Kolokwium III - metabolizm węglowodanów Flashcards

1
Q

Jaki ogólny wzór sumaryczny maja węglowodany?

A

(CH2O)n

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czym są monosacharydy?

A

węglowodany, które nie ulegają hydrolizie do form prostszych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Z względu na obecność jakich elementów budowy możemy podzielić monosacharydy?

A
  • ilość atomów węgla

- obecność grupy ketonowej lub aldehydowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jak dzielimy monosacharydy ze względu na ilość atomów węgla?

A
  • triozy (3C)
  • tetrozy (4C)
  • pentozy (5C)
  • heksozy (6C)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jak dzielimy monosacharydy ze względu na obecność grupy aldehydowej lub ketonowej?

A

ketozy i aldozy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Która forma węglowodanów jest uprzywilejowana termodynamicznie: łańcuchowa czy cykliczna?

A

cykliczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Poprzez reakcje których grup powstaje forma cykliczna węglowodanów?

A

grupa aldehydwa/ketonowa + grupa hydroksylowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jak nazywamy cykliczną formę monosacharydu?

A

hemiacetal lub hemiketal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jak nazywamy wzajemne przemiany formy α i β ?

A

mutarotacje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czym są epimery?

A

izomery różniące się konfiguracją przy jednym z atomów węgla innym niż anomeryczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Czym są disacahrydy?

A

węglowodany, które podczas hydrolizy rozpadają się na dwie cząsteczki identycznych lub różnych monosacharydów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Do czego prowadzi spożycie laktozy przy braku obecności laktazy?

A

do biegunek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Do czego prowadzi spożycie sacharozy bez obecności sacharazy?

A

do biegunek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Gdzie możemy znaleźć laktozę?

A

w mleku i czasem w moczu w czasie laktacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Gdzie możemy znaleźć sacharozę?

A

w cukrze trzcinowym i z buraków cukrowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co jest produktem trawienia celulozy?

A

celobioza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Co jest produktem hydrolizy skrobi?

A

maltoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jak wygląda pełna nazwa laktozy z uwzględnieniem monosacharydów z których jest zbudowana?

A

O-β-D-galaktopiranozylo-(1→4)-β-D-glukopiranoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jak wygląda pełna nazwa maltozy z uwzględnieniem monosacharydów z których jest zbudowana?

A

O-α-D-glukopiranozylo(1→4)-α-D-glukopiranoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jak wygląda pełna nazwa sacharozy z uwzględnieniem monosacharydów z których jest zbudowana?

A

O-β-D-fruktofuranozylo(2→1)-α-D-glukopiranozyd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jak wygląda pełna nazwa celobiozy z uwzględnieniem monosacharydów z których jest zbudowana?

A

O-β-D-glukopiranozylo(1→4)-β-D-glukopiranoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Czym są oligosacahrydy?

A

węglowodany, które podczas hydrolizy rozpadają się na 2-10 cząsteczek monosacharydów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Czym są polisacharydy?

A

węglowodany, które podczas hydrolizy rozpadają się na więcej niż 10 monosacharydów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jaką funkcję pełnią polisacharydy?

A

zapasową i strukturalną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Polimerem jakiego monosacharydu jest skrobia?

A

glukozy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Co wchodzi w skład skrobi i jaki procent jej struktury stanowią poszczególne składniki?

A

15-20% amyloza

80-85% amylopektyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Amyloza jest rozgałęziona czy nierozgałęziona?

A

nierozgałęziona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Co jest bardziej rozgałęzione amylopektyna czy glikogen?

A

glikogen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Skrobia jest materiałem zapasowym jakich organizmów>

A

roślinnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Co ile reszt cukrowych pojawia się wiązanie α(1→6) w cząsteczce skrobi?

A

24-30

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Polimerem jakiego monomeru jest glikogen?

A

glukozy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Co ile reszt cukrowych pojawia się wiązanie α(1→6) w cząsteczce glikogenu?

A

12-14

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Jakie enzymy w organizmie człowieka hydrolizują glikogen i skrobię?

A

α-amylaza ślinowa i α-amylaza trzustkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Jak dzielimy węglowodany ze względu na cechy związane z żywieniem?

A
  • przyswajalne = rozkładane do cukrów prostych w przewodzie pokarmowym
  • nieprzyswajalne = nie rozkładane do cukrów prostych w przewodzie pokarmowym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Które węglowodany są przyswajalne przez człowieka?

A
  • glukoza, fruktoza, mannoza, galaktoza
  • sacharoza, laktoza, maltoza
  • skrobia, glikogen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Czy węglowodany nieprzyswajalne są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka?

A

tak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Co to jest błonnik pokarmowy?

A

mieszanina substancji o charakterze polisacharydowym (celuloza, hemicelulozy, pektyny, gumy, śluzy) i niepolisacharydowym (ligniny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Jakie właściwości ma błonnik?

A
  • wiąże wodę (pęcznienie) → pobudza jelita do wydalania
  • błonnik rozpuszczalny (pektyny) zmniejsza wchłanianie węglowodanów (opóźnią wchłanianie glukozy po posiłku), cholesterolu pochodzącego z żywności i z uwalnianych do światła jelita kwasów żółciowych, metali ciężkich z przewodu pokarmowego, zmniejszając ryzyko ich kumulacji w organizmie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Jak nazywają się transportery glukozy z krwi do tkanek?

A

GLUT

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Co decyduje o szybkości transportu glukozy z krwi do tkanek?

A

ilość i rodzaj GLUT w błonie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Gdzie występuje GLUT-1?

A

erytrocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Gdzie występuje GLUT-2?

A

wątroba, nerki, jelita

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Gdzie występuje GLUT-3?

A

mózg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Gdzie występuje GLUT-4?

A

mięśnie i tkanka tłuszczowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

W jaki sposób insulina wpływa na wchłanianie glukozy do tkanki tłuszczowej i mięśni?

A

stymuluje wchłanianie glukozy poprzez zwiększanie ilości GLUT4 w błonie komórkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

W którą stronę GLUT2 transportuje glukozę przez błonę w komórkach wątrobowych?

A

w obydwie strony (do komórki i z komórki)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

W jaki sposób glukoza może być zatrzymana w komórce?

A

dzięki jej fosforylacji do G-6-P

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Dlaczego G-6-P jest zatrzymywany w komórce?

A

ufosforylowana glukoza nie może być transportowana przez błonę plazmatyczną (bo nie jest substratem dla przenośników glukozowych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Gdzie występuje heksokinaza?

A

w mięśniach i innych (no to wszystko jasne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Gdzie występuje glukokinaza?

A

w wątrobie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Jaką funkcję pełni gluko- i heksokinaza?

A

fosforylacja glukozy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Jakie Km charakteryzuje gluko- i heksokinazę?

A

glukokinaza: wysokie
heksokinaza: niskie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Jakie Vmax charakteryzuje gluko- i heksokinazę?

A

glukokinaza: wysokie
heksokinaza: niskie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Fosforylacja glukozy powoduje powstanie formy bardziej stabilnej czy destabilizuje jej strukturę?

A

destabilizacja

55
Q

Co stymuluje przemiany glukozy w wątrobie?

A

fruktoza

56
Q

W których tkankach organizmu człowieka zachodzi glikoliza?

A

we wszytskich

57
Q

Dla jakich tkanek glikoliza jest jedynym źródłem energii?

A

mózg, erytrocyty, plemniki, rdzeń nerki

58
Q

Glikoliza jest źródłem węgla syntezy jakich związków?

A

aminokwasów, kwasów tłuszczowych, nukleotydów i kofaktorów

59
Q

Jak sumarycznie wygląda proces glikolizy?

A

GLUKOZA + 2 ADP + 2 Pi + 2 NAD+ → 2 PIROGRONIAN + 2 ATP + 2 NADH + 2 H+ + 2 H2O

60
Q

Który etap glikolizy jest nieodwracalny?

A

powstanie pirogronianu z fosfoenolopirogronianu

61
Q

Dlaczego arsenin to trucizna?

A

rozprzęga utlenianie i fosforylację ADP (podczas glikolizy)

62
Q

Jaki wzór ma arsenin?

A

HAsO4 2-

63
Q

Czy glikoliza jest procesem spontanicznym?

A

yup

64
Q

Jakie zmiany w poziomie NAD+ powoduje glikoliza anaerobowa?

A

nie powoduje zmian NAD+

65
Q

Jedna cząsteczka glukozy, która ulega glikolizie beztlenowej dostarcza:

A
  • 2 ATP

* 2 mleczany (może być przekształcony w wątrobie ponownie do pirogronianu i do glukozy)

66
Q

Jedna cząsteczka glukozy, która ulega glikolizie tlenowej dostarcza:

A
  • 2 ATP
  • 2 NADH (3-5 ATP)
  • 2 pirogroniany (dalsze utlenianie do CO2 dostarcza 25 moliATP)
67
Q

Jakie kluczowe enzymy regulowane allosterycznie odpowiadają za regulację glikolizy?

A
  1. Heksokinaza (hexK)
  2. Fosfofruktokinaza-1 (PFK-1 / FFK-1)
  3. Kinaza pirogronianowa (PyrK / PK)
68
Q

Jakie substancje wpływają hamująco na heksokinazę?

A

glukozo-6-fosforan

69
Q

Jakie substancje wpływają hamująco na fruktofsfokinazę?

A
  • H+
  • ATP +
  • cytrynian
70
Q

Jakie substancje wpływają stymulująco na fruktofosfokinazę?

A

AMP i fruktozo-2-6-bisfosforan

71
Q

Jakie substancje wpływają hamująco na kinazę pirogronianową?

A

ATP i alanina

72
Q

Jakie substancje wpływają stymulująco na kinazę pirogronianową?

A

fruktozo-1,6-bisfosforan

73
Q

W jaki sposób fruktozo-2,6-bisfosforan może wejść do szlaku glikolizy?

A

przez przekształcenie przez FBPazę-2 do F6P

74
Q

Na którym etapie szlaku glikolizy mannoza może zostać włączona?

A

po przekształceniu do fruktozo-6-fosforanu

75
Q

Na którym etapie szlaku glikolizy może zostać włączona fruktoza?

A

po przekształceniu do dihydroksyacetonofosforanu lub gliceraldehydo-3-fosforanu

76
Q

Na którym etapie szlaku glkolizyu może zostać włączona galaktoza?

A

po przekształceniu do glukozo-6-fosforanu

77
Q

Czym jest galaktozemia?

A

choroba genetyczna, związana z urydylotrasferazą prowadząca do wzrostu stężenia galaktozy we krwi i w tkankach

78
Q

Jaką reakcję katalizuje urydylotransferaza?

A

przekształcenie galaktozo-1-fosforanu w glukozo-1-fosforan

79
Q

Do czego prowadzi nagromadzenie galaktozy w tkankach?

A
  • komórki nerwowe → niedorozwój umysłowy

- wątroba → marskość wątroby

80
Q

W jaki sposób można leczyć galaktozemię?

A

przez usunięcie z diety galaktozy/laktozy

81
Q

Czym jest fruktozemia?

A

choroba genetyczna, związana z aldolazą fruktozo-1-fosforanową prowadząca do wzrostu stężania fruktozy w krwi i tkankach

82
Q

Do czego prowadzi wzrost stężenia fruktozo-1-fosforanu w tkankach?

A

obniżenie [Pi] i [ATP] → uszkodzenie wątroby i nerek

83
Q

W jaki sposób można leczyć fruktozemię?

A

usunięcie fruktozy z diety

84
Q

Jakie znaczenie ma istnienie szlaku pentozofosforanowego?

A
  • produkcja NADPH dla procesów anabolicznych (zwłaszcza syntezy kwasów tłuszczowych i steroidów)
  • produkcja NADPH dla redukcji glutationu
  • tworzenie pentoz dla syntezy kwasów nukleinowych
85
Q

Ile procent glukozy w wątrobie jest utlenianej przez szlak pentozofosforanowy?

A

30%

86
Q

W jakich tkankach zachodzi szlak pentozo-P?

A

we wszystkich

87
Q

Czy intensywność zachodzenia szlaku pentozo-P we wszystkich tkankach jest taka sama?

A

nie

88
Q

Z jakich faz składa się szlak pentozofosforanowy?

A
  1. faza utleniająca

2. faza nieutleniająca

89
Q

Czego wymaga transketolaza?

A

TPP

90
Q

Kiedy obserwujemy brak aktywności transketolazy?

A

przy niedoborze tiaminy (beri-beri)

91
Q

W której fazie szlaku pentozofosforanowego obserwujemy interkonwersję monosacharydów?

A

nieutleniającej

92
Q

Do uszkodzenia jakich struktur organizmu prowadzi niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej? Z jaką chorobą to się wiąże?

A

uszkodzenie krwinek czerwonych → anemia hemolityczna

93
Q

Wśród jakiej populacji często występuje anemia hemolityczna?

A

afrykańskiej

94
Q

Odporność na jaką inną chorobę zapewnia anemia hemolityczna?

A

malarię

95
Q

Utrzymania jakiego poziomu glukozy we krwi wymaga mózg?

A

4.4 – 6.7 mM

96
Q

Gdzie zachodzi glukoneogeneza?

A

w wątrobie i w niewielkim procencie w korze nerki

97
Q

Co stanowi glukoneogenne prekursory?

A
  • Pirogronian
  • Mleczan
  • Alanina i inne aminokwasy
  • Glicerol
  • Intermediaty cyklu Krebsa
98
Q

Ile glukozy dziennie zużywa mózg?

A

120 g / dobę

99
Q

Czy glukoneogeneza jest procesem odwracalnym?

A

nope

100
Q

Czy glukoneogeneza to proces odwrotny do glikolizy?

A

NIEEEEEEEEEE!!!!!!!!!!!!!

101
Q

Jakie jest zapotrzebowanie energetyczne dla procesu glukoneogenezy?

A

6 ATP i 2 NADH

102
Q

Co umożliwia synteza PEP z mleczanu?

A

utrzymanie równoważników redukcyjnych (NADH) w cytozolu

103
Q

Z czego wątroba syntetyzuje PEP?

A

z mleczanu (“skrócona” droga)

104
Q

Co to jest cykl Corich?

A

mleczan i glukoza krążą pomiędzy aktywnie pracującymi mięśniami/ erytrocytami a wątrobą (insulina/glukagon)

105
Q

Jak stężenie insuliny i glukagonu wpływają na stymulację procesu glikolizy?

A

insulina: wzrost
glukagon: spadek

106
Q

Jak stężenie glukagonu i insuliny wpływają na stymulację procesu glukoneogenezy?

A

insulina: spadek
glukagon: wzrost

107
Q

Czym jest glikogenogeneza?

A

synteza glikogenu

108
Q

Czym jest glikogenoliza?

A

rozpad glikogenu

109
Q

Gdzie jest magazynowany glikogen i jaką zawartość procentową glikogenu magazynują poszczególne tkanki?

A

25% wątroba

75% mięśnie

110
Q

Ile procent masy wątroby stanowi zapas glikogenu?

A

10%

111
Q

Glikogen jest hydrofobowy czy hydrofilowy?

A

hydrofilowy

112
Q

Jakie znaczenie mają rozgałęzienia glikogenu?

A
  • zwiększenie rozpuszczalności ( 1 g suchej masy glikogenu chłonie 2g wody)
  • zwiększenie szybkości mobilizacji glukozy (równoczesne uwalnianie glukozy z wielu końców)
113
Q

Jakim “lizom” ulega glikogen i gdzie?

A

w przewodzie pokarmowym - hydroliza

w tkankach - fosforoliza

114
Q

Jaki enzym uczestniczy w fosforolizie glikogenu?

A

fosforylaza glikogenowa

115
Q

Czym jest UDP-glukoza?

A

„aktywną” formą glukozy na drogach przemian anabolicznych

116
Q

Jaki enzym uczestniczy w rozgałęzianiu glikogenu?

A

glikozylo-4,6-transferaza

117
Q

Ile reszt cukrowy odstępu wymaga glikozylo-4,6-transferaza dla powstania nowego rozgałęzienia?

A

przynajmniej cztery

118
Q

Z którym końcem glikogenu związana jest glikogenina?

A

z redukującym końcem

119
Q

Czym jest glikogenina?

A

białko enzymatyczne (glukozylotransferaza), na którym syntetyzowany jest primer dla nowej cząsteczki glikogenu

120
Q

Z czym są związane choroby spichrzeniowe glikogenu?

A
  • zmieniona struktura i/lub ilość glikogenu

* defekty enzymów metabolizmu glikogenu

121
Q

Których części organizmu głównie dotykają choroby spichrzeniowe glikogenu?

A

wątroby i miśni

122
Q

Jakie objawy wątrobowe dają choroby spichrzeniowe glikogenu?

A
  • Hepatomegalia (akumulacja glikogenu o prawidłowej lub zmienionej strukturze i czasami tłuszczów)
  • Hipoglikemia (brak degradacji glikogenu)
123
Q

Jakie objawy mięśniowe dają choroby spichrzeniowe glikogenu?

A

słabość, ból towarzyszącymi wzmożonemu wysiłkowi oraz miopatią

124
Q

Kiedy pojawiają się objawy mięśniowe choroby spiechrzeniowej glikogenu?

A

w późniejszym okresie życia gdy wzrasta masa mięśni

125
Q

Kiedy pojawiają się objawy wątrobowe choroby spicherzniowej glikogenu?

A

w wieku niemowlęcym lub we wczesnym dzieciństwie

126
Q

Czym jest typ I chrób spichrzeniowych glikogenu?

A

defekt i niedobór aktywności Fosfatazy Glukozo-6-fosforanu

127
Q

Defekt aktywności fosfatazy G-6-P choroby spichrzeniowej glikogenu typu I dotyczy których narządów?

A

wątroba, nerki i nabłonek jelitowy

128
Q

Co to jest choroba von Gierkego?

A

choroba spichrzeniowa glikogenu typ Ia = wynik niedoboru aktywności Glukozo-6-fosfatazy – może być spowodowany brakiem aktywności enzymu, brak enzymu albo jego niestabilność

129
Q

Kiedy ujawnia się choroba von Gierkego?

A

we wczesnym okresie życia

130
Q

Jakie objawy ma choroba von Gierkego?

A
  • często obserwuje się opóźnienie wzrostu
  • zarówno glikogen jak i tłuszcze akumulują się w wątrobie powodując hepatomegalię
  • nerki też często są powiększone ze względu na akumulację glikogenu
  • hipoglikemiaspowodowana jest niezdolnością wątroby do uwalniania glukozy do krwi
131
Q

Czym jest Choroba McArdla?

A

typ V chorób spichrzeniowych glikogenu - niedobór miofosforylazy

132
Q

Jakie objawy daje choroba McArlda?

A
  • bóle mięśni
  • osłabienie po wysiłku fizycznym
  • podwyższony poziom: amoniaku, inozyny, hipoksantyny i kwasu moczowego we krwi
133
Q

Jak leczy się chorobę McArdla?

A

podawanie glukozy przed wysiłkiem fizycznym lub jego unikanie oraz zwiększenie białka w diecie