HC 6.9 Ooginfecties Flashcards
Welke ooginfecties kennen we?
- Blepharitis: ooglidranden
- Conjunctivitis: conjunctiva, slijmvlies
- Keratitis: cornea
- Dacryocystitis: traanzak
- Cellulitis orbitae: oogleden/orbita
- Endophthalmitis: oog-inhoud
Wat zijn de kenmerken van conjunctivitis?
- Normaal weinig infecties door lysozym (doodt bacteriën) in tranen en microbioom
- Verwekkers in niet epidemische situaties 80% bacterieel 20% viraal
Roodheid, irritatie, oedeem, secretie
Wat zijn de veroorzakers van opthalmia neonatorum?
- S. aureus, S. pneumoniae, H. influenza: binnen 24 uur na geboorte
- N. gonorrhoeae: binnen 1-2 dagen na geboorte: ernstiger beloop. Kind besmet in het geboortekanaal.
- Chlamydia trachomatis: in 35% van pasgeborenen van moeders met C. trachomatis cervicitis, 5-19 dagen na geboorte. Het is een intracellulair organismen dus het duurt langer om van besmetting tot klinische symptomen te komen. Ook minder pussig dan de gonokok.
Belangrijk om onderscheid te maken tussen viraal en bacterieel. Voor een bacteriële infectie heb je AB en aan een virale infectie kun je meestal niet heel veel doen.
Wat zijn de kenmerken van acute conjunctivitis die wordt veroorzaakt door een bacterie?
- Meestal unilateraal begin, 1-2 dagen later bilateraal
- Roodheid conjunctiva, irritatie, pussige uitvloed,
- Verwekkers: S. aureus, Str. pneumoniae, H. influenzae
- Duurt 7-14 dagen
- R/ meestal spontane resolutie evt desinfectans (povidon-jood)
Op het plaatje zie je echt een pussige uitvloed.
Wat zijn de kenmerken van acute conjunctivitis die wordt veroorzaakt door een virus?
– Roodheid conjunctiva, waterige secretie, soms bloederig, pharyngitis, koorts, pre-auriculaire en submandibulaire lymfadenopathie.
– spontane resolutie binnen 1 tot 2 weken
– Cave besmettelijkheid:
o entero-, coxsakie- en adenovirus (shipyard eye)
o kinderen in zwembaden, bezoekers poliklinieken
o Sommige stammen zijn heel virulent en kunnen epidemieën veroorzaken.
– Incubatietijd 7-10 dagen
- R/ desinfectans (povidon-jood): dit geneest het niet, het moet vanzelf overgaan.
1 op de 5 kan een virale conjunctivitis krijgen.
Wat zijn de kenmerken van chronische blepharo-conjunctivitis?
Irritatie, roodheid, crustae lidranden
– S. Aureus
– Chronische verloop, geen spontane resolutie
– R/ ooglid hygiene: hete compressen (zodat de klieren goed doorlopen en de s. aureus zich niet kan nestelen) + mechanisch poetsen lidrand met wattenstaafjes verdunde babyshampoo (om zo veel mogelijk schilfers weg te halen, zodat bacteriën niet de kans krijgen zich te huizen)
Wat zijn de kenmerken van chronische conjunctivitis?
- Hyperemie (rood oog), weinig pus
- Serotypen; 2 vormen1: A, B, Ba, C: klassiek endemisch trachoom: littekens (oog wordt dichtgetrokken) –> blindheid. (andere transmissieroute dan D-K, meer via huid).
- D-K: meest voorkomende soa: zorgt voor infertiliteit, verlittekingen van de salpingen.
o 4-20% van vrouw tijdens partus C. trachomatis in cervix: baby conjunctivitis, pneumonie
o incubatie: 6-19 dagen, duur: maanden-jaar (als je het niet behandeld) - R/ azitromycine 1 gram po eenmalig en partner/ouders behandelen
Wat zijn de kenmerken van keratitis?
Keratitis: infectie cornea
- Pijn, fotofobie, roodheid conjunctiva
- Verminderde visus
- Lokale vertroebeling (ulcus) cornea door migratie van ontstekingscellen
Waardoor wordt de cornea normaal gesproken beschermd?
– intact epitheel
– verversing tranen en knipperen
– lysozyme, Ig in traanvocht (meestal IgA), microbioom
Wat zijn de risicofactoren voor keratitis?
– Zachte contactlenzen na beschadiging (65%)
– niet chirurgisch trauma (25%): wond/vreemd lichaam, toxisch
– Gecontamineerde contactlensvloeistof of kunsttranen
Hoe kun je onderscheid maken tussen ontsteking van de cornea of een conjunctivitis?
Als er twee ogen zijn aangedaan dan is het vaak een gevolg van een bacterie, een virus of een allergische reactie. Het kan nog dat het andere oog gaat volgen. Maar speelt het al langer dan is het waarschijnlijk geen conjunctivitis meer. Dan kan het iets zijn aan de cornea zelf of een ontsteking in het oog.
Wat zijn de verwekkers van een keratitis?
– Bacterieel: Staphylococcen, Streptococcen, Pseudomonas spp, Enterobacteriaceae
– Contact-lens geassocieerd: Pseudomonas spp
– Viraal: Herpes simplex (HSV1 = koortslip, HSV2 = SOA), Herpes Zoster (waterpokken)
Wat is de behandeling van keratitis?
– Kweek / PCR (altijd kweken of PCR, als je het verkeerd behandeld kan het snel leiden tot slechtziendheid)
– Direct start met zeer frequent topicaal antibiotica, evt in opname
– Bij herpetische keratitis start topicaal antivirale druppels (soms worden mensen hiervoor opgenomen omdat ze ieder uur gedruppeld moeten worden)
Wat zijn de kenmerken van cellulitis orbitae?
– Indeling pre-septaal / post-septaal (septum orbitale scheidt buitenkant met de huid en de oogleden af van de binnenkant van het oog (inhoud orbita))
– Onderscheid belangrijk (voor de prognose van visus en leven):
– Post-septaal is visus bedreigend en geeft roodheid conjunctiva, proptosis van het oog, visusdaling, relatief afferent pupildefect (RAPD), bewegingsbeperking
– Cave uitbreiding naar s. cavernosis (kan verder uitbreiden naar het brein en hieraan kun je ook overlijden)!
– R/ Chirurgische drainage puspocket + ab
Wat zijn de kenmerken van dacryocystitis?
– Bij obstructie traanbuis waardoor stase traanafvoer. Waar stase is kunnen bacteriën groeien.
– Acuut: meestal S. aureus, soms streptococcen pijnlijk, complicatie: abces, cellulitis
– Chronisch: kweken en behandelen op geleide uitslag: multibacteriele oorzaak incl. Actinomyces (traaggroeiende bacterie, die persisteerd. Als je weet dat het gaan om deze bacterie dan is die goed te behandelen.
Er ontstaat een zwelling en pus ophoping en eigenlijk moet je dit incideren zodat de pus weg kan lopen.
Wat zijn de kenmerken van endophthalmitis?
- Snel progressieve intraoculaire infectie met potentieel blindheid tot gevolg
- Meestal is de bron exogeen: na oogoperatie/injectie: acuut of late onset, na perforerend trauma
- Endogeen: via hematogene verspreiding
Wat zijn de kenmerken van endogene endophthalmitis?
– Ca 15% van alle endophthalmitiden
– Bron: septisch focus elders: intravasale catheters, i.v. drugs gebruik endocarditis, osteomyelitis, darmcarcinoom
– Hoge kans op blindheid: op IC screenen bij sepsis
– Micro-organismen: Neisseria meningitidis, S. aureus, Candida (gisten op citroenen)
