3A1 week 4 HC 2 & 3 Gynaecologische tumoren Flashcards
Wat zijn kenmerken van een ovariumcarcinoom?
- 1500 per jaar, piekincidentie 65-69 jaar
- Aspecifieke buikklachten, ascites, mictie/defaecatie problemen, acute buik
Welke factoren beïnvloeden de kans op een ovariumcarcinoom?
- Minder ovulaties, minder kans (pil of zwangerschap)
- Meer kans: BRCA en lynch
Welke beeldvorming kun je doen bij een ovariumcarcinoom?
- Echo (met doppler)
- CT scan
Welke tumormarkers zijn er voor het ovariumcarcinoom?
- Ca125: prikkeling peritoneum
- CEA: darm (mucineus)
- A1FP/hCG/LDH: kiemceltumoren
- Androgenen, inhibine, corstiol
- NSE: neuro endocrien
Welke histologische typen ovariumcarcinomen zijn er?
Laaggradig, hooggradig, heldercellig of sereus
Waarom is er vaak sprake van vroege intraperitoneale metastasering?
Intraperitoneale lokalisatie, exfoliatieve groei en versleping
Wat zijn kenmerken van laaggradige ovariumcarcinomen?
- Meestal toevalbevinding, geen klachten
- 75 tot 90% genezing
- Chirurgische behandeling, stagering en zo nodig adjuvante chemotherapie
Hoe kun je laag stadium ovariumcarcinomen indelen?
- IA: een eierstok
- IB: beide eierstokken
- IC: weefsel eromheen
- IIA: eileider
Waaruit bestaat een stageringoperatie?
- Tomie of scopie
- Cytologie spoelvloeistof of ascites
- Lymfeklierdissectie
- Stageringsbiopten
- Uterus & adnex extirpatie, omentectomie
Hoe kun je hoog stadium ovariumcarcinomen indelen?
- IIB: Verdere uitbreiding in het kleine bekken
- III: Uitbreiding buiten het bekken, of retroperitoneale
klieren. - IIIB: peritoneale metastase < 2 cm, N0
- IIIC: peritoneale metastase > 2 cm of N1
- IV: Afstands metastasen inclusief sister Mary Joseph nodule
Wat zijn prognostische factoren voor ovariumcarcinomen?
Conditie, tumorgraad, grootte restlaesie, chemotherapie, mutaties
Wat is de behandeling van hoog stadium ovariumcarcinomen?
- Primair of interval debulking chirurgie (alle laesies < 1 cm of zo veel mogelijk)
- 6 kuren chemo + PARP remmers
- HIPEC
Wat zijn de kansen na een hoog stadium ovariumcarcinoom?
75% complete remissie, 50-75% recidief
- Na recidief 2 jaar overleving
Hoe verloopt de ontwikkeling van een endometriumcarcinoom?
Verstoorde proliferatie -> benigne endometrium hyperplasie -> carcinoom
Wat zijn risicofactoren voor een endometriumcarcinoom?
Hormoongebruik, obesitas, infertiliteit, nullipariteit, late overgang, leeftijd, diabetes, hypertensie, radiotherapie, Lynch syndroom
Waaruit bestaat de diagnostiek van het endometriumcarcinoom?
- Transvaginale echografie, MRI/CT
- Biopt (pipelle), hysteroscopie of curretage
- CA125
- Lynch onderzoek < 70 jaar
Hoe kun je het T-stadium van endometriumcarcinomen indelen?
- T1A: endometrium
- T1B: myometrium
- T2: cervix
- T3A: ovarium
- T3B: vagina
- T3C: lymfeklieren
- T4A: blaas/rectum
- T4B: afstandmetastasen
Wat is de behandeling van een endometriumcarcinoom?
Chirurgie uterus + adnexa (totaal extirpatie)
+ Bestraling: lymfeklieren
+ Chemotherapie: peritoneum
+ Hormoonbehandeling: laaggradig met hormoonreceptoren
Wat zijn kenmerken van een cervixcarcinoom?
- Piek incidentie 35 en 65 jaar (50% < 60 jaar)
- 95% door HPV
- Bloedverlies, afscheiding en buikpijn
Waaruit bestaat de diagnostiek van een cervixcarcinoom?
- Cytologie/histologie: PAP smear
- Colposcopie: biopt
- Lab: SCC, CA125, routine
+ CT, MRI, PET
Hoe kun je het T-stadium van cervixcarcinomen indelen?
- T1: baarmoedermond
-> IA < 3-5 mm diep
-> IBI&2: > 5 mm diep en max 2-4 cm
-> IB3: > 5 mm diep en > 4 cm - T2: beperkt naar schede of parametria
- T3: onderste 1/3 schede of bekkenwand
- T4: blaas of rectum
Wat is de behandeling van de verschillende stadia cervixcarcinomen?
- CIN: LLETZ
- IA: conus of hysterectomie
- IB (1&2) en IIA: radicale trachelectomie of hysterectomie + lymfadenectomie
- IB3: chemoradiatie, hyperthermie
Wat zijn uterus sparende behandelingen van cervixcarcinomen?
Trachelectomie: cervix + parametria
- bij tumor < 2 cm
Wat zijn bijwerkingen van radiotherapie?
- Acuut: frequentere aandrang ontlasting, diarree, krampen, frequentere mictie, branderigheid, huidreactie, mucositis, haaruitval lokaal, vermoeidheid
- Laat: ovariële dysfunctie (substitutie!), darmschade, ileitis terminalis, stricturen, proctitis, blaasschade: urgency, hematurie, fistel, necrose, vermoeidheid, osteoradionecrose sacrum
