3A1 week 2 HC 2 & 4 Genetische aspecten vruchtbaarheid Flashcards
Wat zijn kenmerken van een klinisch geneticus?
- Familie dokter
- Hoofdzakelijk diagnostisch, multidisciplinair
- Risicobepalingen, voorspellingen en preventie
- 35% oncogenetische counseling
Wat is het doel van een klinisch geneticus?
Weloverwogen, goed geïnformeerde, eigen keuze op het juiste moment in het leven
Wat zijn redenen voor erfelijkheidsadvies?
- Herhalingsrisico bij gehandicapt kind
- Erfelijke aandoeningen in familie
- Risico nageslacht bij adviesvrager met aandoening
- Consanguiniteit
- Risico’s ivm schadelijke externe factoren
Wat wordt uitgevraagd in de familieformulieren?
- Miskramen, vroeggeboortes
- Groeistoornissen, ontwikkelingsstoornissen
- Chromosoomafwijkingen
- Aangeboren afwijkingen
- Stofwisselingsziekten
- Slechtziendheid / slechthorendheid
- Maligniteiten
Welk aanvullend onderzoek kan een klinisch geneticus doen?
- Algemeen of specifiek DNA onderzoek: SNIP array, whole exome/genome sequencing
- Stofwisselingsonderzoek
Wat doet de klinisch geneticus nadat de diagnose is gesteld?
- Uitleg: oorzaak, erfelijkheid, risico’s
- Mogelijkheden dragerschap onderzoek & prenatale diagnostiek
- Begeleiding
Welke opties hebben mensen met een genetische afwijking en een kinderwens?
- Afzien van kinderwens
- Risico nemen
- Prenataal onderzoek
- Adoptie
- Pre-implantatie genetische test
- Kunstmatige inseminatie donorsperma (KID)
- Selectieve abortus
Welke vormen van prenatale diagnostiek zijn er?
- Cytogenetisch: chromosoom, SNIP array
- Moleculair genetisch: WES, targeted, monogeen
- Biochemisch
- Echografisch
- NIPT: maternaal serum bij 8-10 weken
Wat zijn uitdagingen van genetische diagnostiek?
- Variants of unknown significance
- Veel bijvangst
- Regulatoire componenten in niet coderend genoom
- Proteonomics
Wat kun je bepalen met whole exome sequencing?
- Transcriptie factoren & enhancers
- Alternatieve splicing
- Onco panels
Wanneer worden verwantschapbepalingen gedaan?
- Vaststellen vader/moeder
- Zygotie bij tweelingen
- Broer/zus bepalingen
- Rechtbankzaken
- Medische fouten
Hoe werkt forensisch DNA onderzoek?
Vergelijkend onderzoek kernhoudend materiaal op short tendem repeats > 15
- haarwortelzakje, speeksel, schilfers, bloed, sperma, urine
Wat vraag je uit bij een paar met onvervulde kinderwens?
Duur, miskramen, aangeboren afwijkingen, consanguiniteit, voorgaande relaties, familie anamnese
Wat zijn de meest voorkomende geslachtschromosomale afwijkingen?
Klinefelter syndroom (47 XXY) en Turner syndroom (45 X)
Welke structurele chromosomale afwijkingen zijn er?
- Translocaties: reciproke of Robertsoniaans
- Inversies
- Deleties