3A1 week 5 HC 2 Embryologie Flashcards
Welke namen heeft een mens van bevruchting tot aan geboorte?
Oocyt -> morula -> blastocyst (5 dagen) -> embryo (tot week 8) -> foetus
Wat is de zwangerschapsduur?
Leeftijd embryo + 2 weken
Wat gebeurt er in week 1 van de zwangerschap?
Vorming blastocyst, bestaande uit embryoblast en trofoblast
Waaruit bestaat de trofoblast?
Cytotrofoblast om embryo heen en syncytiotrofoblast voor innesteling
- Wordt uiteindelijk de placenta
Wat gebeurt er in week 2 van de zwangerschap?
Innesteling, aanleg 2 lagige kiemschijf en aanleg extra-embryonale vliezen
Waaruit bestaat de 2 lagige kiemschijf?
- Epiblast: later ectoderm
- Hypoblast: later endoderm (oa dooierzak)
Welke extra embryonale vliezen zijn er en wat ontstaat hieruit?
- Dooierzak: extra embryonale darm + allantois
- Amnionvlies/holte: extra embryonale huid
- Chorionholte: extra embryonaal coeloom (navelstreng en placenta)
Wat gebeurt er met de embryonale vliezen?
Dooierzak en chorionholte verdwijnen en amnionholte groeit en vult met vocht
Welke typen tweelingen zijn er?
Monozygoot (33%) of dizygoot (67%)
Wat kan er gebeuren met een monozygote tweeling?
- 67%: 1 chorion, 2 amnions
- 33%: 2 chorions, 2 amnions
- 1%: 1 chorion, 1 amnion (kans op siamese tweeling)
Wat gebeurt er in week 3 van de zwangerschap?
Gastrulatie (mesoderm tussen ectoderm en endoderm) en ontstaan primitiefstreek & notochord
Welke soorten mesoderm zijn er en wat ontstaat hieruit?
- Paraxiaal: somieten
- Intermediair: urogenitaalstelsel
- Lateraal: weefsel rond inwendige organen en buikholte
Op welke plekken blijft het embryo tweelagig?
Buccopharyngeale membraan en cloacale membraan
Wat gebeurt er tijdens week 3/4 van de zwangerschap?
- Craniaal: neurulatie (vorming neurale buis & neurale lijst)
- Kromming: vorming primitieve darm, hart naar goede plek, vorming buik/borst wand en ontstaan navelstreng
Waaruit bestaat het embryo in week 4?
- Endoderm: darm, longen en lever
- Mesoderm: skelet, spieren, nieren en hart
- Ectoderm: epidermis en zenuwstelsel
Wat is situs inversus?
Ontstaan van verkeerde links-rechts as in week 3
- Volledig: geen klinische gevolgen
- Ambiguus: ernstige klinische symptomen (vooral rechts isomerie)
Hoe ontstaat de links rechts as in week 3?
- Links genen in linker zijplaat mesoderm
- Gradiënt links hormonen door nodal flow van trilharen
Wat gebeurt er bij verstoring in nodal expressie?
- Geen nodal: rechts isomerie
- Overal nodal: links isomerie
Wat is het Kartagener syndroom?
Dysfunctie van trilharen -> random situs, problemen longen en onbewegelijke zaadcellen
Welke defecten kunnen er in week 4 ontstaan?
- Neurale buis defecten
- Anencephalie
- Borst en buikwand defecten
Wat gebeurt er in week 5-8 van de zwangerschap?
Organogenese
- Indeling via aantal somieten of carnegie stadia
- 25% toename van volume per dag
Wat zijn mogelijke oorzaken van aangeboren afwijkingen?
- Chromosomale afwijkingen
- Monogene mutaties
- Omgeving: medicatie, roken, virussen
- Mechanisch: afknelling, oligohydramnion
- Multifactorieel / onbekend
Wat zijn belangrijke links eiwitten?
- Nodal: links lateraal mesoderm en knoop van Hensen
- Lefty1: floorplate in neurale buis
- Lefty2: links lateraal mesoderm
- Pitx2: links lateraal mesoderm
Wat zijn de functies van de links eiwitten?
- Nodal: aanzetten pitx-2
- Lefty1: voorkomen passage middellijn
- Lefty 2: remmen nodal
- Pitx-2: links cascade aansturen (langste expressie)
Hoe ontstaat de nodal flow?
Trilharen staan schuin naar achter tov ventrale oppervlak van knoop van Hensen -> sterkere linkse slag -> linkse flow
Welke twee hypothesen voor de links-rechts as zijn er?
- Morphogen flow: Shh en vitamine A
- Twee cilia model: calcium kanalen
