W8 HC.3 Supportive care bij hematologische maligniteiten Flashcards
Mogelijke bijwerkingen kankertherapie:
- Misselijkheid en braken
- Verminderde eetlust
- Moeheid
- Kaalheid (alopecia)
- Huidafwijkingen
- Lever/ nierfunctiestoornissen
- Beenmerg depressie
- Mucositis (slijmvliesschade)
- Bloeding
Gevolgen van beenmergdepressie (verminderde aanmaak van bloedcellen)?
Erytrocyten tekort: anemie
-> moeheid, bleek zien, POB (angineuze klachten), kortademig, hartkloppingen, klachten passend bij hartfalen, duizeligheid
Leucocyten tekort: leucopenie
-> verminderde weerstand; verhoogde kans op infecties (ook met micro-organismen die normaal niet veel kwaad kunnen)
Trombocyten tekort: trombopenie
-> verhoogde bloedingsneiging; spontane blauwe plekken (hematomen), bloedneus (epistaxis), tandvleesbloedingen, hevige menstruatie, puntbloedinkjes (petechieën)
Welke vormen van supportive care worden gebruikt voor het bestrijden van de gevolgen van beenmergdepressie na chemotherapie?
Bij anemie:
- Bloedtransfusie
- Erytropoëtine (EPO), FE, vitamines
Bij leucopenie:
- Granulocytentransfusie
- G-CSF
- SDD-profylaxe
Bij trombopenie:
- Trombocytentransfusie
- Trombopoetine (TPO)
Wanneer is er een indicatie voor een bloedtransfusie?
- Afhankelijk van tijd van ontstaan (acuut vs. chronisch)
- Afhankelijk van leeftijd/co-morbiditeit
- Altijd afhankelijk van klachten!!
HB waarden bij chronisch:
<25 jr = 4,0 mmol/L
25-50 jr = 4,5 mmol/L
50-70 jr = 5,0 mmol/L
>70 jr = 5,5 mmol/L
Bij acuut: zelf bedenken
Hoeveel stijgt het Hb per zakje bloed?
Per eenheid getransfundeerd erytrocytenconcentraat stijgt het Hb 0.5-0.7 mmol/L
Wanneer is er een indicatie voor een trombocytentransfusie?
- Afhankelijk van bloedplaatjes aantal
- Afhankelijk van evt. ingreep:
-> Profylaxe: trombocyten > 10x10^9/L
-> Ingreep: > 50x10^9/L en bij zeer groot risico: > 100x10^9/L - Afhankelijk van klachten!
Hoeveel stijgt het trombocytengehalte per eenheid trombocytenconcentraat?
Variabel, maar over het algemeen 30-50 x10^9/L per eenheid
(Bepaal het trombo aantal na transfusie om te zien of de stijging acceptabel is)
Wat heb je nodig om bloed te kunnen bestellen?
Anamnestische gegevens:
- Eerdere transfusie, zo ja: wanneer?
- Zwangerschap (rhesus)?
- Bekend met antistoffen?
Lab bepalingen:
- AB0-bloedgroep en rhesus D bloedgroep
- Screening op irregulaire antistoffen
Wat het gevolg van transfusie met AB0-incompatibel bloed?
Acuut hemolytische transfusie reactie, welke letaal (fataal) kan zijn.
Type&Screen strategie?
- Bekende AB0-Rh(D) bloedgroep
- Negatieve screening
- Niet bekend met antistoffen
- Geen (allo-)SCT patient (orgaanTx tot 3 mnd post TX)
- Geen neonaat
Risico’s supportive care?
- Hemolytische transfusiereactie (AB0 fout)
- Koorts reactie (door witte bloedcellen)
- Allergische reactie
- Overdracht ziekteverwekkers (bacterie, virus of prion = lichaamseigen afwijkende eiwitten die infecties kunnen veroorzaken)
- TRALI (Transfusion-Related Acute Lung Injury)
- IJzerstapeling (langere termijn, bij te veel bloedtransfusies)
Indicatie plasma infusie?
Tekort aan stollingsfactoren, bv door massaal bloedverlies, diffuus intravasale stolling, aangeboren tekort stollingsfactoren
Hypotensie is geen reden om plasma te geven!!