Kolokwium IV - metabolizm aminokwasów Flashcards
Jaka jest użyteczna forma amoniaku w organizmie człowieka?
NH4+
Jakie organizmy są w stanie przekształcać N2 do NH3?
tylko bakterie azotowe
Jakie bakterie przekształcają NH3 do NO2-?
Nitrosomonas
Jakie bakterie przekształcają NO2- do NO3-?
Nitrobacter
Które organizmy są w stanie przekształcać użyteczną formę amoniaku w aminokwasy i białka?
wszystkie organizmy
Jaką podstawową funkcję pełnią białka w diecie?
dostarczają aminokwasów do syntezy innych białek
Kiedy aminokwasy w organizmie ulegają katabolizmowi w stanie głodu czy po posiłku?
w obu przypadkach
Skąd pochodzą aminokwasy dostępne w puli aminokwasów organizmu?
- białka ustrojowe (ok. 400 g dziennie)
- białka diety (ok. 100 g dziennie)
- synteza aminokwasów endogennych
Do czego wykorzystywane są aminokwasy z puli aminokwasów organizmu?
- białka ustrojowe (ok. 400 g dziennie)
- katabolizm
- synteza związków zawierających azot
Jakie związki zawierające azot mogą być syntetyzowane z puli aminokwasów?
- porfiryny
- kreatyny
- puryny
- pirymidyny
- neurotransmitery
Czy aminokwasy mogą być wykorzystywane jako źródło energii?
tak
Jak dzielimy aminokwasy ze względu na rodzaj produktów, które mogą z nich powstać na drodze katabolizmu?
- ketogenne
- glukogenne
Jaki jest stosunek azotu otrzymywanego z dietą do azotu wydalanego z ustroju?
równoważny, bilans azotowy w przybliżeniu wynosi 0
Kiedy mówimy o dodatnim bilansie azotowym?
gdy więcej azotu jest zatrzymywane niż wydalane
W jakich okresach życia człowieka charakterystyczny jest dodatni bilans azotowy?
dzieciństwo i młodość
W wyniku nasilenia jakich procesów mamy do czynienia z dodatnim bilansem azotowym?
procesy wzrostowe i regeneracyjne tkanek (po urazach i chorobach)
Kiedy mówimy o ujemnym bilansie azotowym?
gdy więcej azotu jest wydalane niż pobierane
W jakich stanach organizmu mamy do czynienia z ujemnym bilansem azotowym?
niedożywienie i choroby wyniszczające (nowotwory, rozległe poparzenia)
Które aminokwasy są endogenne?
- alanina
- asparagina
- asparaginian
- cysteina
- glutamina
- glutaminian
- glicyna
- prolina
- seryna
- tyrozyna
Które aminokwasy są egzogenne?
- arginina
- histydyna
- izoleucyna
- leucyna
- lizyna
- metionina
- fenyloalanina
- treonina
- tryptofan
- walina
Który aminokwas egzogenny jest syntetyzowany w organizmie noworodków i dzieci, ale w ilości niewystarczającej?
arginina
Które aminokwasy są względnie endogenne?
cysteina i tyrozyna
Od obecności jakiego aminokwasu zależna jest synteza cysteiny?
od metioniny
Od obecności jakiego aminokwasu zależna jest synteza tyrozyny?
od fenyloalaniny
Czym jest kwashiorkor?
niedożywienie białkowe = choroba spowodowana niedoborem ilościowym lub/i jakościowym pożywienia (białko, witaminy, pierwiastki śladowe)
W jakim rejonie świata najczęściej występuje kwashiorkor?
dotyczy dzieci w ubogich krajach
Jakie są podstawowe systemy degradacyjne białek w komórkach eukariotycznych?
- szlak lizosomalny
- szlak pozalizosomalny
Czego wymaga szlak lizosomalny do prawidłowego działania?
kwaśnego środowiska
Czego wymaga szlak pozalizosomalny do prawidłowego działania?
ATP
Z jaką strukturą degradującą białka związany jest szlak pozalizosomalny?
z proteasomem
Gdzie w obrębie komórki funkcjonuje pozalizosomalny szlak degradacji białka?
- cytozol
- mitochondria
- siateczka endoplazmatyczna
- aparat Golgiego
- jądra komórkowe
- błony plazmatyczne
Jakie białka są degradowane na drodze szlaku lizosomalnego?
- zewnątrzkomórkowe dostające się do komórki na drodze endocytozy
- wewnątrzkomórkowe, gdy komórka jest poddana silnemu stresowi (np. podczas głodzenia)
Jakie białka są degradowane na drodze szlaku pozalizosomalnego?
- białka strukturalne i konstytutywne
- enzymy regulujące szlaki biosyntetyczne
- białka regulujące przebieg cyklu komórkowego
- czynniki transkrypcyjne
- białka kodowane przez onkogeny i geny supresorowe
- białka biorące udział w odpowiedzi immunologicznej
Co jest produktem deaminacji?
α-ketokawsy i amoniak
Co stanowi główny składnik kamieni nerkowych?
szczawian wapnia (70%)
Jaki enzym odpowiada za deaminację nieoksydacyjną aminokwasów?
dehydrataza serynowo-treoninowa
Jaki enzym odpowiada za deaminację oksydacyjną aminokwasów?
oksydazy D- i L-aminokwasów
Które aminokwasy nie mogą być substratami w reakcjach transaminacji?
lizyna, treonina, prolina i hydroksyprolina
Jaki enzym katalizuje przeniesienie grupy aminowej na pirogronian?
aminotransferaza alaninowa
Jaki enzym katalizuje przeniesienie grupy aminowej na szczawiooctan?
aminotransferaza asparaginowa
Jaki enzym katalizuje przeniesienie grupy aminowej na α-ketoglutaran?
aminotransferaza glutaminianowa
Co jest koenzymem wszystkich aminotransferaz?
fosforan pirydoksalu
Pochodną jakiej witaminy jest fosforan pirydoksalu?
B6
Jak nazywamy sumę reakcji deaminacji i transaminacji?
reakcja transdeaminacji
W jakiej części komórki zachodzi reakcja transaminacji?
w cytozolu
W jakiej części komórki zachodzi reakcja deaminacji?
w mitochondrium
Czy reakcja katalizowana przez dehydrogenazę glutaminianową jest odwracalna?
tak
Do czego w organizmie są wykorzystywane jony amonowe?
- synteza glutaminianu i innych aminokwasów
- synteza glutaminy i nukleotydów
- synteza mocznika
Jaki związek (nie jony amonowe) stanowi pulę nietoksycznego amoniaku w organizmie?
glutamina
W jaki sposób następuje regulacja katalitycznej aktywności syntetazy glutaminowej?
przez modyfikację kowalencyjną (adenylacja i deadenylacja)
Jaki enzym katalizuje reakcje adenylacji i deadenylacji syntetazy glutaminowej?
adenylotransferaza
W jaki sposób następuje rgulacja katalitycznej aktywności adenylotransferazy?
przez modyfikację kowalencyjną (urydylacja i deurydylacja)
Jaki enzym katalizuje reakcje urydylacji i deurydylacji adenylotransferazy?
urydylotransferaza
Co stanowi inhibitor allosteryczny urydylotransferazy?
glutamina
W jakim organie zachodzi cykl mocznikowy?
w wątrobie
Co aktywuje mitochondrialną syntetazę karbamoilofosforanu I?
N-actyloglutaminian
Jakim aminokwasem jest ornityna?
niebiałkowym
Jaki enzym trawiący białka działa w żołądku?
pepsyna
Jakie enzymy trawiące białka działają w jelicie cienkim?
trypsyna, chymotrypsyna, elastaza i karboksypeptydaza
Co powstaje w wyniku działania pepsyny na białka?
peptydy
W jakim miejscu aminopeptydazy hydrolizują wiązania peptydowe?
wiązanie peptydowe, powodujące odczepienie N-końcowych aminokwasów w łańcuchu
W jakim miejscu pepsyna hydrolizuje wiązania peptydowe?
wiązania peptydowe powstałe z udziałem grup aminowych aminokwasów aromatycznych i dikarboksylowych (Phe, Tyr, Glu, Asp)
W jakim miejscu trypsyna hydrolizuje wiązania peptydowe?
w miejscach, w których grupy karbonylowe należą do argininy albo lizyny
W jakim miejscu chymotrypsyna hydrolizuje wiązania peptydowe?
wiązania peptydowe po karboksylowej stronie aminokwasów zawierających aromatyczny łańcuch boczny oraz rozgałęziony alifatyczny łańcuch boczny (Phe, Tyr, Trp, Leu + Met)
W jakim miejscu elastaza hydrolizuje wiązania peptydowe?
wiązania peptydowe, w sąsiedztwie których znajdują się aminokwasy o małych łańcuchach bocznych (Ala, Gly, Ser)
W jakim miejscu karboksypeptydazy hydrolizują wiązania peptydowe?
wiązanie peptydowe, powodujące odczepienie C-końcowych aminokwasów w łańcuchu
Co powstaje w wyniku działania aminopeptydaz oraz di- i tripeptydaz?
peptydy → aminokwasy
Jaki przenośnik wodoru bierze udział w deaminacji oksydacyjnej D-aminokwasów?
FAD
Jaki przenośnik wodoru bierze udział w deaminacji oksydacyjnej L-aminokwasów?
FMN
Jaki przenośnik wodoru bierze udział w reakcji katalizowanej przez dehydrogenazę glutaminianową?
NAD+ / NADP+
Substratem dla reakcji katalizowanej przez dehydrogenazę glutaminianową jest glutamina czy glutaminian?
glutaminian
Jaki związek chemiczny ma skrót PLP?
fosforan pirydoksalu
W jaki sposób modyfikowana jest działalność dehydrogenazy glutaminianowej?
allosterycznie
Jak nazywa się enzym umożliwiający syntezę glutaminy z glutaminianu i jakie substraty poza glutaminianem konieczne są do zajścia reakcji?
syntetaza glutaminy; NH4+ i ATP
Która postać syntetazy glutaminy jest bardziej aktywna: adenylowana czy deadenylowana?
deadenylowana
W jaki sposób regulowana jest działalność syntetazy glutaminianowej?
kowalencyjnie i allosterycznie
Jakie związki chemiczne hamują allosterycznie działanie syntetazy glutaminowej?
- glicyna
- alanina
- histydyna
- tryptofan
- CTP
- AMP
- glukozamino-6-fosforan
- karbamoilofosforan
Gdzie działa karbamoilotransferaza ornitynowa?
w macierzy mitochondrialnej hepatocytów
Co stanowi substraty dla działania karbamoilotransferazy ornitynowej?
ornityna i karbamoilofosforan
Co powstaje w wyniku działania karbamoilotransferazy ornitynowej?
cytrulina + Pi
Jaki enzym umożliwia przekształcenie cytruliny do argininobursztynianu?
syntetaza argininobursztynianu
Czego wymaga synteteaza argininobursztynianu?
ATP i asparaginianu
Jaki enzym umożliwia przekształcenie argininobursztynianu do argininy?
liaza argininobursztynianowa
Co powstaje w wyniku działania liazy argininobursztynianowej?
fumaran i arginina
Jaki enzym umożliwia przekształcenie argininy do ornityny?
arginaza
Czego wymaga arginaza?
wody
Co powstaje w wyniku działania arginazy?
mocznik i ornityna
Ile wiązań wysokoenergetycznych jest wykorzystywanych do syntezy jednej cząsteczki mocznika?
4
Gdzie może zostać wykorzystany fumaran powstały w cyklu mocznikowym?
w cyklu Krebsa
Z czym wiąże się przekształcenie fumaranu do szczawiooctanu?
z powstaniem NADH z NAD+ używanego przez dehydrogenazę jabłczanową