HC 6.1 Immunologische tolerantie en auto-immuunziekten Flashcards
Wat zijn de gevolgen van herkenning van een antigeen door het immuunsysteem?
Als het lichaamsvreemd is krijg je een afweerreactie. Als er daar iets mis gaat kan het resulteren in recidiverende infecties.
Je herkend ook lichaamseigen antigenen, maar door reacties in het beenmerg en de thymus zijn we daar tolerant tegen. Gaat daar iets mis dan krijg je auto-immuunziekten.
Lichaamsvreemd: voedsel, daar hebben we ook tolerantie tegen. Bacteriën die in de darm zitten.
Wat is de prevalentie van auto-immuunziekten in Nederland?
Meest voorkomende ziekten in Nederland: reumatoïde artritis en ziekte van Hashimoto. Auto-immuunziekten komen vaker voor bij vrouwen.
Wat is de immunologische tolerantie en via welke mechanismen komt het tot stand?
- Gecontroleerd niet reageren van lymfocyten op (auto)antigenen, waartegen potentieel een reactie kan plaatsvinden.
- Is antigeen-specifiek: dus je adaptieve immuunsysteem.
- Twee mechanismen
- Centrale tolerantie inductie (deletie) in primaire lymfoide organen: beenmerg en thymus. Verwijderen van autoreactieve B- en T-cellen. Dit gebeurt door apoptose. Voordat ze in de circulatie terecht komen.
- Perifere tolerantie inductie (anergie, suppressie) in secundaire lymfoide organen: milt, lymfklieren en MALT. Nodig voor ontsnapte autoreactieve B- en T-cellen.
Hoe werkt de T-lymfocyt selectie en deletie in de thymus?
Positieve selectie: zwakke interactie met MHC-TCR dan mogen de T-cellen door naar de medulla, anders gaan ze in apoptose (bij een te sterke interactie of geen interactie).
Negatieve selectie: APC presenteert in de medulla autoantigenen: herkennen de T-cellen ze niet dan mogen ze door. Anders apoptose.
Wat is anergie? En hoe ontstaat het?
Inactivatie van lymfocyten door: Binding van (auto)antigeen aan de antigeenreceptor in afwezigheid van co-stimulatoire signalen
Signaal 1 zonder signaal 2 –> anergie. Signaal 1 ze blijven wel in leven maar door een tekort van co-stimulatie worden ze niet geactiveerd waardoor ze dus anerg worden.
Wat zijn de functies van regulatoire T-cellen?
Een regulatoire T-cel onderscheidt zich van andere T-cellen door de expressie van een specifieke transcriptiefactor: FOXP3.
Actieve suppressie van lymfocyten door:
* Wegvangen groeifactor IL-2 door hoog affine receptor CD25. IL-2 is de essentiële groeifactor voor de T-cel, hiermee kunnen ze dus de T-cel survival remmen.
* Productie suppressieve cytokinen IL-10 en TGF-beta
* Wegvangen CD80/CD86 costimulatie door CTLA-4 (hogere affiniteit dan CD28)
* Productie cytotoxisch granzyme (T-cel aanvallen en afbreken)
Wat is polyclonale activatie en hoe zorgt dat voor een mogelijke doorbraak van de tolerantie?
Polyclonale activatie van B-cellen. Dit kan door EBV. Als EBV aan zijn receptor bindt op B-cellen, gaat de B-cel expanderen, omdat EBV de B-cel nodig heeft voor replicatie. Antigeen- en T-lymfocyt onafhankelijke activatie van B-lymfocyten door EBV. Als dit een autoreactieve B-cel is, ontstaat een situatie die potentieel voor een auto-immuunziekte kan zorgen, door productie van auto-antistoffen.
Wat is acitivatie door superantigenen en hoe zorgt dat voor een mogelijke doorbraak van de tolerantie?
Activatie door superantigenen. MHC en T-celinteractie nadoen door crosslinking van deze receptoren door superantigenen. Superantigenen gaan aan de buitenkant van de T-celreceptor en de MHC-receptor zitten hierdoor brengen ze deze naar elkaar. Dus er vindt antigeen onafhankelijke activatie van T-cellen plaats. Antigeen onafhankelijke activatie van T-lymfocyten door Staphylococcus. Hierdoor kunnen er ook autoreactieve T-cellen wroden geactiveerd.
Wat is moleculair mimicry en hoe zorgt dat voor een mogelijke doorbraak van de tolerantie?
Moleculaire mimicry: Kruisreactie tussen antigeen micro-organisme en gelijkend autoantigeen
Wat is bystander activatie en hoe zorgt dat voor een mogelijke doorbraak van de tolerantie?
Bystander activatie: Mede-activatie autoreactieve lymfocyten tijdens infectie. Deze autoreactieve T-cellen worden per ongeluk geactiveerd door de cytokinen die bij de infectie ontstaan.
Wat is het Guillain-Barré syndroom (GBS)?
- Post-infectieuze autoimmuun-polyneuropathie
- Snel progressieve verlamming armen en benen
- Ontstaat bij 1 op 2.000 tot 5.000 infecties
Wat is de pathogenese van het Guillain-Barré syndroom?
Molecular mimicry
Een hele bekende is campylobacter bacterie. Antistoffen worden aangemaakt en die gaan het micro-organisme opruimen. Bij sommige patiënten gaat dit mis en bij deze patiënten gaan de antistoffen reageren op de zenuwen. Er is veel schade aan het membraan (onder de myelineschede) van de zenuwcellen, waardoor zenuwuitval plaatsvindt. Dit komt omdat de structuren in het pathogeen overeenkomt met de structuur die overeenkomt met de celmembranen van de zenuwcellen.
Wat is het vrijkomen van afgeschermde auto-antigenen en hoe zorgt dat voor een mogelijke doorbraak van de tolerantie?
Vrijkomen van afgeschermde autoantigenen: “Immune priviliged sites” doorbroken (waar er geen immuuncellen komen). Dit zijn bepaalde delen van het lichaam die afgeschermd zijn voor het immuunsysteem.
Wat zijn neoantigenen en hoe zorgt dat voor een mogelijke doorbraak van de tolerantie?
Neoantigenen: Immuunstimulerende posttranslationele modificatie of haptenisatie.
Het vormen van neo-antigenen kan door haptenisatie. Dit is het binden van chemische stoffen, waaronder geneesmiddelen, aan eigen antigenen. Een andere manier is posttranslationele modificatie, wat selectief optreedt tijdens ontstekingsprocessen. Ook dan kan een eigen antigeen worden veranderd, waardoor het niet meer als eigen wordt herkend maar als lichaamsvreemd. Antistoffen die tegen deze neo-antigenen worden gemaakt, kunnen ook de naïeve auto-antigenen (onveranderde) herkennen, wat een probleem is.
Wat is sympatische oftalmopathie?
Uveïtis: normaal gesproken is dit plekje Immune privileged, dus beschermd tegen het immuunsysteem. Ze worden afgeschermd door de retina-bloedbarrière. Bij beschadiging komen de afgeschermde auto-antigene vrij, waartegen mogelijk auto-reactieve cellen aanwezig zijn. Hierdoor kan er een ontstekingsreactie ontstaan en daardoor schade aan het oog.
Wat zijn de multifactorele oorzaken van auto-immuunziekten?
Genetische predispositie, defect in het immuunsysteem of het endocriene systeem en omgevingsfactoren kunnen net de trigger zijn waardoor iemand doorschiet naar een auto-immuunziekten.
Wat is een type II overgevoeligheidsreactie?
Type II overgevoeligheidsreactie: als een auto-antistof (IgG) een cel herkend, kan deze complement of fagocytose activeren.
Wat is een type III overgevoeligheidsreactie?
Type III overgevoeligheidsreactie: immuuncomplexen kunnen neerslaan en kunnen complement aantrekken.
Wat is een type IV overgevoeligheidsreactie?
Type IV overgevoeligheidsreactie: gemedieerd door T-cellen. Dit mechanisme is vertraagd. Cytotoxische T-cellen kunnen direct verantwoordelijk zijn voor weefselschade bij auto-immuunziekten (door productie van cytokinen en andere ontstekingsmediatoren).
