ZO 6.2 Infectieziekten van het oog Flashcards
Pijnlijke zwelling aan het onderste ooglid. Wat is je diagnose?
Hordeolum = een pijnlijk abces van een haarfollikel
Wat is een chalazion?
E en veel voorkomende, pijnloze aandoening veroorzaakt door verstopping van de afvoer van de kliertjes van Meiboom. Vaak leidt dit tot een granuloom in de tarsale plaat.
De afbeelding toont een blefaritis op basis van een stafylokokken infectie. Deze ontsteking van de ooglidrand gaat gepaard met korstvorming, roodheid en uitval van wimpers. Wat is het therapeutisch beleid als huisarts?
Goede hygiëne is belangrijk. De patiënt dient het oog te behandelen met warme kompressen en het schoonmaken kan gebeuren met verdunde baby-shampoo. Zo nodig worden antibiotica oogdruppels voorgeschreven, in de huisartspraktijk fusidinezuur. Doorverwijzing naar een oogarts is in de regel niet nodig.
Een 5 jarige jongen bezoekt met zijn moeder je spreekuur. Hij heeft sinds één dag een pijnlijke zwelling rond het linker oog. Er is geen sprake van een trauma. Hij heeft een temperatuursverhoging tot 38.5 C. Een week geleden klaagde hij over neusverkoudheid. Op de afbeelding ziet je hem bij onderzoek. Wat is je diagnose? En wat is de behandeling?
Dit is een preseptale cellulitis: een diffuse, rode zwelling van de oogleden en veelal pijnlijk bij aanraking. De gezichtsscherpte en oogbewegingen zijn niet beperkt en er is geen sprake van proptosis. Behandeling bestaat uit systemisch antibiotica en warme kompressen.
Wat voor type diagnose is een cellulitis orbita?
In tegenstelling tot preseptale cellulitis is cellulitis orbita, zoals hier getoond, een spoedeisende diagnose.
Wat zijn de symptomen van een cellulitis orbita?
- roodheid, zwelling
- oogmotiliteit beperkt en pijnlijk
- proptosis
- opticus compressie: verminderde visus, afferent pupildefect, papiloedeem
Wat is het beleid bij een cellulitis orbita?
Naast een verwijzing naar de oogarts zal ook de KNO-arts geconsulteerd worden voor eventuele orbitale decompressie. Ziekenhuisopname kan noodzakelijk zijn. Verder beleid:
- kweek: conjunctiva, nasopharynx,
- bloed
- CT-scan orbita en sinussen
Therapie zal bestaan uit breedspectrum antibiotica i.v., ontlasten van het abces (met name bij schimmelinfectie).
Wat zijn de complicaties die kunnen ontstaan bij een cellulitis orbita?
Mogelijke complicaties: sinus cavernosus trombose en meningitis.
Een 34 jarige man heeft sinds drie dagen een rood oog met branderige sensatie. De visus is niet verminderd. Op de afbeelding kun je het oog beoordelen. Wat is je diagnose?
Conjunctivitis. Een rood oog is voor veel patiënten een reden om een arts te raadplegen. De oogarts hoeft alleen geconsulteerd te worden indien de visus verslechtert of als de patiënt niet reageert op therapie binnen 3-4 dagen.
Wat zijn de belangrijkste oorzaken van een conjunctivitis?
De belangrijkste oorzaken zijn bacterieel en viraal, chemisch, door allergie of droge ogen.
Welke bacteriële verwekkers zijn verantwoordelijk voor conjunctivitis?
Haemophilus, pseudomonas, stafylokokken en streptokokken kunnen een conjuctivitis veroorzaken.
Wanneer behandel je conjunctivitis en wat is de behandeling?
In de aanwezigheid van een milde purulente afscheiding met een heldere cornea kan de huisarts starten met behandeling.
- Povidon Jodium 0.3%
- Antibiotica druppels(oa. Fusidinezuur)
- Warme kompressen
- Oogleden goed schoonmaken
Waar moet je aan denken bij overvloedige purulente afscheiding?
De aanwezigheid van overvloedig purulente afscheiding doet denken aan een pseudomonas of gonococcen infectie. Bij verdenking hierop moet worden doorverwezen naar de oogarts. N. Gonorrhoea is in staat door een intact cornea-epitheel te dringen en kan leiden tot een cornea perforatie.
Welke vorm van conjunctivitis herken je hier? Wat is hiervan de behandeling?
Virale conjunctivitis. Dit is een virale conjunctivitis, eventuele behandeling met Povidon-jood oogdruppels voorkomt besmetting van de omgeving. Bij pijn en verminderde visus direct doorverwijzen!
Wat zijn de symptomen van een allergische conjunctivitis? En waarmee is deze aandoening geassocieerd? Wat is de behandeling?
Een allergische conjunctivitis veroorzaakt veelal roodheid (conjunctivale injectie), jeuk, zwelling en tranenvloed. De afscheiding is veelal waterig / wit. De aandoening is geassocieerd met hooikoorts, asthma, eczeem en contact allergie. Therapie bestaat uit anti-histaminica.
Wat is een subconjunctivale bloeding? En bij welke type patiënten treedt dit vaker op?
Een subconjunctivale bloeding kan ontstaan na hoesten of persen. Er ontstaat roodheid zonder pijn en normale visus. Van belang is de patiënt gerust te stellen. De roodheid verdwijnt binnen 2 tot 3 weken. Subconjunctivale bloedingen treden vaker op bij patiënten met hypertensie of gebruikers van bloedverdunnende middelen.
Wat kun je met behulp van fluoresceïne beter doen?
Met behulp van fluoresceïne kunnen afwijkingen in de cornea duidelijk zichtbaar gemaakt worden. Dankzij fluoresceïne en met behulp van blauw licht en een vergrootglas is het mogelijk de beschadigde delen op te sporen. Deze gebieden kleuren groen-geel aan als gevolg van een verhoogde opname van het fluoresceïne.
Een 60 jarige man die zachte contactlenzen gebruikt, ontwikkelt sinds twee dagen een rood oog met toenemende pijn en sinds een dag visus vermindering. Op de afbeelding wordt het aangedane oog getoond. Wat is je diagnose? En wat is de therapie?
Bacteriële keratitis presenteert zich met roodheid, pijn, purulente afscheiding, troebeling van de cornea en verminderde visus. Therapie: antibioticum oogdruppels.
Wat voor een kenmerkende lesie (na aankleuring met fluoresceïne) zie je hier? Wat is daarvan de behandeling?
Dit is het typische beeld van een herpes simplex infectie. Therapie: lokale antivirale middelen, zoals aciclovir, genezing gebruikelijk binnen 2 weken.
Wat is herpes keratitis?
Herpes keratitis is de meest voorkomende oorzaak van beschadiging van de cornea. Herpes type I komt vaker voor dan Herpes type II. De primaire Herpes simplex infectie presenteert zich als een conjunctivitis met rode waterige ogen, kleine vesikeltjes op de oogleden en vergrote lymfeklieren pre-auriculair. De terugkerende infectie is het gevolg van reactivatie van het virus, die latent in het ganglion van de n. trigeminus aanwezig blijft.
Welke aandoeningen van de voorste oogkamer zie je op deze plaatjes?
Wat zijn de symptomen van iritis?
- roodheid rond de gehele cornea
- pijn
- fotofobie
- visusdaling
- miosis
- intraoculaire druk daling
Wat is een hyphaema? Wat zijn de klachten? Wat is het beleid?
Een stomp oogtrauma kan een bloeding van de voorste oogkamer veroorzaken (hyphaema). Dit wordt veroorzaakt door het scheuren van bloedvaten aan de irisbasis of door afscheuren van de irisbasis van zijn insertie aan het corpus ciliare waarbij een D-vormige pupil ontstaat. Klachten bestaan uit: een rood oog, visus daling en pijn. Beleid: verwijzen naar oogarts.
Wat is een acuut glaucoom?
Acuut glaucoom is het gevolg van een plotse stijging van de intra oculaire druk als gevolg van een outflow belemmering van het kamerwater in de voorste oogkamer.
Wat zijn de symptomen van een acuut glaucoom? En wat is het beleid?
- middelwijde lichtstijve pupil
- hevige oculaire pijn
- hoofdpijn
- wazig zien met halo’s
- misselijkheid en braken
- fotofobie
Het oog is gewoonlijk rood, een mid-wijde lichtstijve en ovale pupil, een wazige cornea en een sterk verhoogde oogdruk. De aandoening is veelal éénzijdig gelokaliseerd. Met spoed verwijzen. Dit beeld lijkt zeer sterk op een uveïtis anterior!
Wat zie je op dit plaatje?
Syndroom van Sjogren
Wat zin de oculaire symptomen bij M. Bechterew? Wat is de erfelijke factor? En wat is het beleid?
Oculaire symptomen bij M. Bechterew:
- Fotofobie
- Roodheid (iritis)
- Visusdaling
De patiënt heeft meestal de erfelijke factor HLA-B27 in het bloed.
Beleid: Verwijzen voor evaluatie en behandeling
Wat is episcleritis?
Episcleritis is een ontsteking van de oppervlakkige laag van de sclera en veroorzaakt milde klachten van gelokaliseerde roodheid en pijn.
Wat is scleritis?
Een scleritis is een veel ernstiger aandoening dan een episcleritis en is vaak geassocieerd met systemische aandoeningen van het vaatcollageenstelsel. De hyperaemie en de intense pijn van het oog maken het onderscheid meestal niet al te moeilijk.Een scleritis is een actieve ontsteking gepaard gaande met roodheid en hevige pijn. Ernstige progressie van de aandoening geeft necrose en perforatie van de sclera (necrotiserende scleritis) zoals op de afbeelding rechtsonder.
Wat is scleromalacia perforans?
Deze aandoening kan in uiterste gevallen leiden tot oculaire perforatie. Meestal zal het echter niet zo ver komen.
Wat is perifere cornea ulceratie?
Deze perifere cornea ulceratie is een uiting van reumatoïde artritis en kan leiden tot een cornea perforatie. Patiënten met reumatoïde arthritis die dit of een scleritis krijgen, hebben ook een verhoogd risico op het ontwikkelen van een vasculitis.
Een 5 jarig meisje komt op controle bij de kinderarts in verband met gezwollen pijnlijke gewrichten. Verder bestaat een verminderde gezichtsscherpte zonder roodheid of pijn. Bij onderzoek zijn er geen aanwijzingen voor scheelzien of refractieafwijkingen. Wat is je diagnose?
Uveïtis. De typische late complicaties bij een juveniele reumatoïde arthritis zijn: iritis, cataract en bandkeratopathie. Dit zijn wittige calcium afzettingen in de cornea.
Welke oogaandoeningen kun je zien bij SLE?
- Een verscheidenheid aan retinale complicaties kan optreden bij Systemische Lupus Erythematosus of SLE, waaronder retinale vasculitis met cotton-wool spots en hypertensieve retinopathie als gevolg van nierbeschadiging. (zie de bovenste afbeelding)
- SLE kan tevens leiden tot een ischaemische opticus neuropathie. Let op de bleke, gezwollen papil in de onderste afbeelding. Deze patiënt presenteerde zich met visusverlies als eerste teken van SLE.
- Andere oculaire verschijnselen bij SLE: droge ogen, scleritis, perifere cornea ulceraties en retinopathie.
Wat is arteriitis temporalis? Wat zijn de klachten en hoe wordt de diagnose gesteld?
Arteriitis Temporalis gaat gepaard met hoofdpijn, een pijnlijke hoofdhuid, pijn bij het kauwen en polymyalgia rheumatica. De belangrijkste complicatie van arteriitis temporalis is ischaemische opticus neuropathie, of infarcering van de kop van de nervus opticus. Klachten bestaan uit ernstig enkelzijdig visusverlies, een relatief afferent pupildefect of Marcus-Gunn pupil en een bleke, gezwollen nervus opticus.
De diagnose wordt gesteld door bepaling van BSE/CRP en een biopt van de a. temporalis.
Wat voor oogafwijkingen kan sarcoïdose geven?
Sarcoïdose heeft een verhoogde incidentie bij het negroïde ras. Ongeveer 25% van de patiënten heeft oculaire symptomen.
De belangrijkste oculaire complicatie is een granulomateuze uveïtis. Kenmerkend zijn de cellulaire precipitaten/neerslagen tegen het cornea epitheel (bovenste afbeelding).
Choroiditis en retinale vasculitis, veelal segmentaal, komen voor bij een klein percentage van de patiënten. De karakteristieke grijze, periveneuze infiltraten worden karakteristiek candlewax drippings genoemd (onderste afbeelding). Granulomen of oedeem van de nervus opticus kunnen voorkomen.
Welke oculaire problemen kunnen er ontstaan door AIDS?
IDS kan gepaard gaan met de volgende oculaire problemen:
- Herpes Zoster Ophthalmicus
- Kaposi sarcoom van ooglid of conjunctiva
- CMV retinitis
- Opticus atrofie
- Papiloedeem
- Hersenzenuw paralyse
Cotton-wool spots, als gevolg van obstructie van precapillaire arteriolen met infarcering van de oppervlakkige retina, zijn de belangrijkste bevindingen bij patiënten met een HIV-infectie; deze hebben echter geen prognostische waarde. AIDS patiënten kunnen een infectieuze retinitis ontwikkelen secundair aan een verscheidenheid aan opportunistische organismen. De bekendste is de cytomegalovirus retinitis, en wordt gekenmerkt door witte, retinale, necrotiserende plekken met bloedingen. Daar een cytomegalovirus retinitis kan ontstaan in de periferie van de retina dient iedere AIDS patiënt (met duidelijk verlaagde CD4 waarde) verwezen te worden voor oogheelkundig onderzoek.
