3A1 week 2 HC 1 & 5 Vruchtbaarheidsstoornissen Flashcards
Hoe verloopt de vruchtbaarheid van een vrouw?
- Bij geboorte 2-7 miljoen follikels
- Bij puberteit nog 400.000
- 400 tot 500 ovulaties tijdens vruchtbare periode
Hoe verloopt de ontwikkeling van een follikel?
- Primordiale follikel
- Primaire follikel: meerlagige kubische granulosa cellen (selectie & dominantie)
- Secundaire/Antrale follikel: antrum met vocht
- Tertiaire follikel/Graafse follikel: lutanisatie granulosacellen
Welke lagen vindt je in een follikel?
- Zona pellucida: overgang oocyt en granulosa cellen
- Granulosa cellen (met FSH Rc)
- Theca cellen (met LH Rc)
Wat komt er vrij bij de ovulatie?
- Eicel met corona radiata
- Corpus luteum: grote geluteiniseerde granulosa cellen en ronde geluteiniseerde theca cellen door LH piek (later corpus albicans)
Wat gebeurt er met niet volledig uitrijpende follikels?
Worden atretisch
- Loslaten theca interna
- Pyknotische kernen en granulosa cellen
- Fibroblasten
- Verbindweefseling
Uit welke lagen bestaat het ovarium?
Buitenste laag mesotheel met daaronder tunica albuginea
Uit welke lagen bestaat de uterus?
- Mesotheel
- Serosa
- Myometrium: longitudinaal, circulair en opnieuw longitudinale gladde spiervezels
- Endometrium
Uit welke onderdelen bestaat de cervix?
- Endocervix: tubuleuze klieren en hoog cilindrisch epitheel
- Ectocervix: meerlagig plaveiselepitheel
Wat vraag je aan een vrouw met vruchtbaarheidsproblemen?
- Eerdere kinderen (onderscheid primair/secundair)
- Duur
- Leeftijd
- Cyclus, SOA’s, ziektes, operaties, kennis, intoxicaties, familieanamnese
Wat vraag je aan een man met vruchtbaarheidsproblemen?
- Eerdere kinderen
- Leeftijd
- Coïtus & ejaculatie
- SOA’s, operaties, intoxicaties, beroep
Waar let je op bij het lichamelijk onderzoek van de vrouw?
- BMI
- Habitus / secundaire geslachtskenmerken
- Speculum, VT, echoscopie
Welk aanvullend onderzoek kun je doen bij vruchtbaarheidsstoornissen?
- Semenanalyse
- Mid-luteaal progesteron
- Chlamydia antistof titer (CAT) in serum
+ LH in urine, echo monitoring, temperatuur, endometrium beoordeling
Waar let je op bij semenanalyse?
- Volume > 1,5 ml
- Concentratie > 15 miljoen / ml
- Aantal > 39 miljoen / ml
- Motiliteit > 40% bewegelijk
- Vitaliteit > 58%
- Morfologie > 4% normaal
- PH > 7,1
Wanneer en welke diagnostiek kun je doen naar mechanische factoren bij de vrouw?
Bij positieve CAT of hoge verdenking door VG (PID, operaties, endometriose)
- Hysterosalpingografie (HSG)
- Laparoscopie (met tubatest)
Wat zijn gevolgen van chlamydia trachomatis?
10-15% risico op subfertiliteit
- Verlittekening
- Periovariale of peritubaire adhesies
- Intraluminale functiestoornissen
Wat doe bij twijfel over behandeling van onverklaarde subfertiliteit?
Prognostisch model: kans op spontane zwangerschap binnen een jaar -> behandelen bij <30%
- Leeftijd, duur, type, motiliteit, verwijzing
Wat is de gemiddelde leeftijd voor de menopauze?
51/52 jaar
Wat is de relatie tussen vruchtbaarheid en mortaliteit bij vrouwen?
Langere reproductieve lifespan -> lagere mortaliteit
- Aantal kinderen, aantal cycli, leeftijd eerste & laatste geboorte
Wat is het gevolg van een vroege menopauze en waarom?
Cardiovasculaire disease, HVZ, stroke en osteoporose
- Oestrogenen: regulatie lipiden, soepele vaatwand, oxidatieve stress, botmassa
- DNA repair mechanisme
Wat zijn kenmerken van PCOS?
- Oligo/anovulatie
- Hydroandrogenisme en/of hirsutisme
- PCOM: > 20 follikels of > 10 ml volume in ovaria
+ Waarschijnlijk door hogere LH/FSH ratio
Wat zijn gevolgen van PCOS?
- Folliculair arrest
- Hyperandrogenisme
- Hyperinsulineamie (4x vaker diabetes)
- Meer HVZ tijdens reproductieve fase
Wat is de relatie tussen vruchtbaarheid en gezondheid bij mannen?
Subfertiele mannen hebben hogere mortaliteit
- Hoe slechter sperma, hoe hoger het risico
- Associaties met maligniteiten
Welke factoren hebben invloed op vruchtbaarheid?
- Omgeving (bijv roken)
- Genetisch (bijv DNA repair mechanismen)
- Endocrien (bijv oestrogenen)
- Ontwikkeling (bijv cryptorchisme)
Welke bloedvaten zijn betrokken bij de erectie?
- Arterieel: a. pudenda interna & a. cavernosa
- Veneus: v. emisseria & v. dorsalis penis & v.cavernosa
Welke zenuwen zijn betrokken bij de erectie?
- Parasympatisch: plexus pelvicus (S2-4)
- Sympatisch: nervus hypogastricus (TH10-L2)
- Somatisch: n. pudendus
Hoe komt een erectie tot stand?
- Toename arteriele toevoer, afname veneuze afvoer
- Relaxatie gladde spiercellen en corpus cavernosus (NO)
Wat zijn risico’s voor een erectiestoornis?
Leeftijd, diabetes, hypertensie, overgewicht en depressie
Hoe behandel je erectiestoornis?
Fosfodiesteraseremmer of zelfinjectie papaverine of prostaglandine E1
