W12 HC.7 Forum stomazorg, begeleid stomapatiënten Flashcards
Welke vormen van IN VIVO (in het levende wezen) proefdier modellen zijn er?
- Proefdieren waarbij spontaan kanker ontstaat
-> Natuurlijke wijze: spontane prostaatkanker (vrijwel niet) - Proefdieren waarbij kanker geïnduceerd kan worden
-> Hormoon
-> Carcinogene stoffen
-> Transgene muizen: aan- en uitzetten van oncogenen, CRISP-Cas9 Ofwel genetisch gemodificeerde muismodellen (GEMs) - Proefdieren waarbij exogeen kanker getransplanteerd kan worden
-> Humane xenograft modellen: immuun-deficiente muizen
Voor- en nadelen PDX modellen (Patient-derived xenograft modellen)?
Voordelen:
- Fysiologische omgeving (micro-omgeving, doorbloeding)
- Puur menselijk TUMOR materiaal, geen contaminatie met normaal weefsel
- Oneindige bron van tumorweefsel
- Manipulatie/behandeling van muizen
Nadelen:
- Vers tumormateriaal niet altijd eenvoudig te verkrijgen (bij uitgezaaide ziekte)
- Muis-achtergrond (farmacokinetiek, muis-stroma)
- Geen immuunsysteem
- Ethische aspecten
IN VITRO (in glas) modellen voor kanker?
- Cel-vrije modellen
-> In vitro transcriptie translatie systemen
-> Gezuiverde eiwitten - Primaire cel culturen
-> Cellen zullen na een bepaald aantal delingen stoppen met groeien - Geïmmortaliseerde cellen uit normaal weefsel en kanker
-> 2D celllijnen
-> 3D spheroids/organoids - Computer modellen (in silico ‘computer simulatie’)
-> Voorspellende modellen (programma’s) voor ontwerpen medicijnen
-> Modellen die gedrag van eiwitten of kankercellen voorspellen
Voor- en nadelen IN VITRO systemen?
Voordelen:
- Gemakkelijk in gebruik: standaardisatie, opschalen
- Puur menselijk TUMOR materiaal, geen contaminatie met normaal weefsel
- Oneindige bron van tumorweefsel
- Eenvoudige manipulatie/behandeling
- Organ-on-chip systemen (verhogen complexiteit)
Nadelen:
- Vers tumormateriaal niet altijd eenvoudig te verkrijgen (bij uitgezaaide ziekte)
- Verlies van heterogeniteit (vooral bij klonale cellijnen afkomstig van 1 cel)
- Niet-fysiologische omgeving
Complexe patient-based modellen:
- Primaire (biopten) tumor kweken
- Weefselplakjes (tissue slice technology)
- Organ-on-chip microfluidics modellen
Behandeling van uitgezaaid prostaatkanker?
ADT (androgeen depletie therapie)
Organs-on-chip!!