Urologie Flashcards
Hematurie
Erytrocyten in urine, kan microscopisch (aantonen met dipstick of urinesediment) of macroscopisch (blote oog).
Veel voorkomende oorzaken: urolithiasis, UWI en maligniteiten
Begeleidende symptomen van bloed in de urine
Pijn (unilateraal: nier, bij mictie: cystitis), mictieproblemen (blaas, prostaat) en medicatie (anticoagulantia)
Wat doe je als AO als je denkt aan stenen zonder koorts
CT zonder contrast. Als er UWI met steen is dan doe je als behandeling antibiotica (infuus) en draineren en adequate pijnstilling.
Wanneer verwijs je patiënten met UWI verdenking naar uroloog?
Zwangeren, macroscopische hematurie, mannelijke patiënten, verdenking sepsis, na acute fase (bij recidiverende pyelonefriten). Of pyelonefritis met: nierstenen, andere tekenen weefselinvasie en geen verbetering met antibiotica <48h.
Urolithiasis/nierstenen
Stenen in urinewegen kunnen in nier, ureter en blaas voorkomen. Nier vaak asymptomatisch, pas klachten als stenen verplaatsen en obstructie veroorzaken. Dan koliekpijn. Klachten hangen af van grootte en lokalisatie. Kan beschadiging of bloeding geven.
Bij verdenking op steen, wanneer verwijs je door naar uroloog?
Zwanger, koorts (>38,5), geen reactie pijnstilling, nierinsufficiëntie, bekende mononier en dilatatie op echo.
HA patiënt met koliek behandelen
Vaak vanzelf uitplassen, urine zeven: denk aan stenanalyse. Pijnmedicatie: diclofenac, naproxen, paracetamol en morfine. Tamsulosine. Als cave: scheurende pijn, macroscopische hematurie, buikpijn en nooit beeldvorming in verleden
Hoe kunnen ureterstenen worden behandeld
- Niets doen (als <1cm vaak vanzelf geloosd)
- ESWL: vergruizen met schokgolven, alleen als je ook op echo of BOZ ziet
- URS: scopie met paktang en vergruizen met laser
- PNL/percutane nefrolithotripsie: steen via huid verwijderen of vergruizen, voor grote nierstenen
- Laparoscopie
- Open chirurgie
Metabole oorzaken nierstenen
Hypercalciurie, hyperoxalurie, hypouricosurie en hypocitraaturie.
Belangrijk is: gevarieerd eten! Niet van iets te veel en genoeg drinken
Recidief niersteen voorkomen
Veel drinken (thee vermijden) en gezond eten (weinig dierlijk eiwit en zout), normale Ca-inname en metafyxatie bij uroloog of internist-nefroloog.
Wat doe je als UWI met nierstenen verdenking
In infectieuze fase is behandeling gecontra-indiceerd,. Antibiotische behandeling, nierafvloed optimaal houden en adequate pijnstilling.
Oorzaken hematurie per niveau vanuit waar het kan optreden
- Renaal: maligniteit, aandoeningen glomerulus en pyelonefritis
- Ureter: maligniteit, steen
- Blaas: maligniteit, cystitis
- Prostraat/urethra: BPH, prostaatcarcinoom
- Alle niveaus: trauma, infectie, anti-coagulantia
- Meest voorkomend: urolithiasis, UWI en maligniteit
2 vormen hematurie
Macroscopisch: met blote oog. Microscopisch: aantonen met dipstick of urinesediment
Onderzoeken die uroloog kan doen als pt. Komt met klachten van hematurie (doorverwezen)
Cytoscopie, urinecytologie en CT met contrast (CT-IVP; intraveneus pyelogram)
Blaaskanker behandelen
Adequaat stadiëren: beeldvorming, PA verkrijgen
MDO
Behandel: lokale controle, adjuvante lokale behandeling, cystectomie, neo-adjuvante chemo, chemoradiatie of palliatieve behandeling.