Kolokwium I - struktura i reakcje biomolekuł Flashcards

1
Q

Ile procent suchej masy organizmu stanowią makroelementy?

A

> 0,01%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Co to są pierwiastki biogenne?

A

pierwiastki, które odgrywają kluczową rolę w budowie żywych organizmów na Ziemi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jakie wyróżniamy pierwiastki biogenne?

A

węgiel, wodór, tlen, siarka, azot, fosfor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie wyróżniamy makroelementy?

A

wodór, sód, potas, wapń, węgiel, azot, tlen, fosfor, siarka, chlor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Ile procent suchej masy organizmu stanowią mikroelementy?

A

< 0,01%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jakie wyróżniamy mikroelementy?

A

magnez, wanad (V), chrom, molibden, mangan, żelazo, kobalt, nikel, miedź i cynk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jaka różnica elektoujemności pierwiastków występuje w wiązaniu kowalencyjnym niespolaryzowanym?

A

0-0,4

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jaka różnica elektroujemności pierwiastków występuje w wiązaniu kowalencyjnym spolaryzowanym?

A

< 1,7/1,8

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jaka różnica elektroujemności pierwiastków występuje w wiązaniu jonowym?

A

> 1,7/1,8

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jaki charakter mają związki powstałe w wyniku wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego?

A

dipoli elektrycznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jaki charakter mają związki powstałe w wyniku wiązania jonowego?

A

aniony lub kationy (jony)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Odmianą jakiego wiązania jest wiązanie koordynacyjne?

A

wiązania kowalencyjnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jak powstaje wiązanie koordynacyjne?

A

poprzez uwspólnienie pary elektronowej pochodzącej od jednego z atomów tworzących wiązanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Czy parametry wiązania koordynacyjnego i kowalencyjnego są takie same?

A

tak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Czym są biocząsteczki?

A

są to związki o szkieletach węglowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

O czym mówi teoria VSEPR?

A

teoria odpychania para elektronowych powłok walencyjnych pozwala określić trójwymiarowy kształt cząsteczek i jonów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

W jaki sposób teoria VSEPR widzi struktury cząsteczek?

A

jako atom centralny otoczony przez domeny elektronowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Do czego dążą domeny elektronowe?

A

do maksymalnego wzajemnego oddalenia w przestrzeni silnie się odpychając

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Co może stanowić domenę elektronową?

A
  • wiązanie pojedyncze
  • wiązanie wielokrotne
  • niewiążąca para elektronowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jaka jest geometria par elektronowych cząsteczki posiadającej dwie domeny elektronowe?

A

linijna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jaki jest geometria par elektronowych cząsteczki posiadającej trzy domeny elektronowe?

A

płaska trójkątna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jaki jest geometria par elektronowych cząsteczki posiadającej cztery domeny elektronowe?

A

tetraedryczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Jaki jest geometria par elektronowych cząsteczki posiadającej pięć domen elektronowych?

A

bipiramida trygonalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jaki jest geometria par elektronowych cząsteczki posiadającej sześć domen elektronowych?

A

oktaedryczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Jaki kąt występuje między atomami w cząsteczce liniowej?

A

180°

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Jaki kąt występuje między atomami w cząsteczce płaskiej trójkątnej?

A

120°

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Jaki kąt występuje między atomami w cząsteczce piramidy trygonalnej?

A

109,5°

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Czemu ulegają wiązania w tetraedrycznym układzie pojedynczego atomu węgla w normalnych warunkach?

A

rotacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Co prowadzi do zahamowania rotacji wiązań pojedynczych w cząsteczce?

A

pojawienie się wiązania podwójnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Co to jest hybryda rezonansowa?

A

mieszanina dwóch lub średnia z dwóch lub większej ilości struktur Lewisa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Jak wygląda metylowa grupa funkcyjna?

A

R-CH3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Jak wygląda etylowa grupa funkcyjna?

A

R-CH2-CH3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Jak wygląda fenylowa grupa funkcyjna?

A

C6H5-R

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Jak wygląda karbonylowa (aldehyd) grupa funkcyjna?

A

R-CHO

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Jak wygląda karbonylowa (keton) grupa funkcyjna?

A

R-CO-R

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Jak wygląda karboksylowa grupa funkcyjna?

A

R-COOH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Jak wygląda hydroksylowa grupa funkcyjna?

A

R-OH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Jak wygląda eter?

A

R-O-R

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Jak wygląda ester?

A

R-COO- R

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Jak wygląda bezwodnik?

A

R-CO-O-CO-R

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Jak wygląda aminowa grupa funkcyjna?

A

R-NH2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Jak wygląda amina drugorzędowa?

A

R-NH-R

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Jak wygląda amidowa grupa funkcyjna?

A

R-CO-NH2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Jak wygląda tiol?

A

R-SH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Co to są sulfhydrole?

A

tiole

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Jak wygląda disulfid?

A

R-S-S-R

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Jak wygląda tioester?

A

R-CO-S-R

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Jak powstaje tioester?

A

poprzez reakcje tiolu i kwasu karboksylowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Jak wygląda grupa fosforanowa?

A

R - HPO4-

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje rozpadu wiązań chemicznych?

A
  • homolityczny

- heterolityczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Jaka reakcja zachodzi podczas rozpadu homolitycznego?

A

reakcja wolnorodnikowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Jaka reakcja zachodzi podczas rozpadu heterolitycznego?

A

reakcja jonowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Jaki stosunek do elektronów ma elektrofil?

A

jest akceptorem elektronów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Czym według Lewisa jest elektrofil?

A

kwasem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Jaki ładunek najczęściej posiadają elektrofile?

A

dodatni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Jaki stosunek do elektronów ma neutrofil?

A

jest donorem pary elektronowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Czym według Lewisa jest nukleofil?

A

zasadą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Jaki ładunek najczęściej posiadają nukleofile?

A

ujemny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Co to jest mechanizm reakcji?

A

całkowity opis przebiegu reakcji, który dokładnie opisuje szczegóły przebiegu reakcji w każdym etapie przekształcania chemicznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Jakie wyróżniamy typy reakcji organicznych?

A
  • addycji
  • eliminacji
  • substytucji
  • organiczne reakcje redoks
  • przegrupowanie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Jakie wyróżniamy typy izomerów?

A
  • konstytucyjne

- stereoizomery

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Czym charakteryzują się izomery konstytucyjne?

A

różny układ wiązań

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Co to jest konstytucja cząsteczki?

A

liczba i rodzaj atomów oraz liczba i rodzaj wiązań chemicznych, które je z sobą łączą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Jak dzielą się izomery konstytucyjne?

A
  • stabilne izomery strukturalne

- tautomery

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Czym są tautomery?

A

to cząsteczki, które różnią się położeniem atomu wodoru i wiązań wielokrotnych w obrębie grupy funkcyjnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Jakie wyróżniamy izomery strukturalne?

A
  • szkieletowa (łańcuchowa)
  • podstawienia
  • funkcyjna (metameria)
67
Q

Czym są stereoizomery?

A

cząsteczki, w których atomy połączone są w tych samych sekwencjach, a różnią się jedynie ułożeniem przestrzennym

68
Q

Jak dzielimy stereoizomery?

A
  • stereoizomery konfiguracyjne

- stereoizomery konformacyjne

69
Q

Jak dzielimy stereoizomery konfiguracyjne?

A

na optyczne i geometryczne

70
Q

Czym charakteryzują się izomery optyczne?

A

przeciwną aktywnością optyczną

71
Q

Jakie izomery należą do izomerów geometrycznych?

A

cis-trans oraz E-Z

72
Q

Czym są izomery geometryczne?

A

izomerami o różnym układzie atomów i podstawników przy wiązaniach wielokrotnych lub w układach cyklicznych

73
Q

Czym charakteryzują się stereoizomery konformacyjne?

A

obrotem wokół wiązań pojedynczych

74
Q

Jakie wyróżniamy izomery optyczne?

A

enancjomery i diastereoizomery

75
Q

Czym są enancjomery?

A

nienakładalne odbicia lustrzane

76
Q

Czym są disatereoizomery?

A

izomerami optycznymi, które nie stanowią swojego odbicia lustrzanego

77
Q

Czym jest chiralność?

A

właściwość cząsteczek, polegająca na tym, że cząsteczka wyjściowa i jej odbicie lustrzane nie są identyczne (nie da się ich na siebie nałożyć)

78
Q

Czym jest achiralność?

A

właściwość cząsteczek, polegająca na identyczności cząsteczki z własnym odbiciem lustrzanym

79
Q

Co musi posiadać związek aby tworzyć izomery chiralne?

A

przynajmniej jedno centrum chiralne

80
Q

Czym jest centrum stereogeniczne?

A

atom związany z zespołem podstawników, rozmieszczonych w przestrzeni w taki sposób, że nie nakładają się one na swoje odbicie lustrzane

81
Q

Czym charakteryzują się cząsteczki chiralne?

A
  • nie posiadają wewnętrznej płaszczyzny symetrii

- posiadają nienakładalne odbicia lustrzane

82
Q

Jakie właściwości mają enancjomery?

A

mają identyczne właściwości achiralne (temeperatura wrzenia, topnienia, gęstość, rozuszczalność, wiele widm), ale różne właściwości chiralne (kąt skręcenia płaszczyzny światła spolaryzowanego)

83
Q

Jakie właściwości diastereoizomery?

A

jako różne substancje mają różne własności

84
Q

Jakie występują zdolności do skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła spolaryzowanego?

A

lewoskrętne (-)

prawoskrętne (+)

85
Q

Co to jest stereospecyficzność?

A

zdolność do rozróżniania pomiędzy stereoizomerami

86
Q

Jakie struktury charakteryzują się stereospecyficznością?

A

dla enzymów

87
Q

Czym jest mieszanina racemiczna?

A

równomolowa miesznina enancjomerów, będąca optycznie nieaktywna

88
Q

Jaki wzór ma glicerol?

A

HOCH2CH(OH)CH2OH

89
Q

Jakie wyróżniamy alkohole?

A
  • pierwszorzędowe (jedno R)
  • drugorzędowe (dwa R)
  • trzeciorzędowe (trzy R)
90
Q

Jak przebiega proces estryfikacji?

A

kwas + alkohol = ester + woda

91
Q

Jak wygląda grupa acetylowa?

A

CH3CO-R

92
Q

Czym jest hydrogenacja?

A

proces przyłączania wodoru do związków chemicznyc zawierających wiązanie nienasycone

93
Q

Redukcji do jakich związków ulegają ketony i aldehydy w procesie hydrogenacji?

A

do alkoholi

94
Q

Utlenieniu do jakich związków ulegają aldehydy?

A

do kwasów karboksylowych

95
Q

Utlenieniu do jakich związków ulegają ketony?

A

do mieszaniny kwasów karboksylowych

96
Q

Za pomocą czego można utlenić aldehydy do kwasów karboksylowych?

A

HNO3
K2Cr2O7
KMnO4

97
Q

Za pomocą czego można utlenić ketony do mieszaniny kwasów karboksylowych?

A

HNO3
KMnO4/H2SO4
K2Cr2O7/H2SO4 w podwyższonej temp.

98
Q

Czym jest kondensacja aldolowa?

A

aldehydy i ketony posiadające przynajmniej jeden wodór przy węglu alfa ulegają reakcji w obecności rozcieńczonych zasad

99
Q

Co powstaje w wyniku kondensacji aldolowej?

A

beta-hydroksy aldehydy lub beta-hydroksy ketony

100
Q

Jakie znaczenie ma rozcieńczona zasada w reakcji kondensacji aldolowej?

A

jest katalizatorem

101
Q

Jakie cząsteczki biorą udział w mieszanej kondensacji aldolowej?

A

dwie różne

102
Q

Ile produktów powstaje w wyniku mieszanej kondensacji aldolowej?

A

jeżeli każda cząsteczka posiada wodór przy węglu alfa powstają cztery produkty

103
Q

Gdzie tautomery odgrywają istotną rolę?

A

w parowaniu zasad kwasów nukleinowych DNA

104
Q

Jakiemu procesowi ulegają ketony, które posiadają przynajmniej jeden proton przy węglu alfa?

A

tautomerii keto-enolowej

105
Q

Jakie związki katalizują tautomeryzację?

A

zarówno kwasy jak i zasady

106
Q

Jaki wzór ma kwas mrówkowy?

A

HCOOH

107
Q

Jaki wzór ma kwas octowy?

A

CH3COOH

108
Q

Jaki wzór ma kwas propionowy?

A

CH3CH2COOH

109
Q

Jaki wzór ma kwas masłowy?

A

CH3CH2CH2COOH

110
Q

Jaki wzór ma kwas walerianowy?

A

CH3CH2CH2CH2COOH

111
Q

Jaki wzór ma kwas stearynowy?

A

CH3(CH2)16COOH

112
Q

Jaki wzór ma kwas szczawiowy?

A

HOOCCOOH

113
Q

Jaki wzór ma kwas malonowy?

A

HOOCCH2COOH

114
Q

Jaki wzór ma kwas bursztynowy?

A

HOOCCH2CH2COOH

115
Q

Jaki wzór ma kwas glutarowy?

A

HOOCCH2CH2CH2COOH

116
Q

Jaki wzór ma kwas benzoesowy?

A

C6H5COOH

117
Q

Jaki wzór ma kwas salicylowy?

A

C6H5COOHOH

118
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze C6H5COOHOH?

A

kwas salicylowy

119
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze C6H5COOH?

A

kwas benzoesowy

120
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze HOOCCH2CH2CH2COOH?

A

kwas glutarowy

121
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze HOOCCH2CH2COOH?

A

kwas bursztynowy

122
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze HOOCCH2COOH?

A

kwas malonowy

123
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze HOOCCOOH?

A

kwas szczawiowy

124
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze CH3(CH2)16COOH?

A

kwas stearynowy

125
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze CH3CH2CH2CH2COOH?

A

kwas walerianowy

126
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze CH3CH2CH2COOH?

A

kwas masłowy

127
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze CH3CH2COOH?

A

kwas propionowy

128
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze CH3COOH?

A

kwas octowy

129
Q

Jaką nazwę zwyczajową nosi kwas o wzorze HCOOH?

A

kwas mrówkowy

130
Q

Jakie wiązanie ulega rozerwaniu w przebiegu reakcji kwasów karboksylowych?

A

C-OH

131
Q

W jakich warunkach kwasy karboksylowe tworzą bezwodniki?

A

ogrzewane z kwasami mineralnymi (H2SO4) lub z P2O5

132
Q

W reakcji z jakimi związkami kwasy karboksylowe tworzą estry?

A

z alkoholami

133
Q

W jakich warunkach zachodzi estryfikacja?

A

w obecności kwasów (stęzonego H2SO4 lub gazowego HCl)

134
Q

Jaką reakcje odgrywa obecność kwasu w procesie estryfikacji?

A

jest katalizatorem

135
Q

Z jakimi związkami kwasy karboksylowe tworzą chlorki kwasowe?

A

PCl5, PCl3 oraz SOCl2

136
Q

Co tworzą kwasy karboksylowe reagując z amoniakiem?

A

sole amonowe

137
Q

W co po ogrzaniu przekształcają się sole amonowe powstałe z kwasu kaboksylowego i amoniaku?

A

w amidy kwasowe

138
Q

W jakich warunkach można zredukować kwasy karboksylowe?

A

w obecności LiAlH4 lub B2H6

139
Q

Do jakich związków ulegają redukcji kwasy karboksylowe?

A

do alkoholi

140
Q

Jakie cechy posiadają związki aromatyczne?

A
  • tworzą pierścienie
  • płaska struktura
  • zdelokalizowany system elektronów π
141
Q

Jaki warunek musi spełniać ilość zdelokalizowanych elektronów π aby można było mówić o związku aromatycznym?

A

musi spełniać równanie 4n+2

142
Q

Jaka reakcja jest charakterystyczna dla związków aromatycznych?

A

substytucja elektrofilowa (a nie addycja, jak w przypadku związków z wiązaniami podójnymi)

143
Q

Jak nazywa się związek o wzorze C6H5-NH2?

A

anilina

144
Q

Jak nazywa się związek o wzorze C6H5-OH?

A

fenol

145
Q

Jak nazywa się związek o wzorze C6H5-CH3?

A

toluen

146
Q

Jak nazywa się związek o wzorze CH3-C6H4-CH3?

A

para-Ksylen

147
Q

Jak nazywa się związek o wzorze C6H5-COOH?

A

kwas benzoesowy

148
Q

Jak nazywa się związek o wzorze C6H5-CHO?

A

benzaldehyd

149
Q

Czym jest nitrowanie?

A

działanie na związek aromatyczny mieszaniny nitrującej

150
Q

Co tworzy mieszaninę nitrującą?

A

kwas azotowy (V) i kwas siarkowy (VI)

151
Q

Co powstaje w wyniku nitrowania?

A

nitrowe pochodne związków aromatycznych

152
Q

Czym jest sulfonowanie?

A

działanie na związek aromatyczny stężonym kwasem siarkowym (VI) lub oleum

153
Q

Czym jest oleum?

A

roztwór SO3 w stężonym kwasie siarkowym (VI)

154
Q

Co powstaje w wyniku sulfonowanie?

A

kwasy sulfonowe (pochodne związków aromatycznych zawierające grupę sulfonową -SO3H)

155
Q

Na czym polega halogenowanie?

A

działanie na związek aromatyczny chlorem lub borem w obecności halogenku żelaza

156
Q

Co powstaje w wyniku halogenowania?

A

halogenopochodnych węglowodorów aromatycznych

157
Q

Na czym polega alkilowanie?

A

działaniem na związek aromatyczny halogenkiem alkilu w obecności AlCl3

158
Q

Jaką role odgrywa AlCl3 w procesie alkilowania?

A

jest katalizatorem

159
Q

Co powstaje w wyniku alkilowania?

A

alkilowe pochodne węglowodorów aromatycznych

160
Q

W jaki sposób działają podstawniki I rodzaju w związkach aromatycznych?

A
  • ułatwiają reakcję substytucji

- kierują podstawnik w pozyję orto i para względem siebie

161
Q

W jaki sposób działają podstawniki II rodzaju w związkach aromatycznych?

A
  • utrudniają reakcję substytucji

- kierują podstawnik w pozycję meta względem siebie

162
Q

W jaki sposób działają atomy chlorowców jako podstawniki w związkach aromatycznych?

A
  • utrudniają reakcję podstawienia

- kierują podstawnik w pozycję orto i para względem siebie

163
Q

Jakie podstawniki należą do podstawników pierwszego rodzaju?

A
  • grupy aminowe (-NH2, -NHR, -NR2)
  • grupa hydroksylowa (-OH)
  • grupy alkoksylowe (-OR)
  • grupy alkilowe
164
Q

Jakie podstawnki należą do podstawników drugiego rodzaju?

A
  • grupa nitrowa (NO2)
  • grupa nitrylowa (CN)
  • grupa sulfonowa (SO3H)
  • grupa karboksylowa (COOH)
  • grupa aldehydowa (CHO)