13.6 Huidinfecties en huidmanifestaties van infectieziekten Flashcards
Wat is het verschil tussen een huidinfectie en een huidmanifestatie?
Bij een huidmanifestatie ligt de primaire oorzaak elders. Kan bijvoorbeeld exanthemen of septische embolieën zijn
Huidinfectie: Exogeen -> van een extern reservoir. Endogeen -> Vanuit dragerschap, bijvoorbeeld bij chirurgische ingreep, lactatie
Welke mechanismen gebruikt de huid als barrière tegen ziekteverwekkers?
- Hoornlaag
- Talg (Lipiden)
- Antimicrobiële peptiden
- Huidflora
Wat zijn de meest voorkomende verwekkers van bacteriële huidinfecties?
- Staphylococcen Aureus: Grampositieve kok (Pyodermie) katalase positief, druiventros
- Streptococcus Pyogenes (Groep A, soms B, C of G): Grampositieve kok (Pyodermie), katalase negatief, ketens
- Pseudomonas Aeruginosa: Gramnegatieve staaf
Welke pyodermien zijn er van oppervlakkig tot diep?
- Impetigo vulgaris/Bullosa
- Ecthyma
- Folliculitis/furunkel/carbunkel
- Erysipelas
- Cellulitis
- Fasciitis necroticans
Wat zijn de kenmerken van Impetigo Vulgaris?
- Oppervlakkige infectie corneum
- 90% door S. Aureus, 10% door S. Pyogenes
- Besmettelijk, komt bij jonge kinderen voor
- Kan primair/secundair zijn
Wat is de behandeling van Impetigo Vulgaris?
Lokaal:
- Afwassen crustae
- Antiseptisch of antibiotisch
Per os: Antibiotisch
- Flucloxacilline oraal
- Streptococcen groep A systemisch
Wat zijn de kenmerken van Impetigo Bullosa?
S. Aureus produceert excoliatieve toxinen. Groep II coagulase-positieve stafylokokken
- Lokaal of oraal antibiotica
- Lijkt op Staphylococcen Scalded Skin Syndrome (SSSS) -> Dan is de therapie systemische antibiotica, IV of oraal
Wat is ecthyma ulcus?
Diepere necrotiserende variant van Impetigo. Veroorzaakt door streptokokken of PVL-positieve S. Aureus
Wat zijn de kenmerken van folliculitis?
Oppervlakkige ontsteking van het haarzakje:
- Door S. Aureus of door Pityrosporon
- Provocatie: Trauma (scheren), occlusie (Bijv. Olie, strakke broeken, zittend werk) of topicale corticosteroïden
- Bacterieel: Pijn, rood en pus
Wat is de behandeling van folliculitis?
- Staken provocerende factoren
- Antiseptica
- Antibiotica
Wat zijn de kenmerken van een furunkel/carbunkel?
Acuut necrotiserende ontsteking van het haarzakje:
- Veroorzaakt door S. Aureus
- Koorts en malaise als klachten
- Terugkerend (Door dragerschap): Furuncolosis
Wat is de behandeling van een furunkel?
- Ontlasten
- Antibiotica
- Desinfectie
Wat zijn de kenmerken van erysipelas?
Acute bacteriële infectie van de dermis, oppervlakkige subcutis en oppervlakkige lymfevaatjes:
- Pyogene streptococcen zelden door S. Aureus
- Risicofactoren: Lymfoedeem en veneus, Diabetes Mellitus en verstoorde huidbarrière
Wat zijn de symptomen van een erysipelas?
- Hoge koorts, koude rillingen en malaise, lymfadenopathie
- Scherp begrensd erytheem, oedeem, induratie, warmte en blaren
- Vaak geen porte d’entree
Wat is de behandeling van erysipelas?
- Flucloxacilline/clindamycine IV of oraal
- Oedeem verminderen door middel van ambulante compressie na de acute fase (Zwachtelen, steunkous)
- Recidief: Maandelijks benzylpenicilline i.m.
Wat zijn de kenmerken van cellulitis?
(Sub)acute/chronische bacteriële infectie van de dermis en subcutis:
- Streptokokken, S. Aureus en soms H. Influenzae ea
Risicofactoren:
- Verminderde lymfe afvloed
- Verminderde arteriële/veneuze circulatie of huidbarrière
- Obesitas
Wat zijn de symptomen van cellulitis?
- Minder scherp begrensd
- Erg ziek
Welke typen streptokokken zijn er?
- Alfa hemolytisch: Vergroenend (Pneumococ, enterococ)
- Bèta hemolytisch: Halo (Groep A en Groep B)
Wat zijn mogelijke oorzaken voor necrotiserende faciitis?
- Trauma (Brandwonden, chirurgie)
- IV drugsgebruik
- Varicella
- Bestaande weke delen infectie
- Algemeen:
-> Immunosuppressiva
-> Diabetes Mellitus
-> Ondervoeding
-> Alcoholisme
-> Leeftijd >60
-> Verminderde nierfunctie
-> Maligniteit
-> Perifeer Arterieel Vaatlijden
Wat zijn de kenmerken van necrotiserende faciitis?
- Onscherp begrensd erytheem, zwarte necrose (Minder pijn)
- Pijn
- Zwelling (Extremiteiten, romp, perineum (Fournier’s gangreen, gevolgd door roodpaarse tot donkerblauwe verkleuring))
- Bullae (Haemorrhagisch)
- Vaak groep A streptokokken (Mengflora of mono-microbieel, 10-15%) veel verschillende verwekkers en soms ook groep B
- Hoge mortaliteit
Wat is de behandeling van necrotiserende faciitis?
- Chirurgie: Necrotectomie en drainage (Ruime excisie)
- Antibiotica: Penicilline en clindamycine (Op basis van verwachte verwekker(s))
- Bij STSS: IV immunoglobuline
Wat zijn veel voorkomende virale verwekkers van huidinfecties?
- Herpes Simplex Virus Type 1 en 2
- Varicella Zoster virus
- Humaan Papillomavirus (HPV)
- Molluscum Contagiosum Virus (CMV)
Wat zijn de kenmerken van HPV?
- Wratjes en puntbloedingen
- > 150 genotypen bekend
- Cutaan of mucosaal
- Oncogeen/niet-oncogeen
- A-/Symptomatisch
- Kan komen door Verrucae vulgaris, Verrucae plana of Condylomata acuminata
Behandeling is meestal salicylzuur, stikstof of mechanisch verwijderen
Wat is het Koebner fenomeen?
Huidmanifestaties in trauma
Wat zijn de kenmerken van mollusca contagiosa?
Halfbolvormige papels met centrale instulping (Waterwratten)
- Besmettelijk (Epidemieën), komt voor bij kinderen
- Spontane genezing
- Uitgebreid bij atopisch eczeem
- Bij volwassenen vaak in de genitale regio
Uitgebreide infecties op een volwassen leeftijd kunnen wijzen op een afweerstoornis
Wat is HSV en welke factoren luxeren HSV?
Het is een secundaire bacteriële infectie met frequente recidieven en komt vaak voor bij immuungecompromitteerden en andere ernstige gecompliceerde infecties
- Zonlicht
- Stress
- Menstruatie
- Koorts
- Trauma
- Recidief uit sensibele ganglia
- Primoinfectie: Herpes Gingivostomatitis
Wat zijn de kenmerken van eczema herpeticum?
- Eczeem door HPV
- Pijn en branderig gevoel
- Direct behandelen
- Hoge mortaliteit
Wat zijn de kenmerken van dermatomycosen?
Schimmelinfecties in de huid, nagels (Onchomycose) of haren (Tinea capitis)
- Rond, randactiviteit, in de cornea
- Diagnostiek met een KOH apparaat
- Ze kunnen oppervlakkig of diep liggen
- Het is overdraagbaar door contact van schoolkinderen, familie of huisdieren
Welke gastheerfactoren beïnvloeden dermatomycosen?
- Lokale factoren van de huid
- Vochtigheidsgraad en temperatuur
- Onderliggend: Endocrien (Diabetes Mellitus) of afweerstoornissen
Wat zijn de kenmerken van candida?
Schimmelinfectie in de mond, tractus digestivus of vagina:
- In de slijmvliezen en plooien (Intertrigo)
- Komt vaak voor bij afweerstoornissen, obesitas en iatrogeen (AB)
- Het is afschraapbaar in de mond
- Symmetrisch, Schilferkraag, Centraal erosie
- Het kenmerkt zich ook wel als “Eilandjes voor de kust”
Wat is de behandeling van schimmelinfecties?
Algemene maatregelen:
- Droog houden
- Secundaire infectie bestrijden
- Onderliggende problemen behandelen
Antimycotica lokaal: Crème
- Azolen (Miconazolcreme, ketoconazolcreme)
- Whitfield crème of zalf
- Ciclosporox crème
Antimycotica oraal: Azolen
- Azolen (Itraconazol, fluconazol, dermatofyten en gisten, candida)
- Terbinafine (Dermatofyten)
- Nystatine (Candida)
Wat zijn de kenmerken van scabies?
- Erythemateuze papels, vesikels en gangetjes in stratum corneum. Ze geven nodi of krabeffecten
- Polsen, tussen de vingers, enkels, oksels en genitaal gebied
Waaruit bestaat de diagnostiek van scabies?
- Kliniek
- Dermatoscopie: Delta sign (Kop en voorpoten van de mijt)
- Microscopie, histopathologie
Wat is een bijzondere vorm van scabies?
Scabies crustosa: Schilfers, miljoenen mijten, hyperkeratotische plaques:
- Ook op handpalmen en voetzolen
- Zeer besmettelijk, ook aerogeem via schilfers
- Groot aantal schurftmijten
- Mijt overleeft 3 dagen bij kamertemperatuur en tot 7 dagen bij hoge luchtvochtigheid en lage temperaturen
Wat is de behandeling van scabies?
1) Medicamenteus:
- Permetrine of ivermectine 200 mg/kg crème op dag 1 en dag 8 (Beiden >90% effectief bij scabies crustosa en bij frequente recidieven combinatie van beiden. Verwijs naar dermatoloog)
- Benzoylbenzoaat smeersel op dag 1, 2 en 8, 9
2) Contacten behandelen: Alle contacten > 15 minuten behandelen
3) Hygienische maatregelen:
- Was- en lucht voorschriften
- Vermijden >15 min contact met besmette personen/kleding tot 12 uur na de behandeling
Wat kunnen de verwekkers van huidinfecties zijn?
- Bacteriën
- Virussen
- Schimmels/gisten
- Parasieten
Wat zijn de secundaire infecties die kunnen ontstaan bij een verstoorde huidbarrière?
- Eczeem
- Wonden/trauma
- Door krabben
- Chronisch (lymf)oedeem
- Navelstomp
- Herpes simplex/zoster
- Schimmel infecties
- Parasitaire infecties
Secundaire impetigenisatie bij Insectenbeten, Eczeem en oedeem
Wat is de behandeling bij wratten?
- Geen therapie
- Salicylzuur
- Stikstof
- Collodion ad verrucas
- Imiquimod 5% crème (Immuunmodulerend)
- 5-flourouracil crème
- Sinecatechineszalf 15%
- Laser
- Duct tape
Wat is de behandeling van Intertrigo?
Behandeling: Bestrijd warmte, vocht en wrijving
- Huidplooien schoon en droog houden
- Afvallen (Bij overgewicht)
- Ernstige intertrigo -> Iets tussen de plooien (Engels pluksel, scheurlinnen, gazen, alginaten)
- Bestrijd incontinentie
Beschermende crèmes, zonodig met antibacteriële, antimycotische en/of anti-inflammatoire (Corticosteroïden) toevoegingen
