet helemaal bekend, waarschijnlijk combi van: elastine probleem, vaatwand wordt dan zwak, hypertensie en zeker erfelijk component (onbekend wat)
Lokalisatie AAA
Suprarenaal (tot aan diafragma), pararenaal, juxtarenaal (net onder a. renalis) en infrarenaal (stukje verder onder arterie, dus nog bloed naar nieren).
De dissectie van AAA is op te delen in 2 classificaties; welke?
- DeBakey classificatie:
- Stanford classificatie: type A bevat aorta descendens voor cardiothoracale chirurgen. En type B voor vaatchirurgen
Diagnostiek voor AAA
- LO: Grey-Turner sign (ruptuur) en pulsatiele massa
- Echo, CTA (gouden standaard) en MRA
Behandeling AAA
- Conservatief (tot 5/5,5cm): echografisch vervolgen, management risicofactoren, trombocytenaggregatieremmers, statines en anti-hypertensiva.
- Chirurgie: snelle groei, >5/5,5cm, blebs aanwezig, geïsoleerde iliaca aneurysma en embolievorming.
Opties:
o Open repair: via buikincisie, ruptuur aorta opzoeken (infrarenaal is beste), buisprothese om aorta
o EVAR/endovasculair aneurysma repair: minimaal invasief, kortere opnameduur, vlot herstel, wel lange follow-up door risico op lekken. Stent via lies inbrengen
Complicaties: endoleak
Fontaine classificatie
- Asymptomatisch
- Claudicatio; 2A>200m lopen, 2B <200m lopen.
- Pijn in rust, vragen of wakker in de nacht en wat pt dan doet
- Gangreen/necrose, wonden genezen niet meer. Is samen met 3 indicatie voor invasieve therapie.
LO chronisch perifeer arterieel vaatlijden en AO
- Inspectie: kleur, wonden/necrose en trofische stoornissen. Palpatie: temperatuur, pulsaties en sensibiliteit en motoriek
- AO: gouden standaard is enkel-armindex, teendrukmeting, duplex en CTa.
Behandelen chronisch perifeer arterieel vaatlijden
- Conservatief Fontaine 1,2: secundaire preventie (risicofactoren: stoppen roken, glucose, voeding, antihypertensiva. Maar ook ascal/clopidogrel).
Of gesuperviseerde looptraining - Operatief (vanaf 2b): endovasculair (percutane transluminale angioplastiek + stent (+looptraining)), trombo-endarterectomie in lies, bypass of amputatie
Acute arteriële occlusie
Symptomen zijn 5 P’s: pulselessness, pain, paralysis (verlies motorische functie), pallor (bleek) en paresthesia (verlies sensoriek) (evt. polar/koudheid).
Acute pijn en neemt toe in ernst. Distaal meest uitgesproken, daar ischemie het ergste.
Oorzaken arteriële occlusie:
- Embolie: stolsel elders in lichaam gevorm
- Arteriële trombose: op die plek verstopping gevormd
Diagnostiek bij arteriële occlusie
- LO: verwacht bleek en koud, geen pulsaties, acute voetpijn, niet bewegen. Vergelijk handen met voeten.
- AO: mogelijk afwezig doppler tonen, duplex-> occlusie. En op CTA: acute stop bij occlusie.
Rutherford classificatie
