Nederlands - Les 21 + Canon (Beatrijs) Flashcards
1
Q
Wat is het principe vd recursiviteit?
A
Het principe waarbij je eenzelfde procedé een onbeperkt aantal keren na elkaar kunt toepassen en dus samenstellingen kunt maken.
bv hottentottententententoonstelling
2
Q
Wanneer kunnen er enkel nieuwe samenstellingen gemaakt worden?
A
enkel in open woordklassen
3
Q
Welke 2 soorten woordklassen heb je in het Nederlands?
A
open en gesloten
4
Q
Wat zijn open woordklassen?
A
- bevatten meestal inhoudswoorden en zijn dus uitbreidbaar
- er kunnen nieuwe woorden verzonnen worden
5
Q
Wat zijn voorbeelden van open woordklassen?
A
- zelfstandig naamwoord
- werkwoord
- bijvoeglijk naamwoord
bv. accordeon + file = accordeonfile, hybride + auto = hybrideauto
6
Q
Wat zijn gesloten woordklassen?
A
bevatten meestal functiewoorden en zijn dus niet-uitbreidbaar
7
Q
Wat zijn voorbeelden van gesloten woordklassen?
A
voorzetsels, voegwoorden en voornaamwoorden
8
Q
Welke 4 samenstellingstypes heb je?
A
- zn-types
- bn-types
- ww-type
- telwoord-type
9
Q
Welke samenstellingen horen er bij het zn-type?
A
- zn + zn: huisdier/vrijheidsstrijder (met verbindings-s)
- bn + zn: frisdrank
- ww-stam + zn: koopman
- bijwoord + zn: terugweg
10
Q
Welke samenstellingen horen er bij het bn-type?
A
- zn+bn: ijzersterk
- bijwoord+bn: aloud
- ww-stam+bn: druipnat
11
Q
Welke samenstellingen horen er bij het ww-type?
A
vz+infinitief: doorrijden
12
Q
Welke samenstellingen horen er bij het telwoord-type?
A
telwoord + telwoord: zeventien
13
Q
Wat is een morfeem of woorddeel?
A
de kleinste betekenisdragende eenheid in een taal.
14
Q
Welke 2 morfemen heb je?
A
- vrije
- gebonden
15
Q
Wat is een vrij morfeem?
A
- kan zelfstandig voorkomen
- deur, huis, …
16
Q
Wat is een gebonden morfeem?
A
- kan niet zelfstandig voorkomen, hoewel het wel een betekenis heeft
- -tje in deurtje (duidt aan dat de deur klein is)
17
Q
Wat zijn allomorfemen?
A
vormvarianten ve morfeem die een verschillende vorm hebben, maar toch eenzelfde betekenis oproepen
18
Q
Welke regels bestaan er voor allomorfe vormen?
A
distributieregels: ze duiden aan wanneer welk vormvariant moet gebruikt worden.
19
Q
Wanneer gebruik je het diminutiefsuffix -pje? (3)
A
woorden die eindigen op …
- -m voorafgegaan door een ongedekte klinker: riempje, bloempje, …
- -lm of -rm: filmpje, vormpje
- onbeklemtoonde combinatie -em of -um: modempje, museumpje
20
Q
Van welke distributie zijn de vormen van het diminutiefsuffic een vb?
A
complementaire distributie
-> bij elke stam kan id regel slechts 1 variant vh morfeem voorkomen (op uitzonderingen na)
21
Q
Van welke epiek is Beatrijs een voorbeeld?
A
van religieuze epiek
22
Q
Welke 3 dingen weizen erop dat Beatrijs een religieuze epiek is?
A
- mariamirakel
- marialegende
- exempel
23
Q
Wie was de auteur van Beatrijs?
A
anoniem (minstreel, sprookspreker)
24
Q
Wanneer werd Beatrijs geschreven?
A
rond 1350
25
In hoeveel handschriften is Beatrijs bewaard?
in 1
26
Op wat is Beatrijs gebaseerd?
Op een wijd verspreide legende
27
Wat is een exempel?
korte dramatische verhalen over goed en kwaad + over de gewone mensen die fouten maken (= vb-verhaal)
28
Waarom is Beatrijs een religieuze epiek?
Wil schoonheid + vermaak bieden, maar moet ook nuttig zijn
29
Wat is de Mariacultus?
De verering v Maria adhv liederen, poËzie, ...
30
p181!
!!
31
Wat is topoi?
de vaste onderwerpen/motieven in een proloog
32
Wat zijn de 4 topoi vd proloog v Beatrijs?
- inspanning: 'Ook al verdient de auteur er niets mee, toch schrijft hij' => stijging v welwillend publiek
- causa scribendi: '... om Maria te eren'
=> wil M eren door een wonder te beschrijven
- gebed, bijstand v God: 'Moge God mijn geest verlichten'
=>God moet helpen om hem aan de feiten te houden, de waarheid te vertellen en hoofd- en bijzaken v elkaar te scheiden
- bronvermelding, authenciteit: 'Ik moet me aan de houden die Gijsbrecht me eens toevertrouwde'
=> de auteur heeft het verhaal gehaald v Monnik Ghijsbrecht, die zelf het verhaal in boeken gelezen had
=> vergroot de geloofwaardigheid vh verhaal
33
Wie is Beatrijs in het verhaal?
- van adel
- mooi
- fijn v zeden (beschaafd id omgang) + vlijtige kosteres (+omschrijving v taken in kloosters
34
Wat zijn sprooksprekers?
dichters die rond trekken om oa hun verhalen te delen
35
Wat betekent eufemistisch gebruik van een verkleinwoord?
Dat je door er een verkleinwoord van te maken, je eigenlijk een fout woord gebruikt.
Bv. 'Die heeft een buikje van al dat bier.' -> buikje is in deze situatie niet kleiner dan een gewone buik.
36
Wat zijn de 4 onderdelen van de topoi en wat betekenen ze?
- causa scribendi, de reden waarom het verhaal geschreven wordt
- inspanning die het gekost heeft om het verhaal te schrijven
- bronvermelding die de waarachtigheid vd verhaalstof ondersteunt: men wenst geen oorspronkelijk werk, wel een werk met een onmiskenbare religieuze en maatschappelijke boodschap
- een gebed om hulp (eig de verchristelijking vh antieke oproepen vd muzen.)
37
In welke regel vindt je een goede beschrijving v Beatrijs?
regel (18-) 19
38
Wat is de getallensymboliek in de proloog van Beatrijs?
5 = Maria (05 = Mariamaand)
-> Maria beschrijven in 5 regels, gehistorieerde initiaal = V = romeinse 5
39
Wat is de kleurensymboliek in de proloog van Beatrijs?
blauw (?)
40
Over wat gaat het verhaal van Beatrijs?
Over ene conflict tussen verschillende vormen van liefde:
- lichamelijke, passionele liefde (jeugdliefde)
- liefde voor God
- moederliefde
=> Liefde voor God overwint uiteindelijk
41
Het verhaal van Beatrijs gaat over een conflict tussen verschillende vormen van liefde. Welke vorm wint er uiteindelijk?
de liefde voor God
42
Wat gebeurt er in het eerste deel van Beatrijs: onder de egelantier?
Beatrijs en de jongeman spreken af om samen te vluchten.
Hij bereidt zich goed voor met dure geschenken en wacht op haar op de afgesproken plek: onder de egelantier = rozenstruik
43
Wat is een egelantier?
een rozenstruik
44
Welke symboliek heb je in het eerste deel van Beatrijs: onder de egelantier?
- natuursymboliek (locus amoenus): de egelantier is een typische plaats vo een geheime liefde. Het is zo ook verbonden met de natuur en de lente.
- kleurensymboliek (rood en blauw): rood = passie en verlangen (aardse lusten), blauw = trouw en rust + verwijzing naar Maria
45
Waarover gaat het tweede deel van Beatrijs: de goede jaren?
de jongeman schenkt haar mooie kleren en neemt haar mee op een geheime reis, weg v haar vroegere kloosterleven.
Onderweg, in een bos, probeert hij haar te verleiden, maar zij wijst hem streng terecht en stelt dat liefde maar passend is in de juiste omstandigheden.
46
Welke symboliek heb je in het tweede deel van Beatrijs: de goede jaren?
- getallensymboliek (5(00),7):
5(00) = symbool vo rijkdom en materiële zekerheid waarmee de jongeman zijn zorgzaamheid benadruk.
7 = heilig getal + symbool vo 'een lange periode'
- plaatssymboliek:
bos symboliseert paradijselijke plek vol vreugde, vrijheid en verleiding (zingende vogels, bloeiende natuur) >< contrast met strikte kloosterleven.
Natureingang: bos, vogels fluiten, bloemen, groen veld etc + typische inleiding liefdesscènes (>< Beatrijs = hoofs, gaat niet op avances in)
47
Waarover gaat het derde deel van Beatrijs: de slechte jaren?
Na 7 goede en rijkelijke jaren is het geld op.
De man verlaat Beatrijs dan ook nog, waardoor ze samen met haar kinderen in grote ellende en armoede achterblijft. Uit wanhoop prostitueert B. zichzelf om haar kinderen te kunnen voeden, maar toch blijft ze trouw bidden tot Maria.
48
Welke symboliek heb je in het derde deel van Beatrijs: de slechte jaren?
- getallensymboliek:
7 = voltooiing; periode v voorspoed eindigt
7 = heilige getal en symbool vo 'een lange periode', niet letterlijk te nemen
- plaatssymboliek:
prostitueert zich op het veld = onveilig>< id stad veiliger, geen gezichtsverlies vo edelen id stad, eerder in verhaal: verontwaardigd over seks in veld
49
Waar gaat het vierde deel van Beatrijs over: gebed?
Beatrijs wilt haar verleden achter zich laten.
Ze bidt tot Maria om vergeving vo haar zonden. In haar gebeden verwijst ze naar een zekere Theophilus.
50
Wie is Theophilus in het vierde deel v Beatrijs: gebed?
priester die zijn ziel ad duivel verkocht, kreeg berouw en vroeg Maria om hulp
-> na boete: verlossen
51
Wat betekent de naam Theophilus?
komt van het Griekse 'Theophilos": vriend van God
52
Wat symboliseert Theophilus in het vierde deel v Beatrijs: gebed?
de relatie ve persoon met God
53
Waarover gaat het vijfde deel v Beatrijs: droom?
Beatrijs zwerft met haar kinderen rond en vindt onderdak bij een weduwe. Na drie visionen, waarin Maria haar terugroept, keert ze terug naar het klooster, waar alles nog intact is.
54
Welke symboliek heb je in het vierde deel van Beatrijs: droom?
getallensymboliek: 3 = heiligheid
-> B wacht 3 oproepen af om zeker te weten dat haar visioen goddelijk is en geen list vd duivel
55
Waarom laat Beatrijs haar kinderen achter in het vierde deel: droom?
Omdat ze erop vertrouwt dat Maria en God voor haar kinderen zullen zorgen. Haar spirituele roeping weegt zwaarder dan haar moederschap, waardoor ze hen achter laat.
+ ze weet dat ze ook in goede handen zijn bij de weduwe
56
Waarover gaat het zesde deel van Beatrijs: terugkeer klooster?
Beatrijs keert terug naar het klooster. Al die tijd (=14j) heeft Maria haar plaats ingenomen en haar taken vervuld zodat niemand iets merkte van Beatrijs' escapades.
57
Welke elementen komen er aan bod in het zesde deel van Beatrijs: terugkleer klooster? (2)
- mirakel: Maria nam 14j lang Beatrijs' plaats in zonder dat iemand het opmerkte
- moraal: berouw en vergeving als je tot Maria blijft bidden , dan kunnen je zonder vergeven worden.
58
Waarover gaat het laatste deel van Beatrijs: slot?
Beatrijs vraagt om vergiffenis aan een abt, die haar meteen vergeeft en haar verhaal preekt als een wonder v Maria.
De kinderen blijven bij de weduwe en worden nadien naar een ander klooster gebracht.
59
Wat is de toevoeging van het slot v Beatrijs? (2)
- belang vd biecht id middeleeuwen: door de biecht wordt ook de ziel v Beatrijs gered
- zonder biecht had het verhaal nooit doorverteld kunnen worden
60
Wat is het dubbel doel van deze religieuze epiek, Beatrijs?
- schoonheid en vermaak bieden
- 'nutscap': aanzetten tot godsdienstigheid (moraal)
61
Waarom is Beatrijs een marialegende?
Maria (heilige) speelt een belangrijke rol
62
Wat is een exempel bij de religieuze epiek en het verhaal Beatrijs?
Dichter maakt het herkenbaar vo adellijk publiek (identificatie!)
-> een gewone vrouw (geen heilige/Bijbelse figuur) komt in aanraking met God/Maria
63
Wat is het Mariamiral in het verhaal Beatrijs? (2)
- Maria neemt ongemerkt plaats Beatrijs in (= mirakel)
- Macht van Maria is groot id ogen vd ME -> Mariaverering/Mariacultus
64
Welke 3 elementen van symboliek komen vaak voor in middeleeuwse verhalen en werden daarom ook snel herkent door lezers?
- blauw = kleur hemel
wit = kleur reinheid
rood = kleur duivel
- 7 = heilig getal
3 = Heilige 3-eenheid
2 = duivel
- liefdestaferelen begonnen met een Natureingang: beschrijving vd natuur, bomen, zingende vogels, welriekende bloemen, ...
65
Wat is het woord dat ze gebruiken in Beatrijs voor een lieflijke plaats (Natureingang)?
locus amoenus
66
extra blad vo oef 1.2 en 3 uit boek!!
!!
