ZO 8.3 SOA Flashcards
Waarom is de vraag zijn er meerdere laesies van belang?
Het aantal laesies zegt iets over de mogelijke aandoening cq verwekker (solitaire laesies bij primaire syfilis, multipele laesies bij herpes genitalis, ulcus molle, bijvoorbeeld)
Waarbij treedt urethritis op?
Chlamydia en gonorroe
Hoe zien de ulcera er uit bij herpes genitalis, syfilis, ulcus molle?
Herpes genitalis begint met blaasjes, die kapot gaan, nattend en pijnlijk zijn, en kunnen ulcereren. Ulcus molle (= Chancroïd) is een zacht ulcus, meestal zijn er meerdere laesies aanwezig. Primaire syfilis veroorzaakt een zogenaamd ulcus durum, oftewel een hard meestal solitair ulcus (=chancre (eng.)).
Wanneer wordt er wel meteen behandeling gestart voor een SOA op basis van het klinische beeld?
Bij patiënten met een urethritis, cervicitis, epididymitis en salpingitis wordt, na afname van de diagnostiek, meteen behandeling gestart gericht tegen o.a. Chlamydia trachomatis en gonorroe.
Wanneer wordt er wel meteen behandeling gestart voor een SOA op basis van de patiënt?
Zowel voor de huisarts als de dermato-venereoloog geldt dat hij/zij een inschatting moet maken of de patiënt na afname van de diagnostiek, terug zal komen op het spreekuur om de uitslagen te vernemen. Of hoe betrouwbaar is de patiënt. Soms is het dan verstandiger blinde therapie te starten om verdere verspreiding of complicaties van de SOA te voorkomen.
Wanneer wordt er wel meteen behandeling gestart voor een SOA op basis van de 1e of 2e lijn?
De polikliniek geslachtsziekten is zodanig ingericht dat tegelijk met het poliklinisch consult ook de (directe) diagnostiek kan worden verricht. Patiënten gaan dus veelal met een diagnose de deur uit. De infrastructuur bij de huisarts is geheel anders, en de huisarts zal vaak pragmatisch handelen en zonder diagnostiek (blinde) therapie starten. Meestal gaat dat goed, soms ook niet!
Wat is de volgorde van incidentie van de SOA pathogenen in Nederland?
1.Chlamydia (60.000 p. jaar)
2.Genitale wratten (25.000 p. jaar)
3.Herpes genitalis (12.000 p. jaar)
4.Gonorroe (6.000 p. jaar)
5. Hepatitis B (2.000 p. jaar)
6.Syfilis (750 p. jaar)
7. HIV/AIDS (700 p. jaar)
Welke techniek wordt tegenwoordig steeds vaker gebruikt voor de diagnostiek van SOA’s ?
PCR
Waar passen de volgende kenmerken bij: ronde laesies, naast romp en ledematen doen ook voetzolen en handpalmen mee, en laesies in de mond?
- Erythema Exudativum Multiforme (EEM)
- Secundaire syphilis
Wat is typisch oor EEM?
Typisch voor EEM zijn de zogenaamde ‘schietschijflaesies’ die vooral op voetzolen en handpalmen te vinden kunnen zijn. Het is een toxische allergische reactie.
Wat is het beloop na het krijgen van secundaire syfilis?
Na een aantal weken tot maanden verdwijnen de afwijkingen ‘spontaan’ en gaat de ziekte over naar het latente stadium. Indien niet behandeld, ontwikkelt ongeveer 1/4 van patiënten met secundaire syfilis binnen een jaar een ‘recidief’, terwijl bij ongeveer 1/3 de treponema bacteriën uit het lichaam verdwijnen en de patiënt dus echt spontaan genezen is.
Van de patiënten in het latente stadium zal uiteindelijk ongeveer 50% klachten passende bij tertiaire syfilis ontwikkelen (m.n. neurologisch [neurolues, tabes dorsalis] en cardiovasculair [aorta-insufficiëntie en aneurysma van de aorta]). Typerend voor dit stadium is de weefseldestructie door de (uit de hand gelopen) eigen afweerrespons tegen antigenen van de treponema bacterie: vasculitis en chronische ontstekingen.
Wat is het beloop na primaire syfilis?
Na de primaire infectie, ontwikkelen zich na een aantal weken tot maanden bij 50% van de onbehandelde patiënten klinische verschijnselen passende bij secundaire syfilis.
In dit stadium vindt verspreiding naar en vervolgens replicatie in allerlei organen plaats (huid & slijmvliezen, lever, lymfeklieren, bot & gewrichten, spieren, hersenen, etc.).
Welke laboratoriumonderzoeken kunnen we aanvragen om tot een positieve syfilis diagnose te komen?
Kweek is niet mogelijk.
Microscopie van ulcus vocht is mogelijk m.b.v. donker-veld miscroscopie. Hierbij lichten de treponema’s op bij een zwarte achtergrond.
Serologie is een bruikbare techniek om tot een positieve syphilis diagnose te komen.
Welke factoren hebben een langdurige invloed op de non-treponemale diagnostiek?
Auto-immuunziekten en een oudere leeftijd hebben langdurig invloed op de non-treponemale diagnostiek. Drugsmisbruik heeft zowel een tijdelijke als een langdurige invloed, afhankelijk van het gebruik. Genitale Herpes heeft slechts tijdelijk invloed op de non-treponemale diagnostiek.
Tot welke afwijkingen kan congenitale syfilis leiden?
Congenitale syfilis kan tot vele verschillende aandoeningen/afwijkingen leiden: vroeggeboorte, dysmature kinderen, infectie van het centraal zenuwstelsel, multi-orgaan falen en afwijkingen die later duidelijk worden, zoals gezichts- en tandafwijkingen.
