3A1 week 7 HC 3 Endocrinologie zwangerschap Flashcards
Wat zijn kenmerken van de innesteling?
Nidatie
- Dag 16-22 / 5-10 dagen na ovulatie
Wat zijn de kansen van een zwangerschap?
- 20 tot 30% kans op zwangerschap
- 20% eindigt na implantatie
- 15% spontane miskraam (50-60% is chromosomaal afwijkend)
Wat is de endocrinologie van de vroege zwangerschap?
- Placenta produceert hCG vanaf dag 7-8
- Corpus luteum produceert oestrogenen en progesteron tot week 7-9
Wat zijn kenmerken van de placenta als endocrien orgaan?
Productie hormonen door syncytiotrofoblast
- Hypothalamus like: GnRH, CRH, TRH
- Hypofyse like: hCG, GH, ACTH, oxytocine
+ Cytokines, groeifactoren, steroiden en opiaten
Welke hypofyse veranderingen treden er op tijdens de zwangerschap?
Hypertrofie door oestrogeen gestimuleerde lactotrofe cellen
-> 10x zoveel productie prolactine door oestrogenen en TRH
Welke schildklier veranderingen treden er op tijdens de zwangerschap?
- Verhoogde functie door stimulatie hCG (lijkt op TSH)
- Euthyreoot door TBG productie in lever door oestrogenen
- Foetus is tot week 10-12 afhankelijk van maternaal FT4
Wat zijn oorzaken en gevolgen van maternale hyperthyreoidie?
Door hoog hCG: MOLA zwangerschap, meerlingen
-> hyperemesis
Welke bijnier veranderingen treden er op tijdens de zwangerschap?
Hypertrofie zona fasciculate, maar geen hypercortisolisme door stijging CBG
- Placentair CRH -> stijging ACTH -> stimulatie bijnier
- Striae en melasma
Welke ovariele veranderingen treden er op tijdens de zwangerschap?
Corpus luteum produceert progesteron, androsteendion en testosteron
- Na 9 weken regressie en luteo-placental shift
Wat zijn kenmerken van hCG?
Human chorionic gonadotropine
- Overeenkomsten met LH, maar langere halfwaardetijd
- Synthese door syncytiotrofoblast
- Stimulatie steroidgenese van CL en placenta
Hoe verloopt de hCG serumspiegel?
- Snelle steiging eerste weken (50% iedere 2 dagen), piek bij 8-10 weken
- Daarna daling tot 10-20 IU/L
- Constante ratio compleet en incompleet (a en b) hCG
Hoe kun je hCG diagnostisch gebruiken?
- EUG: vanaf 1500-3000 UI/L moet embryo zichtbaar zijn
- MOLA: zeer hoog hCG en toename b-hCG
- Zwangerschaptest: epitoop b-subunit
Welke samenwerking voor steroidgenese vindt er plaats tussen placenta en foetus?
- Foetale bijnier mist 3b-OH dehydrogenase dus is afhankelijk van placentair progesteron als cortisol precursor
- Placenta mist 17a hydroxylase dus is afhankelijk van foetaal DHEA als oestrogeen precursor
Wat zijn functies van progesteron?
- Precursor foetale corticosteroiden en mineralocorticoiden
- Behoud decidua/endometrium
- Remming uteruscontracties
- Immuunmodulatie
Wat zijn de functies van oestrogenen?
- Regulatie placentaire progesteron productie
- Borstklierweefsel ontwikkeling
- Maternale cardio-vasculaire adaptatie
- Circulerend bloedvolume
- Renine-angiotensine systeem.
Hoe komt de bevalling tot stand?
Wijziging in homeostase door foetale rijping:
- Toename foetale bijnier steroidgenese -> minder inhibitie placentaire CRH synthese door progesteron -> stijging ACTH -> toename foetale corticosteroiden -> toename steroidgenese (DHEAS) -> toename oestradiol conversie -> effect myometrium
Welke effecten hebben oestrogenen op het myometrium?
Toename van gap junctions, oxytocine receptoren en prostaglandine receptoren
Wat is het effect van toename van foetale corticosteroiden?
- Prostaglandine (COX-2) synthese in placenta en vliezen
- Shift naar progesteron receptor type A
- Longrijping
Welke medicamenten kunnen gegeven worden rondom de bevalling?
- Prostaglandines (misoprostol) voor inductie baring en priming van cervix
- Progesteron voor remming premature contracties
- Dexamethasone/celestone voor longrijping
Wat zijn gevolgen van foetale stress zoals infecties of hypoxie?
Stijging cortisol -> minder inhibitie CRH -> stijging ACTH -> stijging cortisol -> longrijping + partus prematures
Wat zijn gevolgen van maternale stress zoals ontsteking?
Cytokines -> stijging foetale corticosteroiden -> stijging prostaglandines en oestrogenen -> contracties
Wat zijn de belangrijkste hormonen bij lactatie?
- Prolactine: synthese lactose, lipiden en caseine
- Oxytocine: ontlediging alveoli en ductuli
-> Tactiele impulsen en emotionele stimulie: toeschietreflex
Hoe komt de melkproductie op gang?
Begin na sterke daling oestrogeen en progesteron
- 3-4 dagen postpartum
- Zuigen zorgt voor daling dopamine -> prolactine synthese
Wanneer stopt melkproductie?
Bij hoge steroiden spiegels of inhibitie van prolactine door dopamine agonisten
Wat zijn kenmerken van lactatie amenorroe?
- Hyperprolactinemie onderdrukt GnRH en daarmee de menstruatie
- FSH en LH normaliseren na 3-5 weken zonder borstvoeding
- Bij volledige borstvoeding kan dit 3 maanden duren
