Kolokwium III - lipoproteiny Flashcards

1
Q

Czy lipoproteiny są rozpuszczalne w wodzie?

A

tak (chyba - w każdym razie się mieszają)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Z czym łączą się wolne kwasy tłuszczowe w krwi?

A

z albuminą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Co stanowi lipidy osocza i ile procent stanowią poszczególne składowe?

A
triacyloglicerole 16%
fosfolipidy 30%
cholesterol 14%
estry cholesterolowe 36%
wolne kwasy tłuszczowe 4%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Która frakcja lipidów osocza jest najbardziej aktywna metabolicznie?

A

FFA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jak na gęstość lipoproteiny wpływa proporcja lipidu do białka?

A

gęstość lipoproteiny zmniejsza się wraz ze wzrostem proporcji lipidu do białka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jakie wyróżniamy cztery główne lipoproteiny osocza?

A
  • chylomikrony
  • VLDL
  • LDL
  • HDL
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Co oznaczamy skrótem VLDL?

A

lipoproteiny o bardzo małej gęstości = pre-β-lipoproteiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Co oznaczamy skrótem LDL?

A

lipoproteiny o małej gęstości = β-lipoproteiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co oznaczamy skrótem HDL?

A

lipoproteiny o dużej gęstości = α-lipoproteiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Skąd pochodzą chylomikrony?

A

z procesu wchłaniania triacylogliceroli i innych lipidów w jelitach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gdzie są tworzone VLDL?

A

w wątrobie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jakie zadanie pełni VLDL?

A

przenoszenie triacylogliceroli z wątroby do tkanek pozawątrobowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie zadanie pełni LDL?

A

jest związany z końcowym etapem metabolizmu VLDL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jakie zadanie pełni HDL?

A

transport cholesterolu, metabolizm chylomikronów i VLDL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Co jest dominującym lipidem w chylomikronach i VLDL?

A

triacyloglicerol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Co jest dominującym lipidem w LDL i HDL?

A

cholesterol i fosfolipidy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Na jakie frakcje mogą być rozdzielane lipoproteiny według ich właściwości elektroforetycznych?

A

α-, β- i pre-β-lipoproteiny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Z jakich części składają się lipoproteiny i jaki stosunek do wody mają poszczególne części

A

niepolarny rdzeń lipidowy i amfipatyczne powierzchniowe fosfolipidy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Z czego głównie składa się rdzeń lipoprotein?

A

triacyloglicerol i estry choleterolowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Czym osłonięty jest rdzeń lipoprotein?

A

fosfolipidami i cholesterolem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jak nazywamy białkową część lipoproteiny?

A

apolipoproteina / apoproteina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakie apoliportoteiny głównie występują w HDL?

A

ApoA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Jakie apoliporoteiny głównie występują w LDL?

A

ApoB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jakie apoliporoteiny głównie występują w VLDL?

A

ApoB

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Jakie apoliporoteiny głównie występują w chylomikronach?

A

ApoB-48

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Gdzie występuje ApoE?

A

w HDL, VLDL i resztkowych chylomikronach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Jaką funkcję mogą pełnić apoliporoteiny?

A
  • tworzą strukturę lipoproteiny
  • kofaktory lub inhibitory enzymów
  • ligandy podczas oddziaływania z receptorami lipoproteiny w tkankach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

W jaki sposób FFA dostają się do osocza?

A
  1. wskutek lipolizy triacylogliceroli w tkance tłuszczowej

2. w wyniku działania lipazy lipoproteinowej podczas pobierania triacylogliceroli do tkanek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Ile wynosi stężenie FFA w osoczu?

A

0,1-2,0 μeq/ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Ile wynosi stężenie FFA w osoczu w stanie odżywienia?

A

stężenie jest małe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Ile wynosi stężenie FFA w osoczu w stanie głodu?

A

0,7-0,8 μeq/ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Ile może wynosić stężenie FFA w osoczu w niewyrównanej cukrzycy?

A

2 μeq/ml

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

W jaki sposób FFA są usuwane z krwi?

A
  • utlenianie

- estryfikacja do triacylogliceroli w tkankach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Co umożliwia utlenianie FFA?

A

realizacje zapotrzebowanie energetycznego w stanie głodowania (25-50%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Gdzie znajdują się chylomikrony?

A

w limfie

36
Q

Co się dzieje w abetolipoproteinemii?

A

liporoteiny zawierające apoB nie są wytwarzane i w jelicie i wątrobie gromadzą się krople lipidowe

37
Q

Jaką funkcję pełnią chylomikrony?

A

transportują do układu krążenia wszystkie lipidy zawarte w pokarmach

38
Q

Gdzie znajduje się lipaza lipoproteinowa?

A

w ścianach włosowatych naczyń krwionośnych

39
Q

Gdzie znajduje się lipaza wątrobowa?

A

w powierzchni zatokowej komórek wątrobowych

40
Q

Co umożliwia zakotwiczenie lipazy lipoproteinowej do śródbłonka naczyń krwionośnych?

A

ujemnie naładowane łańcuchy proteoglikanów siarczanu heparanu

41
Q

Co powoduje uwolnienie lipazy lipoproteinowej i wątrobowej?

A

heparyna

42
Q

Za co odpowiada lipaza lipoproteinowa?

A

hydroliza triacylogliceroli chylomikronów i VLDL

43
Q

Za co odpowiada lipaza wątrobowa?

A

metabolizm resztkowych chylomikronów i HDL

44
Q

Co stanowi kofaktor lipazy lipoproteinowej?

A

fosfolipidy i apoC-II

45
Q

Co stanowi inhibitor lipazy lipoproteinowej?

A

apoA-II i apoC-III

46
Q

Kiedy lipaza lipoproteinowa jest aktywna?

A

kiedy jest przyczepiona do śródbłonka i przyłączą się do niej lipoproteiny

47
Q

Lipaza lipoproteinowa w tkance tłuszczowej czy w sercu ma większe powinowactwo do triacyloliceroli?

A

w sercu (niższe Km)

48
Q

Jak działa insulina na syntezę lipazy lipoproteinowej w tkance tłuszczowej?

A

pobudza

49
Q

Utratę czego w chylomikronach powoduje działanie lipazy lipoproteinowej?

A

90% triacylogliceroli i apoC

50
Q

Co odpowiada za wychwytywanie lipoprotein resztkowych?

A

wątroba

51
Q

Jakie pochodzenie może mieć stłuszczenie wątroby?

A
  • zwiększone stężenie wolnych kwasów tłuszczowych w osoczu

- metaboliczne zablokowanie wytwarzania lipoprotein osocza

52
Q

Kiedy dochodzi do znacznego podwyższenia stężenia FFA w osoczu?

A

w czasie głodu lub spożywania pokarmów o wysokiej zawartości tłuszczów

53
Q

Od czego jest bezpośrednio uzależnione pobieranie FFA przez tkanki?

A

od stężenia FFA w osoczu

54
Q

Do czego wiążą się kwasy tłuszczowe po dysocjacji kompleksu kwas tłuszczowy-albumina w błonie plazmatycznej?

A

do błonowego białka transportującego kwas tłuszczowy, które działa jako przezbłonowy kotransporter z Na+

55
Q

Skąd pochodzi większość zawartego w osoczu VLDL?

A

z wątroby

56
Q

Ile wynosi okres połowicznego rozpadu chylomikronów i co z tego wynika?

A

mniej niż godzinę = NIE MA SZANS żeby wyszły w badaniach na czczo

57
Q

Gdzie są transportowane kwasy tłuszczowe pochodzące z chylomikronów?

A

głównie do tkanki tłuszczowej, serca i mięśni (80%), a do wątroby dociera wyłącznie 20%

58
Q

Czy lipaza lipoproteinowa jest aktywna w dojrzałej wątrobie?

A

nie

59
Q

Co się dzieje z uwolnionymi kwasami tłuszczowymi w wyniku działania lipazy lipoproteinowej?

A

pewna ilość wraca do krążenia przyłączona do albumin, ale większość jest transportowana do tkanki

60
Q

Co się dzieje z utraconym przez chylomikrony apoC w wyniku działania lipazy lipoproteinowej?

A

powraca do HDL

61
Q

Jaka apolipoproteina łączy się z powstającymi cząsteczkami chylomikronów resztkowych?

A

apoE

62
Q

Jak nazywa się resztkowe VLDL?

A

IDL (intermediate density lipoprotein)

63
Q

Co się dzieje z estrami cholesterolu i triacyloglicerolami zawartymi w lipoproteinach resztkowych dostających się do wątroby?

A

są hydrolizowane i metabolizowane

64
Q

Co uczestniczy w pobieraniu resztkowych lipoprotein w wątrobie?

A

apoE

65
Q

Jakie zadanie pełni lipaza wątrobowa?

A
  • działa jako ligand ułatwiając pobieranie chylomikronów

- katalizuje hydrolizę triacyloglicerolu i fosfolipidu

66
Q

Co jest przyczyną rodzinnej hipercholesterolemii?

A

defekt receptora LDL

67
Q

Wysokie stężenie której lipopreteiny jest powiązane z wysoką zapadalnością na miażdżycę naczyń włosowatych?

A

LDL

68
Q

Gdzie są syntetyzowane apoE i apoC?

A

wyłącznie w wątrobie

69
Q

Gdzie są syntetyzowane HDL?

A

w wątrobie i jelicie

70
Q

W jaki sposób jelitowe HDL otrzymują apoC i apoE?

A

są przenoszone z wątrobowych (gdy dostaną się do osocza) HDL na jelitowe

71
Q

Jaką funkcję pełni HDL w stosunku do apoC i apoE?

A

magazyn ⇒ apoE i apoC potrzebne są w metabolizmie chylomikronów i VLDL

72
Q

Z czego składają się nowo wytworzone HDL?

A

z dyskoidalnej dwuwarstwy fosfolipidów zawierającej apoA i wolny cholesterol

73
Q

Czym jest LCAT?

A

enzym acylotransferaza lecytyna : cholesterol

74
Q

Z czym wiąże się LCAT i co jest potrzebne do jego aktywacji?

A

LCAT i jego aktywator apoA-I wiążą się z dyskoidalnymi cząsteczkami HDL

75
Q

Jak działa aktywny LCAT?

A

powierzchniowe fosfolipidy i cholesterol na dyskoidalnym HDL zamienia w estry cholesterolowe i lizolecytynę

76
Q

Jaką rolę pełni receptor SR-B1?

A

1) wiąże HDL za pośrednictwem apoA-I, a ester cholesterolu jest selektywnie dostarczany do komórek (chociaż cząsteczka z apoA-I nie przenika do komórki)
2) pośredniczy w przejmowaniu cholesterolu z komórki na HDL (która transportuje go do wątroby)

77
Q

Jaka jest zależność między stężeniem HDL a stężeniem triacylogliceroli w osoczu?

A

odwrotnie proporcjonalne

78
Q

Jaka jest zależność między stężeniem HDL a aktywnością lipazy lipoproteinowej?

A

wprost proporcjonalne

79
Q

Jaka jest zależność między HDL2 a zapadalnością na miażdżycę naczyń wieńcowych?

A

odwrotnie proporcjonalna

80
Q

Jakie czynniki pobudzają w wątrobie zarówno syntezę triacylogliceroli jak i wydzielanie VLDL?

A
  • stan sytości
  • dieta bogata w węglowodany
  • wysokie stężenia FFA
  • spożywanie etanolu
  • wysoka proporcja insulina/glukagon
81
Q

Do czego prowadzi brak równowagi między szybkoscią tworzenia triacyloglicerolu i jego wydzielania?

A

do stłuszczenia wątroby

82
Q

Do czego prowadzi przewlekłe nagromadzenie lipidów w narządzie?

A

zmiany zwłóknieniowe ⇒ marskość ⇒ upośledzenie funkcji

83
Q

Jakie mogą być przyczyny zwiększonego stężenia FFA w osoczu?

A

zwiększone pobieranie tłuszczu z tkanki tłuszczowej lub z szybszej hydrolizy triacylogliceroli z lipoprotein

84
Q

Czy do stłuszczenia wątroby może dojść wyłącznie podczas spożywania pokarmów o dużej zawartości tłuszczu?

A

również podczas głodowania

85
Q

Gdzie gromadzą się triacyloglicerole wskutek metabolicznego zablokowania wytwarzania lipoprotein osocza?

A

w wątrobie

86
Q

Jakie mogą być przyczyny metabolicznego zablokowania wytwarzania lipoprotein osocza?

A
  • zablokowanie syntezy apolipoprotein
  • zablokowanie tworzenia lipoprotein z lipidu i apolipoproteiny
  • ogrniaczenie dostarczania fosfolipidów
  • niewydolność samego mechanizmu wydzielania