W13 HC.7 Euthanasie: de praktijk / de cijfers en het debat / dilemma's en knelpunten Flashcards
Waarom is er meer aandacht voor medische beslissingen rond het levenseinde?
- Vergrijzing
- Toename van niet-acute sterfte, mn door kanker (in NL jaarlijks ca. 170000 sterfgevallen, waarvan 2/3 niet-acuut)
- Meer behandelmogelijkheden
- Kosten van zorg
- Maatschappelijke factoren, nadruk op autonomie
- Casuïstiek
Medische beslissingen rond het levenseinde?
- Ziekenhuisopname
- Reanimeren of beademen
- Chemotherapie
- Kunstmatige toediening van vocht en/of voeding
- Antibiotica
- Intensieve symptoombestrijding
- Euthanasie of hulp bij zelfdoding
Definities euthanasie en hulp bij zelfdoding?
- Euthanasie = Levensbeëindiging door toediening van een middel op uitdrukkelijk verzoek vd patiënt
- Hulp bij zelfdoding = Het verschaffen van middelen om de patiënt in staat te stellen zelf het leven te beëindigen
Euthanasie/ hulp bij zelfdoding is NIET hetzelfde als:
- Stoppen met behandeling, niet-reanimeren
- Palliatieve sedatie
- Intensieve symptoombestrijding
Plaats van overlijden (sterfgevallenonderzoek)
- Ong. 1/3 thuis
- Ong. 1/3 ziekenhuis
- Ong. 1/3 verpleeghuis + hospice + elders
Melding en toetsing 2002-2021
- Ca. 75000 gevallen gemeld
- Ca. 100 ‘niet conform de zorgvuldheidseisen’ (=0,1%)
- Onzorgvuldigheden betreffen meestal: consultatie, uitvoering
- 2019-2020 is de eerste strafrechtelijke procedure geweest
Paar feiten euthanasie:
- Een euthanasieverzoek van een familielid van de patiënt is NIET wettelijk geldig.
- Een arts mag een euthanasieverzoek altijd weigeren, ook als aan de wettelijke eisen kan worden voldaan.
- Psychiatrische patiënten komen WEL in aanmerking voor euthanasie.
- Euthanasie is NIET toegestaan voor: ouderen die niet meer willen leven, terwijl zij nog helemaal gezond zijn.
- Juridisch: alleen bij lijden met een medische grondslag.
De wet over euthanasie:
1998: Toetsingscommissies
2002: Wet Toetsing Levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (Wtl)
Art. 293 Wetboek van Strafrecht is gewijzigd zodat euthanasie door arts onder voorwaarden niet meer strafbaar is.
-> Defenitie euthanasie: ‘het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene, op diens verzoek’
De zorgvuldigheidseisen van euthanasie:
De arts is overtuigd van:
- Vrijwillig en weloverwogen verzoek
- Uitzichtloos en ondraaglijk lijden
- De patiënt is voorgelicht (respect voor autonomie + informed consent)
- Geen redelijke andere oplossing
EN
- Heeft schriftelijk verslag van onafhankelijke arts tav bovenstaande
- Heeft medisch zorgvuldig uitgevoerd
Na de euthanasie (niet natuurlijke dood):
- Melden bij gemeentelijk lijkschouwer
- Overhandigen meldingsformulier, verslag van consulent en evt. overige stukken
- Gemeentelijk lijkschouwer stuurt deze aan de Regionale Toetsingscommissie Euthansie
Vrijwillig weloverwogen verzoek:
- Hoeft niet per se schriftelijk als patiënt wilsbekwaam is
- Schriftelijke verzoek kan mondeling vervangen:
Indien de patiënt (=/> 16jr) niet langer in staat is zijn wil te uiten, maar voordat hij in die staat geraakte tot een redelijke waardering van zijn belangen terzake in staat werd geacht, en een schriftelijke verklaring, inhoudende een verzoek om levensbeëindiging, heeft afgelegd, dan kan de arts aan dit verzoek gevolg geven. De zorgvuldigheidseisen, bedoeld in het eerste lid, zijn van overeenkomstige toepassing (Wtl art2.2).
Vrijwillig weloverwogen verzoek bij kinderen:
- 12-16jr: onder euthanasiewet toestemming kind en ouders.
- 16-17jr: toestemming patiënt en informeren ouders.
Uitzichtloos en ondraaglijk lijden:
- Ondraaglijk lijden=subjectief, maar moet ook invoelbaar zijn voor de arts.
- Arts moet zich verplaatsen in positie vd ander en vanuit diens perspectief kijken naar geschiedenis en levenservaring.
- Lijden is meer dan pijn/ andere somatische klachten, maar moet wel voortkomen uit ‘medisch classificeerbare aandoening’
- Lijden is existentieel: verlies van zin, onafhankelijkheid en waardigheid
- Beoordelen van lijden: kijk ook naar betekenis van klachten voor de patiënt
Geen redelijke andere oplossing:
Arts moet met patiënt tot overtuiging zijn gekomen dat voor de situatie geen redelijke andere oplossing was
- Dus geen behandelbare aandoening
- Weigering behandeling moet gemotiveerd zijn.
Consultatie onafhankelijke arts:
SCEN: Steun en Consultatie bij Euthanasie in NL.
-> SCEN arts is niet verplicht, kan ook een andere onafhankelijke arts.
Stappen medisch zorgvuldige uitvoering?
(Commissies volgen in principe de Standaard Euthanatica van de KNMP)
- Coma inductor
- Spierverslapper toedienen
!!!!!
