PD 1.6 De patiënt met een CVA Flashcards
45 jaar oud, zondagochtend opgenomen. Het begon zaterdagochtend, zwarte vlekken in het gezichtsveld die aanhoudend waren, was in 1 oog aanwezig (werd erger bij licht in het oog of bij bewegen). Als ze het rechteroog dichthield kon ze wel goed zien met links. Toen naar de HAP geweest –> doorverwezen naar het oogziekenhuis –> toen naar het Franciscus gasthuis. Toen ging ze naar huis: toen heeft ze thuis overgegeven. ’s Morgens wakker omdat ze naar het toilet moest, toen kon ze de bed niet uit. Ze is toen uit bed gevallen. Heeft man 112 gebeld omdat ze niet goed aanspreekbaar was: de woorden waren onduidelijk te verstaan. Het linkerbeen deed het niet. Heel de linker lichaamshelft deed het niet.
Ooit eerder bij de neuroloog geweest: tintelingen aan de linkerkant. En een spot in het oog. Dit was in 2014. Toen werd de diagnose migraine met aura gesteld.
Linkerkant mond blijft achter. De ogen sluiten goed. Linkerkant gezicht voelt dover aan met het watje. Voelt alleen dat de rechterwang wordt aangeraakt met het watje. Kan de linkerarm niet bewegen. Tonus is links hoger. Reflex is levendiger links. Ook mist de sensibiliteit links.
Ze had een dwangstand van het hoofd en ogen naar rechts: meer aandacht naar de rechterkant van de wereld.
Waar lokaliseer je de uitval? En waar precies?
Centraal, rechter hemisfeer. Infarct rechter hemisfeer op basis van een occlusie a. cerebri media. Had een dissectie van de a. carotis interna rechts: binnenkant van de arterie laat los. Dus de bloedflow veranderd en dit kan leiden tot een embolie: dit schiet naar boven en kwam terecht in de a. cerebri media. Behandeld met een endovasculaire trombectomie. De vlekken kunnen zijn ontstaan door de dissectie: omdat er minder flow naar de eerste aftakking van de a. carotis interna, de a. ophthalmica, deze voorziet de retina van bloed.
Wat is een CVA?
Stoornis van de bloedvaten in of naar de hersenen
- Afsluiting bloedvat > herseninfarct (80%): hypodense laesie
- Openbarsten bloedvat > hersenbloeding (20%): hyperdense laesie
Wat zijn de kenmerken van een CVA?
- Herseninfarct (80%) of hersenbloeding (20%)
- > 40.000 nieuwe beroertes per jaar in NL
- Huisarts: 2-3 nieuwe patiënten per jaar
- Belangrijkste oorzaak van invaliditeit in westerse wereld
- Tweede oorzaak van mortaliteit
Wat zijn de symptomen van een beroerte?
- Acuut
- Onverwachts (geen prodromale verschijnselen)
- Focale functiestoornissen in hersenen of hersenstam: waarschijnlijk veroorzaakt door focale cerebrale ischemie of bloeding.
- en niet veroorzaakt door trauma, infectie, epilepsie.
Wat zijn de focale vs globale symptomen passend bij een CVA?
- Focaal (verschijnselen die we kunnen terugbrengen naar 1 gebied in de hersenen)
o Hemiparese
o Afasie
o Hemianopsie
o Dysartrie + diplopie (hersenstam)
o Ataxie - Globaal (dysfunctie van de hersenen in globale zin)
o Duizeligheid
o Zwart voor de ogen
o Verwardheid
o Bewusteloosheid
Tot waar lokaliseren we een herseninfarct meestal?
Meestal op grond van symptomen lokalisatie mogelijk in het stroomgebied van grote cerebrale arteriën
- cerebri media
- cerebri anterior
- cerebri posterior
- vertebralis / a. basilaris
Wat zijn de kenmerken van een CVA in de A. Cerebri media?
- Eenzijdige zwakte gelaat, arm > been
- Eenzijdige gevoelsstoornis
- Afasie
- Andere hogere cerebrale stoornis (b.v. rekenen)
- Hemianopsie
- Dysartrie
Het is het grootste stroomgebied van de hersenen.
Wat zijn de kenmerken van een CVA in de A. Cerebri anterior?
- Eenzijdige zwakte been»_space; arm, gelaat
- Eenzijdige gevoelsstoornis
- Gedragsstoornis (frontale cortex
- Desoriëntatie, apathie
- Dysartrie
Wat zijn de kenmerken van een CVA in de A. Cerebri posterior?
- Hemianopsie (de helft van de wereld ziet iemand niet goed) of kwadrantanopsie (stukje van het gezichtsveld ziet iemand niet goed)
- (Eenzijdige zwakte)
- (Eenzijdige gevoelsstoornis)
Wat zijn de kenmerken van een CVA in de a. vertebralis – A. basilaris?
Posterieure stroomgebied
- Cerebellum
o Coördinatiestoornis
o Dysartrie
o Draaiduizeligheid
- Hersenstam
o Dubbelzien
o Slikstoornis
o Ataxie
o Dysartrie, draaiduizeligheid, bilaterale zwakte
Wat zijn de oorzaken van hersenischemie?
- Intracraniële atherosclerose
o afsluiting groot bloedvat (corticaal infarct) (15%)
o afsluiting kleine lenticulostriaire, perforerende arterie (lacunair infarct) (25%) - Extracraniële atherosclerose
o embolie vanuit a. carotis of a. vertebralis (30%) - Cardiale embolie (15%)
o atriumfibrillatie, klepaandoening, recent myocardinfarct, persisterend foramen ovale - Overige (15%)
Wat zie je op dit plaatje?
Intracranieel, grote slagader (hyperdens artery sign: er zit een stolsel in)
Wat zie je op dit plaatje?
Intracranieel, lenticulostriair: heet ook wel lacunair infarct. Aftakking van een groot vat zit dicht. Kleiner gebied is maar aangedaan.
Wat zie je op dit plaatje?
Extracraniële carotisstenose: instabiele plaque die tot embolie vorming kan leiden.
Wat zijn de overige oorzaken van herseninfarcten?
- Hematologisch
o polycythemie
o trombocytemie
o maligniteit > diffuse intravasale stolling
o stollingsafwijking (anticardiolipine antistoffen, lupus) - Vasculitis
- Hemodynamische oorzaak, b.v. hartstilstand
- Dissectie
Wat gebeurt er bij een herseninfarct?
Na 1 minuut is het gebied wat getroffen wordt nog wel te redden (dit wordt doorbloed door andere slagaders). Dus wel disfunctie. Na 15 minuten komt een gebied wat niet meer te redden valt, dit wordt in de loop van de tijd veel groter. Dus snel behandeling starten.
Wat zijn de behandelopties bij CVA?
Het moet snel behandeld worden. Behandelopties:
- IV trombolyse
- Endovasculaire trombectomie
Wat is intraveneuze trombolyse?
Trombolyse bij het herseninfarct:
- Recombinant weefsel plasminogeen activator (rtPA): effectief als het binnen 4,5 uur gegeven kan worden
- Op elke 100 behandelde patiënten zullen er 10 minder overlijden of blijvend invalide worden
- In Nederland bereikt nu 75% van de patiënten op tijd het ziekenhuis
Wat is endovasculaire trombectomie?
- Is effectief als het binnen 6 uur toegepast kan worden: op elke 100 behandelde patiënten zullen er 20 minder overlijden of blijvend invalide worden
- Naar schatting komt een 20-30% van de acute patiënten in aanmerking
- Met een stent gaat de interventie radioloog naar het trombus en daarmee verwijderd hij die.
Wat zijn de kenmerken van wakker worden met een CVA?
- ‘Wake up strokes’
- Komt vaak voor
- Geen begintijd bekend –> alleen trombolyse of trombectomie bij geselecteerde patiënten
- Belangrijk: collaterale bloedvaten
CT perfusie scan: groen min roze: volume van de hersenen wat nog te redden is. Veel groen: dan is de kans op een bloeding groot. Dus dan doen we geen trombolyse.
