Kolokwium III - metabolizm lipidów Flashcards

1
Q

Jaką rolę pełnią lipidy?

A
  • zapas energii (główny materiał)
  • elementy struktur błon biologicznych
  • przenośniki elektronów (CoQ)
  • hormony (steroidy)
  • mediatory licznych procesów
  • witaminy
  • biodetergenty (kwasy żółciowe)
  • barwniki (proces widzenia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Co stanowi źródło kwasów tłuszczowych?

A
  • adipocyty
  • dieta
  • wątroba
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Który enzym przewodu pokarmowego ma znaczenie w trawieniu tłuszczów jako pierwszy u dorosłych?

A

lipaza trzustkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

U kogo znaczenie ma lipaza językowa?

A

u noworodków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Z transportem jakich lipidów związany jest VLDL?

A

endogennych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Z transportem jakich lipidów związane są chylomikrony?

A

egzogennych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jak nazywają się komórki, które magazynują tłuszcze?

A

adipocy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

W jakiej postaci magazynowane są tłuszcze?

A

w postaci triacylogliceroli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ile procent magazynowanej energii stanowią tłuszcze? Co stanowi resztę?

A

84% tłuszcze
15% białka
1% węglowodany

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jaki jest zysk energetyczny z 1g tłuszczu?

A

38,6 kJ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Dlaczego magazynowanie triacylogliceroli jest korzystniejsze?

A
  • większy zysk energetyczny (więcej wodorów → więcej H+ na redukcję)
  • hydrofobowe → nie wiążą H2O → mniej miejsca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jaki enzym konieczny jest w tkance, która korzysta z glicerolu?

A

kinaza glicerolowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jak nazywamy aktywną lipzazę?

A

hormonozależna lipaza proteinowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Z czego powstaje karnityna?

A

z lizyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Gdzie znajduje się aetylotransferaza karnitynowa I?

A

w cytozolu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Gdzie znajduje się acetylotransferaza karnitynowa II?

A

wewnątrz mitochondrium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jakie wyróżniamy etapy procesu β-oksydacji?

A
  1. aktywacja kwasu tłuszczowego poprzez estryfikację z COASH
  2. transport acylo-CoA przez błonę mitochondrium
  3. reakcje procesu β-oksydacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jakie wyróżniamy właściwe reakcje procesu β-oksydacji i jakie enzymy są związane z poszczególnymi z nich?

A
  1. odwodornienie → dehydrogenaza acylo-CoA
  2. hydratacja → hydrataza Δ2-enoilo-CoA
  3. odwodornienie → dehydrogenaza L(+)-3-hydroksyacylo-CoA
  4. tiolityczne rozerwanie wiązania z udziałem drugiej cząsteczki CoASH → 3-ketoacylotiolaza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Czego wymaga izomeraza metylomalonylo-CoA?

A

witaminy B12

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jak zapiszemy kwas palmitooleinowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?

A

16:1 cis Δ9

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jak zapiszemy kwas oleinowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?

A

18:1 cis Δ9

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jak zapiszemy kwas linolowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?

A

18:2 cis Δ9,12

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Jak zapiszemy kwas γ-linolenowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?

A

18:3 cis Δ6,9,12

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jak zapiszemy kwas α-linolenowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?

A

18:3 cis Δ9,12,15

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Jak zapiszemy kwas arachidonowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?

A

20:4 cis Δ5,8,11,14

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Jak zapiszemy kwas ikozapentaenowy z uwzględnieniem liczby węgli oraz liczby i lokalizacji wiązań podwójnych liczonych od węgla grupy karboksylowej?

A

20:5 cis Δ5,8,11,14,17

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Jak nazywa się kwas: 20:5 cis Δ5,8,11,14,17?

A

kwas ikozapentaenowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Jak nazywa się kwas: 18:1 cis Δ9?

A

kwas oleinowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jak nazywa się kwas: 16:1 cis Δ9?

A

kwas palmitooleinowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Jak nazywa się kwas: 18:3 cis Δ9,12,15?

A

kwas α-linolenowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Jak nazywa się kwas: 18:2 cis Δ9,12?

A

kwas linolowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Jak nazywa się kwas: 18:3 cis Δ6,9,12?

A

kwas γ-linolenowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Jak nazywa się kwas: 20:4 cis Δ5,8,11,14?

A

kwas arachidonowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Czy aceton jest metabolizowany w organizmie?

A

nie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

W jaki sposób objawia się obecność acetonu w organizmie?

A

czuć go w oddechu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Gdzie zachodzi biosynteza kwasów tłuszczowych?

A

w cytozolu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Co jest podstawową jednostką budulcową kwasów tłuszczowych?

A

acetylo-CoA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Jakie wynikają problemy w związku syntezą kwasów tłuszczowych w cytozolu a podstawową ich jednostką budulcową jako acetylo-CoA?

A
  • większość acetylo-CoA zużywanego do syntezy kwasów tłuszczowych powstaje w mitochondriach
  • wewnętrzna błona mitochondrialna jest nieprzepuszczalna dla acetylo-CoA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Co wpływa na aktywność karboksylazy acetylo-CoA?

A
  • spadek palmitylo-CoA

- wzrost cytrynianu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Co hamuje acetylotransferazę karnitynową?

A

malonylo-CoA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Do czego prowadzi zablokowanie acetylotransferazy karnitynowej?

A

blok beta-oksydacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Jak insulina wpływa na karboksylazę acetylo-CoA?

A

aktywuje ją

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Jak glukagon wpływa na karboksylazę acetylo-CoA?

A

unieaktywnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Z ilu domen składa się syntaza kwasów tłuszczowych?

A

z 3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Z czego składa się domena 1 syntazy kwasów tłuszczowych?

A
  • AT = acetylotransferaza
  • MT = malonylotransferaza
  • CE = enzym kondensujący
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Z czego składa się domena 2 syntazy kwasów tłuszczowych?

A
  • ACP = białko przenoszące acyl
  • KR = reduktaza β-ketoacylowa
  • DH = dehydrogenaza
  • ER = enoiloreduktaza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Z czego składa się domena 3 syntazy kwasów tłuszczowych?

A

TE = tioesteraza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Jakie grupy wyróżniamy w obrębie syntazy kwasów tłuszczowych?

A

centralną i peryferyjną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Jakie wyróżniamy etapy elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?

A
  1. kondensacja
  2. redukcja
  3. odwodnienie
  4. redukcja
50
Q

Co ulega kondensacji podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?

A

acetylo-ACP i malonylo-ACP

51
Q

Jaki enzym odpowiada za reakcję kondensacji w elongacji kwasów tłuszczowych?

A

syntaza 3-ketoacylowa

52
Q

Co jako pierwsze ulega redukcji i do czego podczas elongacji kwasów tłuszczowych?

A

acetoacetylo-ACP do D-3-hydrohsybutyrylo-ACP

53
Q

Jaki enzym odpowiada za pierwszą redukcję podczas elongacji kwasów tłuszczowych?

A

reduktaza β-ketoacylo-ACP

54
Q

Co ulega odwodnieniu podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych i jaki związek powstaje?

A

D-3-hydroksybutyrylo-ACP do krotonylo-ACP

55
Q

Jaki enzym odpowiada za odwodnienie podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?

A

dehydrataza 3-hydroksyacylo-ACP

56
Q

Co ulega późniejszej redukcji podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?

A

krotonylo-ACP do butyrylo-ACP

57
Q

Jaki enzym odpowiada za późniejszą redukcję podczas elongacji w syntezie kwasów tłuszczowych?

A

reduktaza enoilo-ACP

58
Q

Skąd pochodzi NADPH niezbędny do biosyntezy kwasów tłuszczowych?

A
  • ze szlaku pentozofosforanowego

- z działalności enzymu jabłczanowego

59
Q

W jakiej części komórki odbywa się degradacja kwasów tłuszczowych?

A

w mitochondrium

60
Q

Czym się różnią enzymy uczestniczące w syntezie i degradacji kwasów tłuszczowych?

A

degradacja - pojedyncze polipeptydy

synteza - kompleksy polipeptydowe

61
Q

Jakie koenzymy występują w degradacji kwasów tłuszczowych?

A

NAD+/NADH

FAD/FADH2

62
Q

Jakie koenzymy występują w syntezie kwasów tłuszczowych?

A

NADP+/NADPH

63
Q

Z czym są związane związki pośrednie w degradacji kwasów tłuszczowych?

A

z CoASH

64
Q

Z czym są związane związki pośrednie w syntezie kwasów tłuszczowych?

A

z białkami przenoszącymi acyl (ACP)

65
Q

Przez co jest katalizowana desaturacja długołańcuchowych kwasów tłuszczowych?

A

enzym zależny od łańcucha transportu elektronów w błonach ER i peroksysomów

66
Q

Gdzie w organizmie ma zastosowanie cholesterol?

A
  • błony komórkowe
  • sole żółciowe
  • hormony steroidowe
67
Q

Ile węgli ma cholesterol?

A

27

68
Q

Skąd pochodzi cholesterol?

A
  • synteza w wątrobie i jelicie

- z pożywienia

69
Q

W jaki sposób organizm “pozbywa się” cholesterolu?

A
  • przekształcenie w kwasy żółciowe i sole żółciowe w wątrobie
  • przechowywanie w woreczku żółciowym
  • wydzielanie do jelit
70
Q

Jak powstają estry cholesterolu?

A

estryfikacja kwasem tłuszczowym przy węglu 3

71
Q

Jaka jest główna forma transportu cholesterolu w osoczu?

A

estry cholesterolu

72
Q

Z jakimi lipoproteinami związany jest cholesterol?

A

LDL, HDL

73
Q

Jakie wyróżniamy etapy w biosyntezie cholesterolu?

A
  1. kondensacja
  2. tworzenie jednostki izoprenowej i polimeryzacja
  3. cyklizacja i transformacje
74
Q

Co ulega kondensacji podczas biosyntezy cholesterolu i co powstaje w wyniku tej kondensacji?

A

acetylo-CoA x3 → mewalonian

75
Q

Z czego powstaje jednostka izoprenowa podczas biosyntezy cholesterolu?

A

z mewalonianu

76
Q

Z jakimi przemianami wiąże się cyklizacja i transformacje podczas biosyntezy cholesterolu?

A

skwalen → lanosterol

lanosterol → cholesterol

77
Q

Ile ATP zużywa synteza cholesterolu?

A

18

78
Q

Jak rozwijamy skrót HMG-CoA?

A

redukaza 3-hydroksy-3-metyloglutaryloCoA

79
Q

Od czego zależy intensywność syntezy cholesterolu?

A

od szybkości reakcji katalizowanej przez HMG-CoA

80
Q

Fosforylacja HMG-CoA aktywuje czy hamuje ten enzym?

A

inaktywuje

81
Q

Od czego jest zależna kinaza HMG-CoA?

A

od cAMP

82
Q

Od czego zależy okres półtrwania HMG-CoA i ile on wynosi?

A

3 godziny i zależy od poziomu cholesterolu

83
Q

Co stanowi inhibitory allosteryczne HMG-CoA?

A

pochodne cholesterolu i mewalonianu

84
Q

Co stanowi inhibitor kompetycyjny HMG-CoA?

A

statyny

85
Q

Z jaką częścią komórki ściśle związany jest metabolizm ciał ketonowych?

A

z mitochondrium

86
Q

Czego wymaga monooksygenaz?

A

O2 i NADPH

87
Q

Czy w kwasach żółciowych występują wiązania podwójne?

A

nie

88
Q

Kiedy wzrasta synteza kwasów żółciowych i dlaczego?

A

podwyższony poziom cholesterolu = sposób na pozbycie się cholesterolu z organizmu

89
Q

Gdzie i z czego syntetyzowane są kwasy żółciowe?

A

w ER i peroksysomach w wątrobie z cholesterolu

90
Q

Do czego niezbędne są kwasy żółciowe?

A

do trawienia tłuszczów

91
Q

Jakie są główne kwasy żółciowe?

A

pierwotne: cholowy i chenodeksycholowy

wtórne: deoksycholowy i litocholowy

92
Q

Co to znaczy, że kwasy żółciowe są wtórne?

A

tworzone w jelicie

93
Q

Z czego powstaje tauryna?

A

z cysteiny

94
Q

W jaki sposób powstają taurocholany?

A

poprzez sprzęganie kwasu cholowego z tauryną

95
Q

W jaki sposób powstają glikocholany?

A

poprzez sprzęganie kwasu cholowego z glicyną

96
Q

Co się dzieje z cholesterolem podczas pierwszego etapu tworzenia kwasów żółciowych i jaki enzym w tym uczestniczy?

A

utlenianie cholesterolu przez 7α-hydroksylazę

97
Q

Ile węglowe są kwasy żółciowe?

A

24

98
Q

Jak na właściwości kwasu cholowego wpływa sprzęganie z tauryną i glicyną?

A

zwiększa polarność = hydrofilność

99
Q

Jaki jest stosunek kwasu taurocholowego do glikocholowego w żółci?

A

1:3

100
Q

Jaką role pełnią sole kwasów żółciowych?

A
  • pomagają w trawieniu i absorpcji lipidów
  • ułatwiają absorpcję witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
  • zapobiegają wytrącaniu cholesterolu w pęcherzyku żółciowym ułatwiając rozpuszczanie w żółci
  • ich synteza i wydalanie jest główną drogą usuwania nadmiaru cholesterolu
101
Q

Jakie właściwości mają sole żółciowe?

A
  • amfipatyczne

- rozpuszczalne w wodzie

102
Q

Jaka przemiana jest konieczna i absolutnie niezbędna by powstały jakiekolwiek hormony steroidowe?

A

cholesterol → pregnenolon → progesteron

103
Q

Do jakiej grupy hormonów należy progesteron i z ilu węgli się składa?

A

gestageny 21C

104
Q

W co i ilo węglowe może być przekształcany progesteron?

A

→ glukokortykoidy 21C
→ deoksykortykosteron 21C
→ testosteron 19C

105
Q

Z czego mogą powstają mineralokortykoidy?

A

z deoksykortykosteronu

106
Q

Jakie funkcje pełni kortyzol?

A
  • wpływa na metabolizm białek i węglowodanów

- wygłuszanie odpowiedzi immunologicznej i stanów zapalnych

107
Q

Jaki hormon należy do grupy mineralokortykoidów?

A

aldosteron

108
Q

Jaką funkcję pełni aldosteron?

A

regulacja resorbcji jonów Na+, Cl-, HCO3- w nerkach

109
Q

Do jakiej grupy hormonów należy testosteron?

A

androgeny

110
Q

Ile węgli występuje w estrogenach?

A

18

111
Q

Czym charakteryzują się estrogeny?

A

pierścień A jest aromatyczny

112
Q

Co powstaje z testosteronu?

A

estradiole

113
Q

Czym są estradiole?

A

męskie i żeńskie hormony płciowe

114
Q

Na co mają wpływ estradiole?

A

na rozwój drugorzędowych cech płciowych

115
Q

Jaką funkcję pełnią estradiole?

A

regulują cykl płodności

116
Q

Gdzie w wątrobie głównie występuje rodzina cytochromów P450?

A

w błonach gładkiej siateczki endoplazmatycznej

117
Q

Gdzie w nadnerczach głównie występuje rodzina cytochromów P450?

A

w mitochondriach i siateczce endoplazmatycznej

118
Q

Jaki enzym katalizuje przemianę cholesterolu do pregneolonu?

A

desmolaza

119
Q

Gdzie w obrębie komórki powstaje pregnenolon?

A

w mitochondrium

120
Q

Gdzie w obrębie powstaje progesteron?

A

w siateczce endoplazmatycznej?